کتاب راز رازها اثر دن براون نشر بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه

رمان «راز رازها» تازه‌ترین اثر دن براون و ششمین کتاب از مجموعه محبوب رابرت لنگدان است؛ اثری که با همان ترکیب آشنای رمزگشایی، معماری تاریخی، نمادشناسی و نظریه‌های جسورانه علمی پیش می‌رود، اما این‌بار وارد قلمرویی بسیار انتزاعی‌تر و فلسفی‌تر می‌شود: ماهیت آگاهی انسان. ماجرا در فضایی پرتنش آغاز می‌شود و لنگدان را درست در میانه گردابی از توطئه‌های چندلایه، تعقیب‌های جهانی و پرسش‌های عمیق هستی‌شناختی قرار می‌دهد؛ ماجرایی که این بار نه فقط درباره قدرت یا مذهب، بلکه درباره خود آگاهی و امکان وجود جهانی فراتر از ادراک انسانی است. براون صحنه را با شهر پراگ می‌سازد؛ شهری که در این رمان فقط لوکیشن نیست، بلکه به‌معنای واقعی کلمه نقش یک شخصیت را بازی می‌کند. کوچه‌های تنگ و پرپیچ‌وخم محله یهودی، افسانه ساخت گولم، معماری نیمه‌سایه‌دار و تاریخ چندصدساله شهر هم‌زمان حال‌وهوایی رازآلود و نمادین ایجاد می‌کنند؛ حال‌وهوایی که به شکلی طبیعی با مضمون اصلی داستان، یعنی پیوند گذشته و حال، عرفان و علم، تنیده می‌شود. لنگدان همراه کاترین سولومون-دانشمند علوم شناختی و چهره‌ای محوری در این کتاب-به پراگ قدم می‌گذارد، اما درست در لحظه‌ای که قرار است پژوهشی علمی درباره آگاهی ارائه شود، نیروهایی ناشناس مسیرشان را منحرف می‌کنند و لنگدان وارد تعقیبی پیچیده می‌شود که او را از مرکز اروپا به لندن و سپس به نیویورک می‌برد. هسته معنایی رمان به برخورد میان علم و عرفان مربوط است؛ جایی که براون از نظریه‌ای ذهن‌برانگیز بهره می‌گیرد: این ایده که آگاهی محصول مغز نیست، بلکه مغز نوعی گیرنده برای سطحی گسترده‌تر از آگاهی جهانی است. این مفهوم، که پالایه‌ای متافیزیکی به داستان می‌دهد، نه تنها انگیزه‌های شخصیت‌ها را شکل می‌دهد، بلکه به روایت حال‌وهوایی فلسفی‌تر نسبت به آثار پیشین براون می‌بخشد. همانند «رمز داوینچی» یا «دوزخ»، بار دیگر دانش به ابزار قدرت تبدیل می‌شود، اما این‌بار قدرتی که از آن سخن می‌رود نه سیاسی است و نه مذهبی، بلکه قدرت تعیین حقیقت درباره وجود انسان. در کنار مضامین فلسفی، داستان همچنان با همان ریتم تند و الگوی آشنا اما اعتیادآور براون پیش می‌رود: ترکیبی از معماهای نمادین، اسناد پنهان، دشمنان سایه‌نشین، سازمان‌های پرنفوذ و ضرب‌الاجل‌های ثانیه‌شمار. هرچند برخی منتقدان اشاره کرده‌اند که سبک توضیحی براون گاه بازتکراری به نظر می‌رسد یا نظریه‌های علمی مطرح‌شده مرز علم و شبه‌علم را محو می‌کنند، اما همین جسارت مفهومی برای بسیاری از خوانندگان جذاب‌ترین بخش داستان است. در واقع، «راز رازها» بیش از آنکه داستانی صرفا معمایی باشد، اثری است درباره جست‌وجوی حقیقت در نقطه اتصال عقل و ایمان، تجربه و علم. رمان با درگیرکردن پرسش‌هایی نظیر «آگاهی از کجا می‌آید؟»، «مرگ چه معنایی دارد؟» و «آیا دانشی وجود دارد که به عمد از بشریت پنهان شده است؟» خود را از یک تریلر معمایی معمولی فراتر می‌برد و تجربه‌ای نزدیک‌تر به تریلر فلسفی ارائه می‌دهد. برای طرفداران دن براون، «راز رازها» بازگشتی باشکوه به جهان رمزها و تاریخ و ایده‌های بزرگ است؛ روایتی پرکشش که هرچند بحث‌برانگیز و گاهی بلندپروازانه به نظر می‌رسد، اما همان جذابیت ساختاری و ضرباهنگی را دارد که آثار لنگدان را به پرفروش‌ترین‌های جهانی تبدیل کرده است.