کتاب استنفورد 63 ... فلسفه اخلاق کانت نشر گروه انتشاراتی ققنوس

بسیاری از کسانی که در ایران به نحوی از انحا کار فلسفی می‌کنند و با فضای مجازی اینترنت نیز بیگانه نیستند نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیده‌اند و چه‌بسا از این مجموعه کم‌نظیر بهره نیز برده باشند. این دانشنامه حاصل طرح نیکویی است که اجرای آن در سال ۱۹۹۵ در دانشگاه استنفورد آغاز شد و همچنان ادامه دارد. به لطف کمک‌هایی که گردانندگان این مجموعه از آن‌ها برخوردار شده‌اند، متن کامل تمامی مقالات این دانشنامه در اینترنت به‌رایگان و به آسان‌ترین شکل در دسترس خوانندگان علاقه‌مند قرار گرفته است. به نظر کانت، بنیادی‌ترین هدف فلسفه اخلاق و، بنابراین، بنیادی‌ترین هدفی که بنیادگذاری نیز دارد، «جستجوی» اصل بنیادی مابعدالطبیعه اخلاق است. کانت این طرح را از طریق دو فصل نخست بنیادگذاری پی می‌گیرد. او کار خود را با تحلیل و توضیح دیدگاه‌های عرفی در باب اخلاق می‌آغازد. هدف این طرحِ نخست بیان دقیق اصل یا اصولی است که تمام احکام اخلاقی متعارف ما بر آن مبتنی هستند. فرض کانت آن است که این احکام احکامی هستند که هر انسان عادی، بالغ و عاقلی آن‌ها را می‌پذیرد. با این حال، امروزه بسیاری بر این باورند که کانت در باب عمق و گستره توافق اخلاقی بیش از حد خوشبین بوده است. اما شاید بهترین تصوری که می‌توان داشت این است که وی از منظر اخلاقی‌ای بهره می‌گیرد که اشتراک‌نظرِ بسیار گسترده‌ای درباره آن وجود دارد و حاوی پاره‌ای احکام کلی است که عمیقا به آن‌ها باور دارند. در هر حال، کانت ظاهراً مخاطب خود را در درجه اول شکاک اخلاقی واقعی از آن دست که اغلب در آثار فیلسوفان اخلاق حضور دارد نمی‌داند، یعنی فردی که برای اخلاقی عمل کردن نیازمند دلیل است و رفتار اخلاقی‌اش منوط به برهانی عقلی است که فیلسوفان ممکن است اقامه کنند.