کتاب صوتی امپراتوری مغول اثر مری هال

بزرگ‌‌ترین امپراطوریِ تاریخ تا زمانِ خود طی قرون ۱۳ و ۱۴ میلادی قبایلی از آسیای میانه با رهبری چنگیزخان به فتوحاتی دست یافتند که نظیرش تا شش قرن بعد (تا زمان امپراطوری بریتانیا در دوره‌‌ی حکومت ملکه ویکتوریا٬ که وسعتِ امپراطوری‌ به حدود ۳۳.۷ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید.) برای هیچ فرد یا حکومتی تحقق پیدا نکرد. امپراطوری مغول که در ابتدا حکومتِ بزرگِ مغول نامیده می‌‌شد، بر دوسومِ سرزمین پهناور اوراسیا شامل سراسر چین، مغولستان، ایران، افغانستان، عراق، کره و قسمت‌هایی از سیبری، روسیه، ترکیه، پاکستان، سوریه، هندوستان، ویتنام و کامبوج فعلی (حدود ۳۳ میلیون کیلومتر مربع) حاکمیت داشت. چنگیزخان چنگیزخان که زمان تولدش بین سال‌های ۱۱۶۲ تا ۱۱۶۷ تخمین زده می‌‌شود برای اولین بار قبایل مغول را که فاقد هرگونه تشکیلات اجتماعی بودند متحد ساخت و ارتشی بسیار قدرتمند و وفادار پدید آورده و برای جانشینان خود بر جای گذاشت. تاکتیک‌های جنگی متفاوت و خاص مغولان، مقاومتِ هر دفاعی را درهم می‌شکست. این ارتش بعدها به جدیدترین ادوات جنگیِ زمان خود مجهز و از دانش و هنرِ مهندسین ایرانی و چینی بهره‌مند شد. «هنگامی که آن‌‌ها به جنگ می‌‌روند، اگر یک یا دو یا سه نفر یا حتی تعداد بیش‌تری از یک گروهِ ده نفره فرار کنند، همه را به قتل می‌‌رسانند؛ و اگر تمامی اعضای یک گروه ده نفره فرار کنند، بقیه‌‌ی گروهِ صد نفره را نیز به قتل می‌‌رسانند. به همین ترتیب اگر یک نفر یا دو نفر یا تعداد بیش‌تری شجاعانه پیش بروند و بجنگند، آنگاه بقیه‌‌ی یک گروه ده نفره را، اگر از آن ها پیروی نکنند، به قتل می‌‌رسانند و اگر یک نفر یا تعداد بیشتری از گروه ده نفره اسیر شوند، هم‌قطاران‌شان را اگر آن‌ها را نجات ندهند، به قتل می‌‌رسانند...»