سفرنامه یک گونه بسیار شیرین هنری است که از انواع فرعی ادبیات محسوب می شود و در آن به نوشتن گزارش سفر یا توصیف گشت و گذار ها و تجربیات سفر پرداخته می شود. سفرنامه، نوعی گزارش است که نویسنده در قالب آن مشاهدات خود را از اوضاع شهرها یا سرزمین هایی که بدان مسافرت کرده است شرح می دهد و اطلاعاتی از بناهای تاریخی، مساجد، کتابخانه ها، بازارها، بزرگان، آداب و رسوم ملی و مذهبی مردم، موقعیت جغرافیایی، جمعیت، آب و هوا، زبان اهالی، مناطقی که بازدید نموده است و ... در اختیار خواننده می گذارد.
سفرنامه ها گنجینه ای از اطلاعات هستند که از طریق آن ها گاه می توان به واقعیت هایی از وضع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ادواری از تاریخ مردم یا منطقه ای پی برد که دست یابی به آن ها از طریق کتب تاریخی میسر نیست.
انواع سفرنامه
دو دسته سفرنامه داریم. سفرنامه‌های خیالی و سفرنامه‌های واقعی.
دسته اول، همان‌طور که از اسمش پیداست، شرح تخیلات نویسنده به صورت قصه یا تمثیل است که در قالب سفر اتفاق می‌افتد. از این نوع سفرنامه‌ها هم در ادبیات ایران و هم در ادبیات جهان نمونه‌های زیادی داریم. کمدی الهی اثر معروف دانته، نویسنده مشهور ایتالیایی، در واقع نوعی شرح سفر خیالی او به دوزخ، برزخ و بهشت است.
سفرنامه‌های واقعی به آن دسته از سفرنامه‌هایی گفته می‌شود که واقعاً عملی شده باشد و نویسنده خاطرات خود و رخدادهایی را که عیناً دیده و شنیده و با آن‌ها مواجه شده است را می‌نویسد. سفرنامه مارکوپولو نوشته مری هال در ادبیات جهان و سفرنامه ناصر خسرو در ادبیات ایران از جمله معروف‌ترین سفرنامه‌های واقعی است. در میان انبوه کتاب های موجود در سایت و اپلیکیشن فیدیبو، کتاب های آموزش سفرنامه نویسی نیز موجود است که می توان با مطالعه آن ها به اصول اساسی نگارش سفرنامه مسلط شد و تجربیات خود در سفرها را ثبت نمود.
کتاب های منصور ضابطیان با نام های مارک و پلو، مارک دو پلو، چای نعنا که مجموعه ای از عکس ها و سفرنامه وی به مراکش است و کتاب برگ اضافیکه یادداشت های پراکنده ای سفرهای وی به این سو و آن سوی جهان است، از نمونه های پرفروش سفرنامه های امروزی به شمار می روند.
