کتاب پندارهای یونانی در مثنوی نشر انتشارات روزنه

فلسفه یونان در نقاط شرقی این سرزمین در سواحل آسیای صغیر یا مهاجرنشین‌هایی که در ناحیه «یونیا» «Ionie» دایر شده بود، نشأت یافته است و در همین جا بوده که مردم یونان با اقوام شرقی در تماس بوده‌اند. موقعی که ایرانیان به یونان هجوم آوردند، جولانگاه فلسفه تغییر و به جانب مغرب نقل مکان کرد. پس از آن فلسفه یونان در آتن استقرار یافت. آتن در آن روزگار میعادگاه اقوام بود و فلسفه، تماس خود را در این شهر با مشرق زمین حفظ کرد. اولین محصول آمیزش نبوغ یونانی با نبوغ شرقی را در نام «فیثاغورس» می‌توان یافت. وی تحت تأثیر آیین اورفئوسی بود که این آیین، یونانی محض نیست و از مناسک دیونوسوس که سرچشمه‌اش تراکیه و فریجیه بوده برخاسته است. «فیثاغورس» تحت تأثیر این آیین، روح را جوهری ابدی تصور می‌کرد به تناسخ ارواح معتقد بود که منشأ هندی دارد. وی به مصر و بابل سفر کرد و در آن سرزمین‌ها با موبدان ایران و جانشینان زرتشت محشور شد. مطلبی که نمی‌توان نادیده گرفت تماس‌های فراوان یونان و کشورهای شرقی در طول قرون مختلف است.