کتاب کلیدر جلد ۱ و ۲ نشر انتشارات فرهنگ معاصر
کلیدر اثر محمود دولتآبادی ماجرای زندگی خانواده‌ای کرد است که در شهر نیشابور زندگی می‌کنند. داستان این رمان که بلندترین اثر این نویسنده‌ی نام‌آشنای ایرانی است، تحت تاثیر فضای سیاسی ملتهب کشور در سالهای پس از جنگ جهانی دوم در بین سالهای 1325 تا 1327 شمسی روی می‌دهد. کلیدر در واقع نام روستا و کوهی در شمال شرقی ایران است. این کتاب بر اساس حوادث واقعی به رشته تحریر درآمده است. حوادثی واقعی که شخصیت اصلی آن‌ها گل‌محمد است، قهرمانی ماجراجو که سراسر کودکی دولتآبادی پر بوده است از مرثیه‌ها و داستان‌هایی در مدح و ثنای او. گل‌محمد قهرمانی از خطه‌ی خراسان است که هنگامی که دولتآبادی پنج یا شش ساله بوده، تیرباران شده است.
اگرچه بسیاری از شخصیت‌های رمان مانند گل‌محمد براساس شخصیت‌های واقعی ساخته و پرداخته شده‌اند و حتی توصیفات بسیار دقیقی از روستاها و مکان‌ها در رمان دولتآبادی به چشم می‌خورد، نباید این اثر را زندگی‌نامه‌ی گل‌محمد دانست. در این رمان نویسنده هرجا که خواسته خیال را به واقعیت آورده و بر صفحه‌ی کاغذ پیاده کرده است. از جمله تغییرات عمده داستان نسبت به واقعیت، تغییر زمان وقوع ماجراهای کتاب است. در واقعیت ماجرای گل‌محمد سالها قبل از 1325 شمسی رخ داده است اما دولتآبادی برای دخیل کردن حزب توده در داستان کتاب، سالهای 1325 تا 1327 را برای روایت رمان خود مناسب‌تر یافته است.
کلیدر در ده جلد نوشته شده است. دولتآبادی گفته است که نوشتن این رمان را در حدود 27 سالگی آغاز کرده و تا 42 سالگی روی آن کار کرده است. جلد نخست این رمان در سال 1357 و جلد پایانی‌اش در سال 1363 منتشر شد. پس از آن نیز مجموعه‌ی کامل آن منتشر شد. این رمان در زمان چاپ نظرات بسیاری از منتقدان و روشنفکران را به خود جلب کرد و به محبوبیتی بی‌نظیر دست یافت تا جایی‌که عنوان حجیم‌ترین، پرفروش‌ترین و گران‌ترین حق تالیف برای یک رمان را از آن خود کرد.
خلاصه کتاب کلیدر
داستان کتاب درباره‌ی گل‌محمد و یارانش است که به جنگ با ارباب‌ها و خان‌ها برخاسته‌اند که از دهقانان، چادرنشینان و عشایر سواستفاده میکند. گل‌محمد در شمایل رابین هود ظاهر میشود و کم‌کم مردم از او به عنوان قهرمان خود یاد می‌کنند. اما او که به عنوان یکی از اعضای حزب توده فعالیت میکند به جایی میرسد که سردرگم شده و دچار تشویش درونی میشود و احساس میکند پایان کارش نزدیک است. با تلاش یکی از اعضای حزب توده برای ترور محمدرضا شاه همین اتفاق نیز می‌افتد و کتاب با تیرباران شدن گل‌محمد و خانواده و یارانش به پایان میرسد.
کلیدر رمانی به سبک رئالیسم است، زبان گفتگوها بین شخصیت‌ها طبیعی اما زبان توصیف‌ها و وصف‌ها نزدیک به شعر است و نثر کتاب در آن‌ها لحنی غزلوار دارد. اگرچه هسته‌ی اصلی این رمان سرگذشت گل‌محمد است و پیرنگ داستان ساده می‌نماید، ماجراهای رمان در فضایی بسیار پرشاخ‌و‌برگ‌تر رخ می‌دهد. نزدیک به 100 شخصیت مختلف در بستری از رویدادهای اجتماعی و اقتصادی، وقایع کتاب را در محیط‌های گوناگونی همچون شهر و روستا پیش می‌برند.
