کتاب پشت درخت توت اثر احمد پوری نشر چشمه

«پشت درخت توت» دومین رمان احمد پوری است که او را بیشتر به عنوان مترجم شعرهای معاصر جهان می‌شناسیم. احمد پوری در این رمان نیز همانند رمان اولش، دغدغه‌ی مسائل سیاسی را دارد. او به دنبال آرمان‌هایی است که نسلی را به خود مشغول کرده بود، آرمان‌هایی که از کف رفته‌اند و یا اگر با نگاهی واقع‌گرایانه به آن‌ها نگاه کنیم، رسیدن به آن‌ها تقریبا امری غیرممکن بود. او در این رمان بخش‌هایی از تاریخ سیاسی ایران را در قالب یک داستان روایت می‌کند. روایت آدم‌ها مبارزی که از جان و مال و خانواده‌شان می‌گذرند و دور از خانه و خانواده‌ی خودشان پیر می‌شوند و در تنهایی می‌میرند.

ساختار داستان نوعی داستان در داستان است. نویسنده‌ای که در چند و چون کارش مانده، به دنبال فرصتی است تا رمانش را بنویسد. زن و پسرش خارج از ایران‌ هستند و او به خانه‌ی قدیمی پدری می‌رود تا رمانش را بنویسد. بخش اصلی رمان در واقع همان داستانی است که این نویسنده می‌نویسد. داستان معلمی به نام سیروس. او در روستای محل خدمتش کار سیاسی می‌کند. یکی از گروه‌هایی که سیروس با آن در ارتباط است، لو می‌رود. او مدرسه را رها می‌کند و از بیراهه می‌گریزد و به فلسطین می‌رود. نسرین زنش با دو پسرش تنها می‌ماند. سیروس هنگام بازگشت به ایران گلوله می‌خورد و جسدش را به آن طرف مرز می‌برند. نسرین زنی زیباست و چشم‌های بسیاری به دنبال اوست. اما او دکتری به نام پوراحمد را دوست دارد که او هم سابقه‌ی چپ و سیاسی دارد. البته این دوستی بسیار معصومانه و پاک است. دکتر سعی می‌کند با محبتی که درباره سعید (فرزند سیروس) و مداوایش می‌کند، عشق خود را در عمل ثابت کند، اما در تظاهراتی که درمی‌گیرد تیر می‌خورد و به کما می‌رود و پس از مدتی می‌میرد. نسرین هر بار سر قبر او می‌رود، به یاد عشقی که درباره‌اش با کسی صحبت نکرده است، می‌گرید.

رمان زمانی طولانی را دربرمی‌گرد، داستان از دهه‌ی چهل در تبریز آغاز می‌شود و با عبور از سال‌های پر تب و تاب مبارزه به روزهای انقلاب ۵۷ می‌رسد و با عبور از آن وارد دهه‌ی شصت می‌شود. شخصیت‌های رمان همه از مبارزان چپ هستند و نویسنده همه‌ی آن‌ها را خوب و مثبت نشان می‌دهد. با این وجود، خواننده با آن‌ها و داستان همراه می‌شود و بسیاری از شخصیت‌ها برایش ملموس و قابل باور هستند.

«پشت درخت توت» رمانی سیاسی است و برای علاقمندان به این ژانر و وقایع تاریخی دوره‌ای حساس از تاریخ ایران می‌تواند جذاب و خواندنی باشد.