نیمهشبِ بیستوسوم آوریل ۱۸۴۹، سیوشش نفر از جمله فیودور داستایفسکی به جرم عضویت در «محفل پتراشفسکی» بازداشت شدند. محاکمهٔ داستایفسکی هشت ماه طول کشید. پس از اتمام بازجوییها، به فرمان تزار نیکلای اول، دادگاه تشکیل شد و داستایفسکی را به جرم خواندن، گزارشندادن و توزیع نامههای ضددینی و ضدحکومتی به تیرباران محکوم کرد. درست در سحرگاهی که محکومان پای سکوی تیرباران بودند و سه نفر از همقطاران داستایفسکی با چشمهای بسته در انتظار آتش گلوله بر سینههایشان بودند، پیک تزار از راه رسید و خبر از لغو مجازات اعدام برای محکومان حلقهی پتراشفسکی داد؛ اما تجربهٔ عذاب روحی این لحظات هرگز داستایفسکی را رها نکرد. این کتاب شامل دو بخش است. در بخش اول توضیحات داستایفسکی دربارهٔ پروندهٔ خود و دیگر اعضای محفل پتراشفسکی آمدهاست. بخش دوم هم شامل مشروح بازجوییهایی است که طی فرایند رسیدگی به پروندهٔ محفل پتراشفسکی، از داستایفسکی شدهاست. خودِ نویسنده این بازجوییها را بعدها در سال ۱۸۶۰ بازنویسی کرده و توضیحاتی نیز بهصورت موردی بدان اضافه کردهاست.