کتاب صوتی رایگان درس گفتار زندگی اصیل در برابر زندگی غیر اصیل نشر موسسه چهره‌ی فرزانه‌ی روز

در دنیایِ سنّت، عمومِ آدمیان دیدگاه‌هایِ دینی و مذهبی داشتند. این دیدگاه‌ها سه کار می‌کردند:

۱. نقشه‌یِ جهان را نشان می‌دادند. در طرحی اجمالی درباره‌یِ همه ‌چیز سخن می‌گفتند؛

۲. کتابِ قانون بودند. می‌گفتند ارتباطاتِ خود را با خودِتان، خدا، انسانهایِ دیگر و طبیعتِ پیرامونی چه‌گونه تنظیم کنید؛

۳. برایِ بیماریهایِ ذهنی و روانی و روحانی نسخه‌ می‌پیچیدند. انسان‌ها درمانِ بیماریِ جسمانی را نیز از اینها می‌طلبیدند.

انسانها زندگیِ فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی‌‌شان را از راهِ ادیان و مذاهب تمشیت می‌کردند. از مدرنیته به این ‌طرف، مسائلِ نظری و مشکلاتِ عملی پیش آمدند که باعث شدند ادیان و مذاهب اعتبار و حجیّت‌شان را از دست بدهند. تا پیش از آن، هر کس می‌توانست تعریف کند که چه دین و مذهبی دارد و کمابیش به آن التزامِ نظری و عملی داشت.

در دورانِ مدرن، آرمان‌هایِ اجتماعی اهمّیّتِ بسیاری یافتند. به ‌نظرِ انسانها آمد که نیازمندِ جامعه‌اند که در آن، نظم، امنیّت، رفاه، عدالت و آزادی وجود داشته باشد و بتواند با بقیّه‌یِ جوامع در صلح زندگی کند. در دنیایِ قدیم، این آرمانها به این درجه از اهمّیّت و رژیم‌هایِ سیاسی متکفّل همه‌ چیز نبودند. دولت‌ها برایِ این‌که بتوانند این کارها را بکنند باید چه می‌کردند؟ الی‌ماشاءالله، مکتب‌هایِ سیاسی و سوسیالیست‌ها، دیدگاه‌هایِ لیبرالیستی، دیدگاه‌هایِ مدافعِ سلطنت یا جمهوریّت و... پدید آمدند. امّا هیچ‌ کدام نتوانستند بر کرسیِ قبولِ همه بنشینند و با قدرتِ استدلال یا مشکل‌گشاییِ عملی رقباء را از میدان به در کند.

در دورانِ مدرن، نوعی اندیویدوالیسم نیز ظهور کرد. لُبِّ آن این بود که هر کسی تا وقتی موجبِ درد و رنجِ دیگران نشود و به سبْکِ زندگیِ آنها تجاوز نکند‌، هر اسلوبِ زندگیی که می‌خواهد در پیش بگیرد. نباید یک اسلوب را بر همه تحمیل کرد. قانون باید جلوِ اصطکاک و تعرّض به یک‌دیگر را بگیرد. مادامی که با دیگران کاری نداریم، قانون نباید با ما کاری داشته باشد. قانون پاس‌دارِ آزادی‌هایِ ما است. این اندیشه به سبْک‌هایِ زندگی‌ مجالِ تنوّع می‌دهد. هر کسی می‌تواند به عقل و نیازهایِ درونی و خواسته‌هایش رجوع کند و اجازه و حقّ داشته باشد سبْکِ زندگی‌اش را انتخاب کند. تا چهارصدسالِ پیش، تمامِ دنیا، بر اساسِ تقریباً هشت سبْکِ زندگی اداره می‌شد. جماعت‌ها سبْکِ زندگی را انتخاب می‌کردند. اکنون، افراد می‌توانند با سبک‌هایِ دیگر اختلاف، نه اصطکاک، پیدا کنند. این‌که همه را به زندگیِ فضیلت‌آمیزِ مشخّصی سوق دهیم و فقط یک راهِ درست وجود دارد، منسوخ شده است.