همچنان که از اغلب آثار دولتآبادی برمی‌آید، درون‌مایه‌ی کلیدر نیز مبارزه قشر ضعیف و ستم‌دیده‌ی جامعه علیه ظلم و تلاش برای رسیدن به عدالت است. دولتآبادی در داستان‌های کوتاه و رمان‌هایش اوضاع و احوال طبقات ستمدیده، به‌ویژه دهقانان و کارگران روستایی را به تصویر می‌کشد که رمان کلیدر نیز یکی از آن‌هاست.
معرفی محمود دولتآبادی
محمود دولتآبادی زاده‌ی 10 مرداد 1319 شمسی در سبزوار است. او از طریق پدرش که دارای علم حوزوی بود، با سعدی و حافظ آشنا شد و تا زمانی که دبستانش را به پایان برد همه‌ی اشعار عاشقانه‌ای را که در روستای دولت‌آباد یافت می‌شد، خوانده بود. او پس از اتمام دبستان روستای دولت‌آباد را به مقصد سبزوار ترک کرد و در آنجا به کارهای گوناگونی پرداخت. مدتی بعد سبزوار را نیز ترک کرد و در مشهد سکنی گزید و آنجا بود که با سینما و تئاتر آشنا شد. دولتآبادی در سال 1338 از مشهد به تهران نقل مکان کرد و بازیگر تئاتر شد و همزمان با آغاز دهه‌ی چهل شمسی نوشتن را نیز آغاز کرد. داستان کوتاه «ته شب» نخستین اثری بود که از او به چاپ رسید. دولتآبادی به‌عنوان بازیگر و کارگردان به کارش در زمینه تئاتر ادامه میداد و به نوشتن داستان‌های کوتاه نیز می‌پرداخت. او در دهه‌ی 1350 چند مرتبه به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی زندانی شد.
دولتآبادی در سال 2014 میلادی نشان شوالیه‌ی هنر و ادب فرانسه را دریافت کرد. او همچنین تاکنون برنده و نامزد دریافت چندین جایزه شده است. یکی از جوایزی که او دریافت کرده است جایزه‌‌ی ادبیات بین‌المللی خانه‌ی فرهنگ‌های جهان در سال 2009 است.
محمود دولتآبادی در سال 1349 با همسر خود، مهرآذر ماهر ازدواج کرد. ماحصل ازدواج آن‌ها سه فرزند به نام‌های سیاوش، فرهاد و سارا است.
چرا باید کتاب کلیدر را بخوانیم؟
کریم امامی مترجم و منتقد هنری درباره‌ی اثر ماندگار محمود دولتآبادی می‌نویسد: «کلیدر را می‌توان نقطه‌ی اوج رشته‌ی آثار پیشین دولتآبادی به حساب آورد که اغلب آنان داستان‌هایی کوتاه درباره‌ی مردم زجر کشیده و رنجور دهات خراسان است.». احسان یارشاطر استاد دانشگاه کلمبیا نیز کلیدر را «حماسه‌ای با تصاویر پر بار، شعری در جامه‌ی نثر» توصیف میکند. این نظرات به همراه چندین نظر دیگر از نویسندگان و منتقدین برجسته این کتاب را به یکی از خواندنی‌ترین رمان‌های ادبیات معاصر ایران تبدیل کرده است. علاوه‌براین‌ها تعداد زیادی از منتقدان ادبی کلیدر را زمینه‌ساز تحول در ادبیات داستانی مدرن فارسی می‌دانند. اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که تمامی مفسرین و صاحبان‌نظر درباره‌ی کلیدر نظر مثبتی ندارند. برخی از جمله کریم امامی حجم کتاب را بسیار بالا می‌دانند و برخی نیز زبان و لحن کتاب را مملو از ایرادهای دستور زبانی، تلفظ و املای نادرست واژگان می‌دانند.
نسخه‌ی الکترونیک کلیدر، تهیه شده از روی نسخه‌ی چاپی این اثر از انتشارات فرهنگ معاصر، در دسته‌ی داستان و رمان اپلیکیشن فیدیبو قرار دارد.
