کتاب سووشون‌ اثر سیمین دانشور نشر انتشارات خوارزمی

کتاب سووشون نوشته سیمین دانشور اولین رمان بلند فارسی از یک نویسنده‌ زن ایرانی است که اهمیت ویژه‌ای در ادبیات معاصر ایران دارد. اسم رمان «سووشون» از آیین سوگ سیاوش گرفته شده و از همان برخورد اول پیوند رمان با اسطوره را به مخاطب نشان می‌دهد. داستان در سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم و زیر سایه‌ اشغال متفقین اتفاق می‌افتد. زمانی که جنوب ایران، از جمله شیراز، درگیر  قحطی، ناامنی و کشمکش‌های سیاسی بود. سووشون تا به حال به انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی و چینی ترجمه شده.  همچنین به تازگی سریال سووشون هم به کارگردانی نرگس آبیار از این اثر اقتباس شده. 

همچنین می‌توانید کتاب صوتی سووشون را در فیدیبو بشنوید.

سیمین دانشور و رمان سووشون

در سال‌های جنگ جهانی دوم، سیمین دانشور دانشجوی دانشگاه تهران بود و هم‌زمان در رادیو ایران هم کار می‌کرد. از طرفی پدرش، دکتر دانشور، از پزشک‌های سرشناس شیراز بود و برای همین به مهمانی‌های ثروتمندان هم دعوت می‌شد و همراه خود سیمین را هم می‌برد. این مهمانی‌ها برای سیمین این موقعیت را فراهم کرد تا با افسرهای انگلیسی حرف بزند و با تفکرشان آشنا شود. از طرفی به واسطه شغل پدرش به اتراق ایل قشقایی رفت و آمد می‌کرد و مراسم آیینی سووشون را از نزدیک می‌دید. همه اینها باعث شد ایده نوشتن رمان سووشون در ذهن سیمین جرقه بخورد. تا اینکه در دهه 40 بالاخره دست به کار نوشتن رمان سووشون شد 

با اینکه برخی از نویسندگان مثل هوشنگ گلشیری معتقدند تاثیر جلال آل احمد، همسر سیمین دانشور، در رمان سووشون مشهود است اما باید به این مسئله توجه کرد که سیمین دانشور توانست با زبانی مستقل و نگاهی زنانه، دنیایی متفاوت از آثار جلال خلق کند. دنیایی که در آن زن راوی تاریخ است.

خلاصه رمان سووشون

قصه کتاب سووشون در شهر شیراز می‌گذرد. در روزهایی که ایران در اشغال متفقین است. قهرمان داستان، زری، زنی آرام، درون‌گرا و خانواده‌دوست است که در کنار همسرش یوسف، زمینداری آزاداندیش زندگی می‌کند. یوسف حاضر نیست محصول زمینش را به خارجی‌ها بفروشد و ترجیح می‌دهد آن را بین مردم قحطی‌زده تقسیم کند. همین سرکشی، او را در مقابل قدرت‌های سیاسی و نظامی قرار می‌دهد.

در حالی‌که زری نگران از دست دادن خانه و امنیتش است یوسف وارد مبارزه می‌شود و سر آخر هم قربانی این عدالت‌خواهی‌اش می‌شود. در خلاصه رمان سووشون می‌بینیم که مرگ یوسف، زری را از انفعال بیرون می‌آورد و در آخر رمان او از زنی ترسو و محافظه‌کار به زنی آگاه و جسور تبدیل می‌شود. 

کتاب در نشر خوارزمی منتشر شده است.

نمادشناسی سووشون

سووشون هم‌زمان رمانی رئالیستی و نمادین است: روایتی از زندگی روزمره و مقاومت، که بر بستری از اسطوره و حافظه‌ جمعی ایرانیان ساخته شده. کتاب سووشون از نظر نمادشناسی اثری چند لایه است. و تحلیل شخصیت زری و یوسف ما را به کهن الگوهای آیینی ایرانی می‌رساند. مرگ یوسف کاملا یادآور مرگ سیاوش است و آیین سووشون است. انسانی پاک در برابر فساد و قدرت. او آگاهانه به استقبال مرگ می‌رود تا حقیقت را زنده بماند.  زری نماد زن ایرانی است که از ترس به شجاعت می‌رسد و از زنی وابسته تبدیل به زنی مستقل می‌شود. 

نقش زنان در ادبیات فارسی

سیمین دانشور با خلق شخصیت زری صدای تازه‌ای به زنان در ادبیات داستانی بخشید. چون زری برخلاف تصویر کلیشه‌ای زن مطیع به شخصیتی فعال و صاحب فکر تبدیل می‌شود که می‌تواند مسیر روایت را تغییر دهد. سیمین دانشور نقش مهمی در ادبیات معاصر ایران دارد. چرا که کتاب او سرآغاز شکل‌گیری داستان‌های زیادی از زنان نویسنده ایران شد. نویسندگان مهمی چون:

• گلی ترقی
• مهشید امیرشاهی
• شهرنوش پارسی‌پور
• غزاله علیزاده و…