کتاب صوتی مجموعه درس‌گفتار فلسفه و معنای زندگی - ترم چهارم نشر موسسه چهره‌ی فرزانه‌ی روز

در این مجموعه‌ درس‌گفتارها، که در دهه نود در جمعی خصوصی ایراد شده‌اند، مصطفی ملکیان به بحث معنای زندگی از دیدگاه فیلسوفان و اندیشمندان مختلف می‌پردازد. مبنای ابتدایی بحث‌ها کتاب «فلسفه و معنای زندگی» است. این کتاب شامل مجموعه مقالاتی است که توسط محمد آزاده گزینش و ترجمه شده‌اند و انتشارات نگاه معاصر آن را منتشر کرده است. هر فصل از کتاب به بحث معنای زندگی از دیدگاه یکی از اندیشمندان بزرگ اختصاص دارد. مصطفی ملکیان پس از ارائه و توضیح آراء و نظریات هر اندیشمند به نقد آن آراء می‌پردازد و نقاط قوت و ضعف آنها را بررسی می‌کند.

فهرست مطالب مجموعه درس‌گفتار فلسفه و معنای زندگی؛ ترم چهارم

جلسه اول:

 انواع طرز زندگی: عارفانه و فیلسوفان و شاعرانه؛

 راه‌حل کرگگور برای این که مسأله معنای زندگی برای شما بزرگ نشود: خلوص قلب یا یک‌دله بودن؛

 نقد راه حل کرگگور؛

 زندگی عاشقانه، راه‌حلی برای به حداقل رساندن درد و رنج زندگی و در نتیجه بزرگ نشدن مسأله معنای زندگی برای شما؛

 سه ویژگی این عشق؛

 عقلانیت reflective و عقلانیت intuitive؛

 نقد راه‌حل زندگی عاشقانه؛

 سه نظریه که می‌گویند مسأله معنای زندگی به لحاظ فلسفی اصلاً نباید برای شما طرح شود؛

 وجه اشتراک این سه نظریه؛

 نیچه و نظریه بازگشت جاودانه؛

 دو پیش‌فرض نظریه بازگشت جاودانه.

جلسه دوم:

 نیچه متقدم؛

 دو راه مختلفی که یونانیان در پیش گرفتند تا در برابر درد و رنج زندگی کارشان به ناامیدی و بدبینی و بی‌عملی نکشد؛

 استفاده نیچه از دو راه‌حل یونانیان: راه‌حل هومر و راه‌حل کسانی مثل آیسخولوس؛

 نقد راه‌حل هومر.

جلسه سوم:

 نیچه متاخر؛

 معنای «خدا مرده است»؛

 نظریه منظرگرایی یا چشم‌اندازگرایی نیچه؛

 بزرگترین دستاورد نیچه در هنر زندگی؛

 معنای زندگی وقتی که خدا در پرسپکتیو ما از جهان حضور داشت؛

 معنای زندگی وقتی خدا مرد و از پرسپکتیو ما بیرون رفت؛

 نیچه پیشگام پست‌مدرنیسم؛

 نومن و فنومن.

جلسه چهارم:

 سه اصل بزرگ نیچه:

۱. باید عاشق ضرورت‌ها باشیم: قوانین حاکم بر طبیعت و واقعیت‌های گذشته؛

۲. سمی که تو را نکشد قوی‌ترت می‌کند؛

۳. درد و رنج‌هایی که تو را نکشته‌اند، قدرت تو برای کار معنابخشی به زندگی را افزایش داده‌اند؛

 اخلاق از نظر نیچه؛

 نیچه و زندگی هنرمندانه؛

 مکتب زیبایی‌شناسی‌گرایی یا ارجاع و تحویل اخلاق به زیبایی‌شناسی یا تبدیل خیر به جمال؛

 انسان آرمانی از نظر نیچه؛

 دو نکته در دیدگاه نیچه در باب معنای زندگی از نظر فیلسوفان و الهیدانان؛

 شرطیه پاسکال؛

 فلسفه رنج و نقد دیدگاه نیچه؛

 مومنان بی‌نام.

جلسه پنجم:

 بحث سائق یا رانه آدمی؛

 این همه فعالیت که از بدو تولد تا آخرین لحظه عمر انجام می‌دهیم برای رسیدن به چیست؟ نظر کسانی مثل اسپینوزا و هگل و عرفاء در این باره؛

 سائق قدرت؛

 مراد نیچه از قدرت؛

 فعل یا عمل یعنی چه؟

 دو نوع ارتباطی که هر موجودی با محیطش می‌تواند داشته باشد؛

 آیا به تغییر خود نیز عمل یا فعل می‌گوییم؟

 در فهم عرفی انتخاب باورها بر اساس چیست؟

 دیدگاه نیچه درباره نحوه انتخاب باورها؛

 دیدگاه نیچه در باب دسترسی ما به حقیقت؛

 اخلاق باور نیچه؛

 بر اساس رای نیچه در انتخاب احساسات و عواطف و خواسته‌ها به چه چیزی باید توجه کرد؟

 ابرانسان نیچه؛