کتاب هنرمندی از جهان شناور نشر افراز

وقتی در ۱۲مهر ۱۳۹۶ خبر رسید که کازوئو ایشی‌گورو، نویسنده‌‌ی ژاپنی‌ که رمان‌هایش را به زبان انگلیسی می‌نویسد، برنده‌ی معتبرترین جایزه‌ی ادبی جهان، یعنی نوبلِ ادبیات، شده است، خیلی‌ها آن را طبیعی دانستند، بدین‌معنی که انتظارش را داشتند دیر یا زود آقای نویسنده به چنین مؤفقیتی دست یابد. در همین کشور خودمان، مدت‌ها پیش از آن‌که نوبل ادبیات به ایشی‌گورو تعلق بگیرد، آثار مختلف او به زبان فارسی برگردانده شده بود و از قضا با استقبال خوانندگان ایرانی هم همراه بود. در میان این آثار، از جمله می‌توان به «هنرمندی از جهان شناور» اشاره کرد که در سال ۱۳۹۱ با ترجمه‌ی یاسین محمدی و از سوی انتشارات افراز روانه‌ی بازار کتاب شد و ظرف چندماه به چاپ دوم رسید، گرچه این پایان کار نبود و کتاب تا امروز دو چاپ دیگر را هم تجربه کرده و حالا باید چاپ چهارم آن را از کتابفروشی‌ها سراغ گرفت. ایشی‌گورو در این کتاب به حال‌و‌هوای غریبی می‌پردازد که پس از شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم بر این کشور حاکم شد: همه‌چیز از دست رفته است. جاه‌طلبی‌های ژاپنی‌ها به بهای فاجعه‌ای تمام‌عیار برایشان تمام شده است. غرور ملی لکه‌دار شده است. جنگ قربانیان زیادی را بر جای گذاشته است. ماسوجی اونو، هنرمندی که کاراکتر اصلی و راوی رمان است، همسر و فرزندش را در همین ماجراجویی‌های خسارت‌بار امپراتوری از دست داده است. و حالا همه دارند کسانی را که مستقیم و غیرمستقیم در این ماجرا دست داشته‌اند، سرزنش می‌کنند. اما چنین احساسی، هرچقدر هم که فراگیر باشد، پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. شاید عنوان کتاب به‌خوبی این پیچیدگی‌ها را بازتاب داده است، چنان‌که مترجم در مقدمه‌ی کوتاه خود نیز به آن اشاره کرده است: «اصطلاح جهان شناور در عنوان این کتاب معادل لغت اوکی‌یو در زبان مردمان ژاپن است که علاوه بر این معنی تحت‌اللفظی، اشاره دارد به این "دنیا"، " سپنج سرای فانی" و "جهان گذرا". همچنین در ژاپن سبکی از نقاشی هست به همین نام که در آن از باسمه‌چوبی برای چاپ استفاده می‌شود و به نقاشان این سبک "اوکی‌یوئه" می‌گویند. از همین رو می‌توان عنوان این کتاب را برمبنای اصطلاح ژاپنی‌اش "باسمه‌کار" نیز دانست. هر دو عنوان، لقبی است که نویسنده به قهرمان/راوی داستانش می‌دهد که با دید محدود هنری‌اش تغییرات دراماتیک جهان پیرامونش را به نظاره و مرور نشسته.» جالب این‌جاست که ایشی‌گورو برای همین کتاب جایزه‌ی ویتبرد را در سال ۱۹۸۶ از آن خود کرده است. با هم بخشی کوتاه از «هنرمندی از جهان شناور» را می‌خوانیم: «نگرانی‌ام کم نشد وقتی زمان کوتاهی پس از آن‌که نشستیم، دو مرد با ظاهری خشن، هر دو کاملا سرخوش، تلوتلوخوران واردِ تورفتگی شدند و خواستند ما را درگیر گفت‌و‌گو کنند. ماتسودا بی‌هیچ‌حسی به آن‌ها گفت بروند، و من کاملاً در انتظار دردسر بودم، اما چیزی در همنشین من انگار مردها را مرعوب کرد، و بدون توضیح و تفسیری ما را ترک کردند.»