کتاب صوتی مجموعه درس‌گفتار فلسفه و معنای زندگی - ترم ششم نشر موسسه چهره‌ی فرزانه‌ی روز

در این مجموعه‌ درس‌گفتارها، که در دهه نود در جمعی خصوصی ایراد شده‌اند، مصطفی ملکیان به بحث معنای زندگی از دیدگاه فیلسوفان و اندیشمندان مختلف می‌پردازد. مبنای ابتدایی بحث‌ها کتاب «فلسفه و معنای زندگی» است. این کتاب شامل مجموعه مقالاتی است که توسط محمد آزاده گزینش و ترجمه شده‌اند و انتشارات نگاه معاصر آن را منتشر کرده است. هر فصل از کتاب به بحث معنای زندگی از دیدگاه یکی از اندیشمندان بزرگ اختصاص دارد. مصطفی ملکیان پس از ارائه و توضیح آراء و نظریات هر اندیشمند به نقد آن آراء می‌پردازد و نقاط قوت و ضعف آنها را بررسی می‌کند.

فهرست مطالب مجموعه درس‌گفتار فلسفه و معنای زندگی؛ ترم ششم

جلسه اول:

درباره سارتر؛

فلسفه سارتر؛

تفاوت ناپیمودنی انسان و سایر موجودات؛

پنج ساحت که شخصیت و منش ما از آنها درست شده است؛

انواع خودآگاهی؛

انواع اراده؛

دو دلیل سارتر برای مختار بودن ما؛

ترازوی جان استوارت میل؛

گذشته محتوم آینده را محتوم نمی‌کند؛

نتوانستن یا نخواستن؟

جلسه دوم:

آزادیی که سارتر به انسان نسبت می‌دهد؛

تفاوت راز و مسأله؛

جبر و اراده از منظر الهیات؛

جبر و اراده از منظر تجربی؛

جبر و اراده از منظر فلسفی؛

دو راه که از لحاظ فلسفی برای مسأله جبر و اختیار طی شده‌اند؛

ما طالب آزادی چه چیزی ایم؟ اعمال‌مان یا اراده‌مان یا میل‌مان؟

تفاوت اراده و میل.

جلسه سوم:

آیا عمل ما آزادانه است؟

ما مجبوریم آزاد باشیم؛

آزادی نداریم یا میل نداریم؟

نقد دیدگاه سارتر: آزادی ما آن‌قدر نیست که سارتر می‌گفت؛

دیدگاه اول سارتر درباره معنای زندگی: گذشته را کنار بگذار و از این لحظه برای خودت معنا جعل کن؛

دیدگاه دوم سارتر درباره معنای زندگی: ما اصلاً آزادی نداریم؛

زندگی اجتماعی آزادی را از ما می‌گیرد؛

هر ویژگی فردی که به خودت نسبت دهی، هویت اجتماعی دارد؛

برای معنادار شدن زندگی به اعتراف جامعه نیاز داریم؛

دو مشکل رام کردن مردم؛

ما آزادی معنا بخشیدن به زندگیمان را نداریم.

جلسه چهارم:

جنگ قدرت؛

بزرگترین بیماری از منظر اگزیستانسیالیست‌ها؛

زندگی اصیل؛

نفاق (bad faith)

اسکیزوفرنی فرهنگی و از دست دادن سادگی؛

نقد دیدگاه دوم سارتر درباره معنای زندگی؛

ازخودفراترروی؛

اگوئیست بودن یا آلتروئیست بودن؟