ادبیات ایتالیا، درست مانند سرزمین ایتالیا با اقلیم‌ها و تیره‌های قومی گوناگون، سبک‌ها و محتواهای متفاوت با یکدیگر دارد و خوانندگان با ذائقه‌های مختلف در سراسر جهان را به خود علاقمند ساخته است.
ادبیات نوشته شده به زبان ایتالیایی همگی متعلق به قرن سیزدهم به بعد هستند. قبل از این، زبان ادبیات، لاتین بود که برای نوشتن آثار تاریخی، افسانه های حماسی، اشعار مذهبی، تاریخی، زندگی قدیسین و آثار آموزشی و علمی بکار میرفت. علاوه بر نوشتههای لاتین، تعدادی از شاعران ایتالیایی به زبان فرانسه شعر می سرودند که اغلب اشعار از منابع خارجی الگو گرفته بود.
همان‌طور که زبان فارسی با نام سعدی و فردوسی گره خورده است، زبان ایتالیایی پیوندی عمیق با دانته دارد. دانته نقش بسیاری مهمی در آزاد کردن زبان عامیانه از سلطه‌ی لاتین داشت. هفتصد سال است که از پدید آمدن ادبیات ایتالیایی می‌گذرد و ما در ایران با آثار ادبیات کلاسیک ایتالیایی آشناییم و آثار دانته، بوکاچو، پترارک به فارسی ترجمه شده است.
ادبیات ایتالیا از قرون وسطا تا به همین امروز، درخشان و شایان توجه بوده است. در طول تاریخ، نویسندگان درخشانی چون دانته، ایتالو کالوینو، دینو بوتزاتی، پریمو لوی، لوئیجی پیراندلو و بسیاری دیگر، آثار درخشان و ماندگاری را به ادبیات جهان افزوده اند.