در بخشی از کتاب کلیدر می‌خوانیم
افتادن، هیچ شکوهی ندارد، آنگاه که جانی از زیر ضربه‌ها به در بردی، تازه هراس آغاز میشود. جویده شده‌ای، جای جای زخم بیم در تو بافته میشود. احساس اینکه نتوانی برخیزی! احساس دهشتناک. اگر نتوانی برخیزی؟! بیم فردا. این تو را میکُشد. با این همه بر میخیزی. نیمه خیز می‌شوی و بر میخیزی. اما همان دم که در برخاستی ترس این داری که نتوانی بایستی. به دشواری می‌ایستی، اما براه افتادن دشواری تازه ایست. یک گام و دو گام. پاها، پاهای تو نیستند. می‌لرزند. ناچار و نومید قدم بر می‌داری. در تو ستونی فرو ریخته است...
سنگ تاب می‌آورد. نعره‌ی آسمان و تابش آفتاب و سرمای نیمه شبانه را تاب می‌آورد. سنگ بر جای چسبیده است. بی جنبشی، سرشت آن است، می‌تواند تا پایان دنیا خاموش نشسته بماند. اما آدم؟ تپش و جنبش را دمی او را وا نمی‌گذارد. چیزی، چیزی شناخته و ناشناخته همواره درون او می‌جوشد. بر افروختگی‌اش را برای همیشه نمی‌تواند پنهان دارد. تاب و دوامش را کش و مرزی نیست. سرانجام فواره می‌زند و از خود بدر میریزد. چشمه گون برون می‌جوشد. با اینکه آرام، آرام‌تر، قطره قطره، دلمایه خود را واپس می‌دهد. به اشکی، به کلامی، یا به فریادی، به تیغه خنجری، به ارژنی یا به شلیکی...
پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب کلیدر
اگر از مطالعه‌ی این کتاب لذت برده‌اید و علاقمندید کتابهای بیشتری از نویسندگانی همچون محمود دولتآبادی و خود او بخوانید، عناوین زیر پیشنهادهای بعدی ما به شما هستند:
- کتاب تنگسیر از صادق چوبک
- کتاب چشم‌هایش از بزرگ علوی
- کتاب جای خالی سلوچ از محمود دولتآبادی
شناسنامه
| فرمت محتوا | epub |
| گوینده هوشمند (AI) | راوی |
| حجم | 3.۸۹ مگابایت |
| تعداد صفحات | 754 صفحه |
| زمان تقریبی مطالعه | ۲۵:۰۸:۰۰ |
| نویسنده | محمود دولت آبادی |
| ناشر | انتشارات فرهنگ معاصر |
| زبان | فارسی |
| تاریخ انتشار | ۱۳۹۶/۱۲/۲۸ |
| قیمت ارزی | 5 دلار |
| مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |
نقد و امتیاز من
از نسخه الکترونیک یک اثر انتظار میره تا امکانات متناسب با انتشار الکترونیکی رو در اختیار خواننده قرار بده، در غیر این صورت کیفیت اثر الکترونیکی و زحمات کشیده شده تحت الشعاع قرار میگیره. مثلا این اثر کلی واژه دشوار داره و انتظار میرفت که معنی واژه ها به صورت هایپرلینک و بعد از مواجهه با هر کلمه به راحتی در دسترس باشه اما در کمال تعجب خواننده به واژه نامه انتهای جلد ده ارجاع داده شده که نه تنها نشون میده صرفا نسخه کاغذی با بی سلیقگی تبدیل به نسخه متنی شده، بلکه فراموش کردند چنین ارجاعی در کتابهای چند جلدی در نسخه الکترونیکی بیهوده است و زحمت مضاعفی برای یافتن معنی کلمه دارد جا داشت که ناشر محترم سلیقه و ذوق و البته تلاش بیشتری به خرج میداد تا این اثر به شکل صحیح تری مطابق با استانداردهای یک اثر الکترونیک در اختیار خواننده قرار بگیرد و در انتشار آن عجله به خرج ندهند
