- «ز جان و ز دل دوست دارد وطن، ز سیم و ز زر او نگوید سخن»
حسن نراقی نویسنده، پژوهشگر و جامعهشناسی است که اردیبهشت ۱۳۲۲ در کاشان متولد شد و ۷۶ سال بعد، یعنی آذر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت. نراقی در طول حیاتش، کتابهای پرشماری را به دست چاپ نسپرد و از میان همین آثار معدود، شهرت خود را بیش و پیش از همه مدیون کتاب «جامعهشناسی خودمانی» یا «چرا درماندهایم؟» است. کتابی که موفقیت آن و استقبال چشمگیر مخاطبان از آن، او را بر آن داشت تا دنبالهای تحت عنوان «پی نکتههایی بر جامعهشناسی خودمانی» نیز بنویسد. دیگر اثر حائز اهمیت حسن نراقی «چکیدهی تاریخ ایران: از کوچ آریاییها تا پایان سلسلهی پهلوی» است. چندی بعد او کتاب «ناگفتهها...» را طی گفتگویی با «روزبه میرابراهیمی» نوشت و نیز عضو گروه مؤلفینی بود که مجموعهمقالات خود را در کتابی با نام «خط خوش فارسی» گرد آورده و منتشر کردند.
- از کوچ آریاییها تا پایان سلسلهی پهلوی:
«چکیدهی تاریخ ایران» همانطور که از نامش پیداست، کتاب مختصری است. اما بهاختصار و بهصورت چکیده، تمام تاریخ ایران را از سرآغاز تا عصر حاضر بیان میکند. از چگونگی پیدایش زرتشت میگوید و سرگذشت سلسلهی هخامنشیان و پادشاهان بزرگش را روایت میکند. به سلوکیان میرسد و سپس از اشکانیان میگوید. داستان سلسلهی قدرتمند ساسانیان را تعریف میکند و بعد، به بامداد اسلام میرسد. خلافت عباسیان و پس از آنها صفاریان و سامانیان و آل بویه از نظر گذرانده میشود. نوبت به غزنویان میرسد و بعد، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و اتابکان. واقعهی تراژیک حملهی مغولان روایت میشود و نوبت، اول به ایلخانان و بعد به تیموریان میرسد. سلسلهی مهم صفوی روی کار میآیند و نویسنده اساسیترین اتفاقات عصر صفویه را نیز بیان میکند. نراقی در این میان، نقبی میزند به کشور همسایه و مختصری دربارهی افغانها میگوید. سلسلههای کمعمر افشاریه و زندیه میآیند و جای خود را به قاجاریه میدهند. پادشاهان نامآشنای قاجار یکی پس از دیگری بر تخت سلطنت مینشینند تا آنکه احمدشاه، مغلوب رضاخان میشود و سلطنت پهلوی آغاز میشود. حسن نراقی سرگذشت شاهان پهلوی را نیز با همان اختصار بیان میکند و میرسد به بهمن ۱۳۵۷...
- بیستوپنج قرن در هزار دقیقه:
بدیهی است که مطالعهی «چکیدهی تاریخ ایران» برای دستیابی به تمام فرازونشیبهای تاریخ ۲۵۰۰سالهی ایران کافی نیست. اما این کتاب میتواند شمای کلی تاریخ کشورمان را ترسیم کند. مخاطبان این اثر میتوانند با توالی سلسلهها، مهمترین انسانهای اثرگذار و وقایع اساسی تاریخ پیچیدهی ایران آشنا شوند و کلیاتی از گذشتهی کشور خود به دست آورند. چرا که آشنایی با تاریخ ایران، مقدمهای است لازم و ضروری برای درک خلقیات مردم، زمینههای تحولات کنونی و نیز سیر آن در آینده. حسن نراقی با دقتی تحسنبرانگیز، ۲۵ قرن تاریخ کشورمان را بهاجمال مرور کرده و ماحصل تلاشش، کتابی است که میتواند اشتیاق مطالعهی تاریخ را در دل مخاطبان خود زنده کند.
- کتاب صوتی چکیدهی تاریخ ایران:
نشر صوتی آوانامه با همکاری «نشر اختران» کتاب صوتی «چکیدهی تاریخ ایران: از کوچ آریاییها تا پایان سلسلهی پهلوی» اثر «حسن نراقی» را با صدای «پژمان رمضانی» تولید و منتشر کرده است.