کتاب صوتی به کی سلام کنم؟ سیمین دانشور آوانامه

سیمین دانشور؛ بانوی واژه‌ها و راوی سووشونِ وطن

سیمین دانشور، نویسنده، مترجم و پژوهشگر تأثیرگذار ایرانی، در سال 1300 در شیراز به دنیا آمد. او نخستین زنی بود که در ایران به‌صورت حرفه‌ای داستان‌نویسی کرد و با آثاری چون سووشون، * صدای زن ایرانی را در دل تاریخ پرطنین ساخت. دانشور که در خانواده‌ای فرهیخته رشد کرده بود، از کودکی شیفته‌ی ادبیات و هنر بود. پس از دریافت دکترای زیبایی‌شناسی از دانشگاه استنفورد، سال‌ها در دانشگاه تهران تدریس کرد و در کنار آن، با ترجمه‌ی آثار ادبی جهان، نگاهی بین‌المللی به ادبیات فارسی بخشید. او همسر جلال آل‌احمد بود، اما هیچ‌گاه در سایه‌ی این پیوند گم نشد؛ هویت مستقل او در سبک نویسندگی‌اش نمایان بود. نثر دانشور، ساده اما عمیق، سرشار از ظرافت‌های عاطفی و جزئیات روان‌شناختی‌ست؛ زبانی که به دل همه‌ی نسل‌ها می‌نشیند. سیمین دانشور در سال 1390 در تهران درگذشت، اما آثارش همچنان زندگی می‌کنند؛ همچون پنجره‌هایی روشن رو به وجدان زمانه.

سلامی در دل تاریکی؛ زن، غربت، و تیله‌های شکسته‌ی زمان

سیمین دانشور در مجموعه داستان «به کی سلام کنم؟» بار دیگر با زبانی ساده اما سرشار از لایه‌های پنهان، ما را به دل تجربه‌های انسانیِ زنانه، تنهایی، عشق، جدایی، و رنج‌های ناگفته می‌برد. کتاب «به کی سلام کنم؟» که نخستین‌بار در سال 1359 توسط نشر خوارزمی منتشر شد، مجموعه‌ای‌ست از داستان‌هایی که برخی از آن‌ها پیش‌تر در نشریات پیش از انقلاب چاپ شده بودند؛ از جمله داستان «تیله‌ی شکسته» در سال 1352. نام کتاب از سومین داستان این مجموعه برگرفته شده، اما بار معنایی آن بر کل اثر سایه افکنده است: پرسشی بی‌پاسخ در دل جامعه‌ای سرد و گم‌شده، صدایی آرام اما کوبنده که در خلأ زمان پژواک می‌شود. دانشور در این داستان‌ها، زندگی را با عینک انسانی زنانه روایت می‌کند؛ زنانی که در میان خاطره و واقعیت، در مرز سکوت و فریاد، ایستاده‌اند. بی‌آن‌که شعاری داده شود یا روایتی گل‌درشت ارائه شود، خواننده با لحظاتی ناب، تلخ، و گاه تکان‌دهنده مواجه می‌شود؛ لحظاتی که حقیقت را در سادگی‌شان فریاد می‌زنند. «به کی سلام کنم؟» صرفاً نام یک کتاب نیست؛ نجوا و پرسشی‌ست از دل همه‌ی آن‌هایی که می‌خواهند زنده بمانند، حتی اگر شنیده نشوند.

بخشی از کتاب «به کی سلام کنم؟»

«در که زدند، بتول‌خانم خودش در را باز کرد و از دیدن انیس جاخورد. دو تپه سرخاب روی گونه‌ها، چکمه‌ی سیاه لاستیکی به‌پا و پیراهن قرمز چسبان تنش بود و زانوها و قسمتی از ران‌هایش را با سخاوت به‌نمایش گذاشته‌بود، نه چادر نمازی و نه سربند سفید که همیشه می‌بست و دو دستک آن را یکی از راست به‌چپ و دیگری از چپ به‌راست روی شانه‌هایش می‌انداخت و بی‌هیچ آرایشی قیافه‌ی حضرت مریم پیدا می‌کرد. محال بود انیس زیر پیراهن، شلوار دبیت سیاه بلند نپوشد. حیف از آن همه موی پرطاوسی که پسرانه زده یود. بتول خانم دهان باز کرد که بپرسد انیس چرا خودت را این ریختی ساخته‌ای که مرد چاق بلندقدی با شلوار لی و پیراهن یقه‌باز گلدار از راه رسید، تو آمد و گفت: سام‌علیکم، مشتاق دیدار؛ و دست دراز کرد و دست بتول‌خانم را محکم فشرد. خم شد بند کفش‌هایش را باز کرد و کفش‌هایش را درآورد. روی صندلی‌های ناهارخوری پشت میز نشستند. بتول خانم متوجه شد که انیس النگوهای طلایش را به‌دست ندارد. نمی‌دانست چه بگوید و از کجا شروع کند. محمدآقا گفت: انیس‌سلطان خیلی اوصاف شما را گفته.»

کتاب صوتی «به کی سلام کنم؟»

نشر صوتی آوانامه با همکاری «انتشارات خوارزمی» کتاب صوتی «به کی سلام کنم؟» اثر «سیمین دانشور» را با اجرای «معصومه عزیزمحمدی»، «مهدی خلیلی» و «مهیار ستاری» تهیه و تولید کرده‌است.