درود بر فیدیبوی عزیز.ممنون از این کتاب فوق العاده.😘😘😘😘😘😘 سخنان داریوش شایگان در جلسه اهدای نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه به محمود دولتآبادی دولتآبادی بیشک یکی از بزرگترین رماننویسان ایران معاصر است. او برخلاف اونوره دو بالزاک، پنجاه هزار فنجان قهوه ننوشید تا طی بیست سال و به بهای زندگیاش بزرگترین شاهکار ادبی قرن نوزدهم، یعنی کمدی انسانی، را خلق کند. دولت آبادی امّا موفق شد در عرض پانزده سال و با گذر از نشیب و فرازهای بسیار، یکی از جذابترین و بزرگترین حماسههای روستایی ایران مدرن را بیافریند، کلیدر را. دولت آبادی اهل خراسان است، زادگاه پرآوازۀ حکمت و ادب ایران. او، هم بزرگیِ این سرزمین را در خود متبلور ساخته است، هم زخمهای آن را. آنچه در شخصیت استثنایی محمود دولتآبادی، علاوه بر استعداد خاص او، مرا مجذوب میکند، درستیِ اخلاقی، صداقتِ روشنفکری و اصالتِ تمامعیارش در مقابل جهانی است که معرکهگیرهای رسانهای، آن را یکسره بهاشغال خود درآوردهاند. دولت آبادی مانند هر هنرمند راستینی، حساس است و پراضطراب، مجروح از درد درون، و دلواپس روح آنانی که رؤیاهای پرشهامتشان همواره با واقعیات مبتذل در تعارضاند، دنیایی که نسبت به تمنای قلبِ جویندۀ حقیقت و آزادی، بیاعتناست. این ابوالهول ناشناخته، یا کمشناخته یا کسی چه میداند شاید بسیارشناخته، در سیروسلوک درونی خود مردی است در تبعید. آنچه مربوط به خوانندگان او میشود، که بسیارند، هم امشب در اینجا، و در همه جا، با اجازۀ او، با حلول در وجودش و همزبان با شاعر بزرگ فرانسوی، میخواهم بگویم: تو میشِناسیاش ای خواننده، این هیولای ظریف را ـ ـ همزاد من ـ برادر من ـ ای خوانندۀ ریاکار! سخنان داریوش شایگان در جلسه اهدای نشان شوالیه فرانسه به محمود دولتآبادی نقل از مجله بخارا، شماره ۱۰۳، آذر ـ دی ۱۳۹۳ @ketabkhaneadabiyat
متن رمان روان است و با خواندن ان انگار که با ان مردمان روستایی همراه و هم خانه می شویم و دغدغه ها و دلنگرانی های کوچک و بزرگ انها دغدغه ما میشود. با شرایط زندگی مردم در ان دوران اشنا میشویم و ظلم و جور اربابان در حق رعیت اگاهی می یابیم. نویسنده دغدغه نان و بیسوادی مردمان را که باعث میشود طبقه اشراف برانها تسلط یابند و هرصدایی را خاموش کنند پیش چشم ما نمایش می دهد. رفتار قهرمان داستان در برخی موارد غیر منطقی و مخالف قواعد شرعی و انسانی است که نمونه ان را در کشتن پسرخاله و دو مامور امنیتی برای اخذ مالیات می بینیم رفتار قهرمان داستان در ابتدا برای حمله به کلاته به حمایت از مدیار و انجام قتل پدر نادعلی و از هم پاشیدن زندگانی انها نیز بخشودنی نیست. در واقع قهرمان داستان بدون دلیل موجه قاتل چهار انسان است و با این وجود نویسنده طرف اوست. البته اگر از رفتار (ناجوانمردانه) او در بدست اوردن نامزد دلاور چشمپوشی کنیم. سایر همراهان گل محمد نظیر خان عمو و خان محمد نیز شخصیت های سالمی نیستند و دست در کار دزدی و تجاوز به ناموس مردم داشته اند. جالب است که در پایان نویسنده با ترسیم واقعه ای شبیه به کربلا می خواهد این شخصیت های ناسالم را شبیه به شخصیت های حماسه کربلا کند. طریقه شکل گیری شخصیت گل محمد سردار به درستی تصویر نشده است و مشخص نیست که از کجا گل محمد تبدیل به یک سردار ثروتمند میشود و منبع درامدش چیست و چرا ثروتش را در اختیار بندار و الاجاقی(دشمنانش) قرار می دهد تصمیم شتاب زده و غیرمنطقی گل محمد در انتخاب راه کشته شدن و نه مبارزه به نظر میرسد که حاصل طولانی شدن داستان و خسته شدن نویسنده از ادامه ان دارد و رمان به طور مناسب پایان نمی یابد اثر قیام گل محمد و کشته شدن او در اگاهی مردمان مشخص نیست و بیشتر گل محمد انگار یک شخصیت هدر شده است. رمان میتوانست کوتاه تر باشد از جمله قسمت های زیادی مربوط به غدیر و عباسجان و شیدا می توانست از داستان حذف شود
