کتاب صوتی ایران جامعه کوتاهمدت توسط همایون کاتوزیان نوشته شده است. این کتاب صوتی شامل چهار مقاله است که در هر یک به بررسی و تحلیل مشکلات تاریخی توسعه اقتصادی و سیاسی جامعه ایران پرداخته شده است.
همایون کاتوزیان در کتاب صوتی ایران جامعه کوتاه مدت معتقد است که جامعه ایران علیرغم برخورداری از قدمت تاریخی بالا از برنامهریزیهای کوتاه مدت برخوردار است، به گونهای که تغییرات چنین جامعه هرگز به سازوکار بدل نمیشوند. از طرفی از نظر وی جامعه ایران همچون ساختمانهای کلنگی است که بیش از بیست سال عمر نمیکنند؛ بنابراین در چنین جامعهای افراد، نهادها و سازمانها نمیتوانند نسبت به عملی شدن برنامهریزیهای بلندمدت امیدوار شوند.
- خلاصهای از کتاب صوتی ایران جامعه کوتاهمدت:
همان طور که در مطالب بالا نیز بدان اشاره شد، کتاب صوتی ایران جامعه کوتاه مدت شامل چهار مقاله مجزا است که در هر کدام از آنها موضوعات مختلفی بررسی شده است. موضوعات هر یک از مقالات این کتاب به شرح زیر است:
مقاله اول و دوم: فقدان و یا کمبود امنیت در رابطه با مالکیت خصوصی و از طرفی عدم انباشت سرمایه در دست بخش خصوصی که از فقدان امنیت حاصل میشد، انحصاری شدن ثروت و قدرت اقتصادی در دست حکومت که همین عامل موجب انحصار قدرت سیاسی میشد، محروم کردن جامعه از چارچوب قانونی با ثبات به منزله سرعت و شدت تحولات سیاسی و اجتماعی
مقاله سوم: تلاش در جهت استقرار قانون و نظم قانونی که در نهایت به شکلگیری انقلاب مشروطه انجامید، بررسی علل ناکامیها و کمبودهای جنبش مذکور
مقاله چهارم: در مقاله چهارم نیز به بررسی زندگی ملکالشعرای بهار به عنوان یکی از فعالان مشروطه میپردازد.
- درباره همایون کاتوزیان:
محمدعلی همایون کاتوزیان؛ تاریخنگار، منتقد ادبی، نویسنده، اقتصاددان و کاوشگر علوم سیاسی در ۲۶ آبان ۱۳۲۱ در تهران متولد شد. او را تحت عنوان همایون کاتوزیان در ایران و همچنین هما کاتوزیان در خارج از کشور میشناسند.
او پس از به پایان رساندن تحصیلات خود در دوره متوسطه در دبیرستان البرز و همچنین پس از یک سال تحصیل در دانشگاه تهران، برای ادامه تحصیلات خود به انگلستان مهاجرت نمود. وی در سال ۱۹۶۷ مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه بیرمنگام، در سال ۱۹۶۸ مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه لندن و با فاصله زمانی ۱۶ سال مدرک دکترای خود را از دانشگاه کنت دریافت نمود.
- از دیگر آثار این نویسنده موفق عبارتاند از:
آدام اسمیت و ثروت ملل، صادق هدایت و مرگ نویسنده، تجارت بینالملل، ایدئولوژی و روش در اقتصاد، جستارهایی درباره تئوری توطئه در ایران، نه مقاله در جامعهشناسی تاریخی ایران، مصدق و مبارزه برای قدرت در ایران، نقدی بر بوف کور هدایت، اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، هشت مقاله در تاریخ و ادب معاصر، آموزش عالی و دانشگاههای امروز، تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران، ایرانیان، سعدی: شاعر عشق و زندگی، صادق هدایت: زندگی و افسانه یک نویسنده ایرانی و...
- قسمتی از کتاب ایران جامعه کوتاهمدت:
کتاب صوتی ایران جامعه کوتاهمدت اینگونه آغاز میگردد:
ایران برخلاف جامعهی درازمدت اروپا جامعهای کوتاهمدت بوده است. در این جامعه تغییرات ــ حتی تغییرات مهم و بنیادین ــ اغلب عمری کوتاه داشته است. این بیتردید نتیجهی فقدان یک چهارچوب استوار و خدشهناپذیر قانونی است که میتوانست تداومی درازمدت را تضمین کند.
در دورههای کوتاهمدت حضور طبقات لشکری، دیوانی و مالک چیزی نمایان بود، اما ترکیب این طبقات بیش از یک یا دو نسل دوام نمیآورد، برخلاف اریستوکراسی سنتی اروپا یا حتی طبقهی بازرگان این جوامع در ایران مالکیت و موقعیت اجتماعی عمری کوتاه داشت، دقیقاً بدان سبب که این امتیازات چیزی شخصی شناخته میشد و در شمار حقوق اجتماعی موروثی و نقضناشدنی نبود.