کتاب پرسش‌های ایمان نشر ثالث

معرفی کتاب پرسش‌های ایمان

آیا ایمان می‌تواند با شک همراه باشد؟ این پرسشی اساسی است که پیتر ال برگر، جامعه‌شناس سرشناس دین، در کتاب پرسش‌های ایمان مطرح می‌کند. او در این اثر، بدون تعصب و پایبندی به سنت‌های مذهبی، به بررسی ایمان مسیحی از دیدگاهی منطقی و مدرن می‌پردازد. برگر این کتاب را برای کسانی نوشته که ایمان را به چالش می‌کشند اما همچنان در جست‌وجوی معنا هستند. برخلاف بسیاری از متفکران که در مواجهه با مدرنیته، ایمان را نفی می‌کنند، او نشان می‌دهد که شک، نه‌تنها دشمن ایمان نیست، بلکه می‌تواند بخشی از آن باشد.

ساختار کتاب بر اساس اعتقادنامه رسولان—خلاصه‌ای از باورهای مسیحی که قرن‌ها در آیین‌های عبادی استفاده شده—شکل گرفته است. برگر با دقت و تحلیل جامعه‌شناسانه، این اعتقادات را واکاوی می‌کند و نشان می‌دهد که ایمان در دنیای مدرن، دیگر یک پدیده مسلم و تحمیلی نیست، بلکه انتخابی آگاهانه و سنجیده محسوب می‌شود. این اثر که با ترجمه محمدباقر تاج‌الدین و سیدیاسین حسینی و از سوی انتشارات ثالث منتشر شده، نگاهی نو و انتقادی به ایمان مسیحی دارد و با زبانی ساده اما عمیق، چالش‌های ذهنی انسان معاصر در مواجهه با باورهای دینی را بررسی می‌کند.

کتاب پرسش‌های ایمان درباره چه موضوعی صحبت می‌کند؟

چگونه می‌توان در دنیایی که هیچ‌چیز قطعی نیست، همچنان ایمان داشت؟ پیتر ال برگر در کتاب پرسش‌های ایمان تلاش می‌کند تا پاسخی برای این سؤال بیابد. او با بررسی آموزه‌های مسیحیت، نشان می‌دهد که ایمان می‌تواند هم‌زمان با شکاکیت وجود داشته باشد. به‌جای نگاهی متعصبانه یا مطلق‌گرایانه، برگر ایمان را نوعی انتخاب آگاهانه در جهان مدرن معرفی می‌کند.

این کتاب با محوریت اعتقادنامه رسولان، باورهای سنتی مسیحی را بررسی کرده و نشان می‌دهد که این باورها در دنیای مدرن چه جایگاهی دارند. برگر به‌عنوان یک جامعه‌شناس دین، از دیدگاهی بیرونی به این آموزه‌ها نگاه می‌کند و آن‌ها را بدون تعصب یا پیش‌فرض مذهبی تحلیل می‌کند. او بر این باور است که مدرنیته، نه ایمان را نابود کرده و نه آن را بی‌معنا ساخته، بلکه انسان را در موقعیتی قرار داده که باید بین پذیرش یا رد آن تصمیم بگیرد. کتاب در نهایت به این نتیجه می‌رسد که ایمان، حتی در دنیای شکاک و پرسش‌گر امروز، همچنان ممکن است.

معرفی نویسنده کتاب پرسش‌های ایمان

پیتر ال برگر (2017-1929)  جامعه‌شناس برجسته آمریکایی-اتریشی بود که تأثیر عمیقی بر مطالعات دین، معرفت‌شناسی و مدرنیته داشت. او که یکی از تأثیرگذارترین متفکران در حوزه جامعه‌شناسی دین محسوب می‌شود، همواره در تلاش بود تا نقش دین را در دنیای مدرن بررسی کند و توضیح دهد که چگونه باورهای مذهبی تحت تأثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی تغییر می‌کنند. برگر با رویکردی نوین، دین را نه صرفاً به‌عنوان مجموعه‌ای از اعتقادات، بلکه به‌عنوان یک پدیده اجتماعی تحلیل می‌کرد که در شکل‌دهی به جهان‌بینی افراد و جوامع نقشی کلیدی دارد.