عالیه انشاالله امسال فیدیبو مجموعه در جستجوی زمان از دست رفته راهم به موجودی خود اضافه کند
کلیدر رو که بخونی یک بار دیگه هم انگار سالها پیش در جایی دیگر زیستی، انگار در یک برهه زمانی زیر آسمان بیابانها سالها زندگی کردی....کلیدر که بخونی برای تولدت دو مکان تعریف میشه مکانی که توی شناسنامه ات است و کلیدر... کمتر کتابی به اندازه خواندن کلیدر به دل زلالی و به جان تازگی می بخشد و واسه همینم هست که سلیقه خوانندگانش رو به شدت تحت تاثیر قرار می دهد....یک شاهکار .... برای اینکه زیبایی حجم کلماتش برای وجودتان پذیراتر بشه بعد از هر مطالعه نوای دوتار خراسانی نیز گوش جان کنید 😊
سالها پیش کلیدر را خواندم و باان زیستم.ولی الان حس میکنم توسط دولت ابادی گول خورده ام!!تعجب نکنید.ستار پینه دوز که قهرمان داستان است مگر غیراز یک عضو فرقه تجزیه طلب دموکرات است.؟انجا که مینالد که به ما گفتند:مرگ هست ولی بازگشت نیست با کی میخواست بجنگد؟ارتش ایران؟ میدانم که الان مورد حمله بسیاری از دوستان قرار خواهم گرفت ولی امیدوارم در یک محیط فرهنگی حملات منطقی باشد.من ۵۳سال دارم و جوانیم در محیط فضای باز سیاسی و نویسندگانی چون دولت ابادی ،ابراهیمی،نسیم خاکسار... گذشت. توده ایهای ادبی!! زمانی عاشق تک تک انها بودم ولی الان میپرسم ایا اتش بدون دود یک بیمار روانی چون نادر ابراهیمی که عقده اودیپ و میل پدرکشی از تمام اثارش هویداست.بهرنگی که از بچگی مسلسل دستم میداد!.ودولت ابادی توده ای که الان هم روی خوشش با اصلاح طلبان؟!حکومت است و حاظر به خوردن اشی که خودشان و امثالشان برای ما پخته اند نیست و خود در اروپای لعین زندگی میکند!ارزش ان عشق پاک را داشتند؟
اینطوری که خیلی سخته! در حال خوندن جلد ۱ هستی برای رفتن به صفحه واژه نامه باید جلد ۱۰ رو باز کنی معنی کلمه رو ببینی بعد دوباره ادامه داستان در جلد ۱ رو بخونی.
من از اواسط جلد دوم خوندنش رو کنار گذاشتم. توصیف های مطول و نقال گونه ش به نظرم بسیار زیاد هست و حتی جاهایی به روال داستان ضربه میزنه. این داستان میتونست خیلی مختصر تر و در حد ۱۵۰ تا ۲۰۰ صفحه باشه و همین اطلاعات رو بده ولی اینقدر کش دادن متن با سلیقه من جور در نیامد. به هر حال این هم یک سبک هست و قابل احترام ولی برای من حوصله سر بر بود.
این کتاب فوق العاده ست، بعد از خوندن این کتاب دیگه سلیقه ی کتابخوانی آدم خواه ناخواه عوض میشه و بسیار سخت پسند میشه. که اتفاق خیلی خوبیه.
کلیدر شرح مبارزه ی رعیتی به اسم گل محمد است با خان ها و ارباب ها که دست ظلم و چپاولشان بر گرده و سفرهء مردم روز به روز دراز تر می شود. این داستان در یکی از کم رونق ترین و خشک ترین مناطق ایران اتفاق می افتد جایی میان سبزوار، نیشاپور و قوچان. فضای داستان، فضای ملتهب سیاسی پس از جنگ جهانی دوم و بین سال های ۲۷-۱۳۲۵ و ترور ناکام محمدرضاشاه پهلوی است. کلیدر؛ شرح درد و غم، شادی و شوق، آرزو و آرزومندی، عشق و دل دادگی، ترس و طمع، دلاوری و جنگ آوری، مبارزه و آزادی خواهی است. کلیدر یک رمان نیست که فقط شما را سرگرم کند. با کلیدر می توان زندگی کرد، می توان بزرگ شد. کسی که کلیدر را بخواند قطعا باسوادتر خواهد شد
