- درباره کتاب صوتی اراده به دانستن:
میشل فوکو، متفکر معاصر فرانسوی، نویسنده کتاب صوتی «اراده به دانستن» است. این کتاب نخستین جلد از مجموعه سکسوالیتههاست که قرار بود در ۶ جلد منتشر شوند. کتاب «اراده به دانستن» نخستین جلد از این مجموعه است که در سال ۱۹۷۶ منتشر شد. فوکو در این کتاب به موضوع سکسوالیته میپردازد و ادعا میکند که سکسوالیته نامی است که میتوان به سامانهای تاریخی داد.
- دربارهی کتاب صوتی اراده به دانستن:
یکی از اهداف مهم فوکو در پرداختن به موضوع سکسوالیته در کتاب صوتی اراده به دانستن، ارزیابی و بررسی مجدد مفهوم قدرت است. همچنین او معتقد است سکسوالیته دادهای طبیعی نیست که قدرت به دنبال سرکوب آن باشد و یا حوزهای مبهم که دانش بخواهد آن را کشف کند؛ بلکه سکسوالیته سامانهای تاریخی است که در آن مجموعهای از کردارهای گفتمانی و ناگفتمانی (مثل برانگیختن بدنها، تشدید لذتها، تحریک به گفتمان، شکلگیری شناختها، تقویت کنترلها و مقاومتها) به صورتی زنجیروار و مطابق با استراتژیهای دانش و قدرت به هم متصل شدهاند.
کتاب چهار بخش دارد. عنوان بخش اول «ما و ویکتوریاییهایی دیگر» است. نویسنده در این بخش از رکگویی قرن هفدهم میگوید که کلمات و اعمال جنسی بدون توداری اظهار میشدند، اما رفتهرفته سکسوالیته قبح پیدا کرد و مخفی شد.
عنوان بخش دوم «فرضیه سرکوب» است. فوکو قرن هفدهم را سرآغاز سرکوب میداند و معتقد است از این زمان صحبت از مسائل سکسوالیته ممنوع شد. در بخش دوم نیز درباره «علم جنسی» صحبت میکند. بخش چهارم بهعنوان مفصلترین بخش کتاب، درباره «سامانه سکسوالیته» است. بخش پنجم نیز عنوان حق مرگ و قدرت ارادهکننده زندگی را دارد. میشل فوکو در این بخش بیان میکند که از دیرباز یکی از امتیازهای سرشتنمای قدرت حاکم، حق زندگی و مرگ بوده است.
- بخشی از کتاب صوتی اراده به دانستن:
یکی از نوآوریهای مهم در تکنیکهای قدرت در سده هجدهم، ظهور «جمعیت» بهمنزله مسئلهای اقتصادی و سیاسی بود: جمعیت ـ ثروت [جمعیت بهمنزله ثروت]، جمعیت ـ نیروی کار [جمعیت بهمنزله نیروی کار] یا قابلیت کار، و جمعیت در موازنه میان رشد جمعیت و منابعی که در اختیار دارد. حکومتها دریافتند که فقط با افراد یا حتی یک «ملت» سروکار ندارند، بلکه با «جمعیت» به همراه پدیدهها و متغیرهای خاصش سروکار دارند: نرخ زادوولد و مرگومیر، طول عمر، باروری، وضعیت سلامت، دفعات بیماریها، و الگوی تغذیه و سکونت. همه این متغیرها در نقطه تلاقی حرکتهای خاص زندگی و تاثیرات خاص نهادها قرار دارند: «جمعیتمندی کشورها بههیچرو بر پایه تصاعد طبیعی تولیدمثل نیست، بلکه به دلیل صنایع، تولیدات و نهادهای متفاوتشان است. انسانها همچون محصولات زمین و بهنسبت امتیازها و منابعی که از کارشان کسب میکنند، ازدیاد مییابند.» سکس در مرکز این مساله اقتصادی و سیاسی جمعیت جا دارد: باید نرخ تولد، سن ازدواج، تولدهای مشروع و نامشروع، زودهنگامی و دفعات رابطه جنسی، شیوه بارور یا نابارورکردن آنها، تاثیر تجرد یا ممنوعیتها، تاثیر روشهای ضدبارداری تحلیل شود ــ یعنی همه آن «رازهای شوم» و معروفی که جمعیتنگاران در آستانه انقلاب [۱۷۸۹ فرانسه] میدانستند که روستاییان پیشاپیش با آنها آشنایند.
- دربارهی میشل فوکو:
میشل فوکو همواره بهدلیل رویکردهای نامتعارف و تالیف کتابهای جنجالبرانگیزش مورد توجه بوده است. آثار این فیلسوف و متفکر فرانسوی نیز که در ایران مورد توجه بوده، بارها ترجمه و تجدید چاپ شده است.
فوکو دوبار نیز به ایران سفر کرد و در این سفرها، در تهران و قم و آبادان، با برخی از رهبران ملی و دینی و گروههای مختلفی که در انقلاب دست داشتند، ملاقات کرد و پس از این سفرها مقالاتی درباره انقلاب ایران برای روزنامه ایتالیایی کوریره دلا سرا نوشت.
- از آثار متنوع و پرتعداد فوکو میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد:
• نقد چیست؟ و پرورش خود
• دیدگاههای جدید در روابط بینالملل
• مراقبت و تنبیه
• تولد زیست سیاست