از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به ساخت اجتماعی واقعیت (همراه با توماس لاکمن) اشاره کرد که یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه جامعه‌شناسی معرفت است. در این کتاب، برگر و لاکمن توضیح می‌دهند که چگونه واقعیت اجتماعی از طریق تعاملات انسانی ساخته می‌شود و دین چگونه در این فرایند نقش ایفا می‌کند. دنیای مقدس نیز یکی دیگر از آثار شاخص اوست که در آن برگر توضیح می‌دهد که چگونه دین، جهان را معنا می‌بخشد و تجربه‌های انسانی را نظم می‌دهد. برگر در آثار خود همواره تأکید داشت که مدرنیته باعث پلورالیسم دینی شده و انسان معاصر را در موقعیتی قرار داده که دیگر ایمان یک امر بدیهی و مسلم نیست، بلکه باید به‌عنوان یک انتخاب آگاهانه در نظر گرفته شود.

چرا باید کتاب پرسش‌های ایمان با ترجمه محمدباقر تاج‌الدین و سیدیاسین حسینی را بخوانیم؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این کتاب، نگاه واقع‌بینانه و غیرمتعصبانه به ایمان است. برگر برخلاف بسیاری از متفکران مذهبی که سعی در دفاع محض از باورهای سنتی دارند، ایمان را از منظری مدرن و انتقادی بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که ایمان در دنیای امروز، نه یک امر بدیهی و پذیرفته‌شده، بلکه یک انتخاب آگاهانه است. خواندن این کتاب به شما کمک می‌کند تا درک کنید که حتی در دنیایی که شک و پرسش‌گری بر آن حاکم است، همچنان می‌توان ایمان داشت، اما این ایمان باید بر پایه تفکر، آگاهی و انتخاب شخصی باشد.

ترجمه دقیق و روان محمدباقر تاج‌الدین و سیدیاسین حسینی نیز یکی دیگر از دلایلی است که این کتاب را خواندنی‌تر می‌کند. ترجمه آثار فلسفی و الهیاتی معمولاً دشوار است، اما مترجمان توانسته‌اند مفاهیم پیچیده برگر را با زبانی شیوا و قابل‌فهم به فارسی برگردانند. همین امر باعث شده که پرسش‌های ایمان برای مخاطبان فارسی‌زبان، نه‌تنها یک متن علمی، بلکه اثری تأمل‌برانگیز و خواندنی باشد.

خواندن کتاب پرسش‌های ایمان را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

این کتاب برای طیف گسترده‌ای از افراد جذاب و مفید است. اگر شما در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرید، خواندن پرسش‌های ایمان می‌تواند تجربه‌ای تأمل‌برانگیز برایتان باشد:

1.   کسانی که در ایمان خود تردید دارند: آیا ایمان واقعاً ممکن است؟ اگر گاهی به این فکر افتاده‌اید که باورهای دینی تا چه حد منطقی و قابل دفاع هستند، این کتاب دقیقاً برای شماست. برگر بدون تعصب، ایمان را به چالش می‌کشد و به شما کمک می‌کند تا پاسخی برای پرسش‌های خود بیابید.

2.   علاقه‌مندان به فلسفه دین و الهیات مدرن: این کتاب یک منبع ارزشمند برای کسانی است که به دنبال درک مدرن از دین هستند. برگر نه‌تنها مفاهیم سنتی را بررسی می‌کند، بلکه آن‌ها را در زمینه‌ای جدید و مدرن قرار می‌دهد و دیدگاهی نو به ایمان ارائه می‌دهد.

3.   دانشجویان و پژوهشگران علوم دینی و جامعه‌شناسی: اگر به دنبال مطالعه‌ای جدی و علمی در حوزه جامعه‌شناسی دین هستید، این کتاب یکی از آثار مرجع در این حوزه محسوب می‌شود. برگر به‌عنوان یک جامعه‌شناس، ایمان را نه از دیدگاه مذهبی، بلکه از منظر اجتماعی تحلیل می‌کند.

4.   کسانی که می‌خواهند دیدگاهی بازتر نسبت به دین داشته باشند: این کتاب فقط برای شکاکان نیست، بلکه برای مؤمنان نیز مفید است. اگر فردی مذهبی هستید اما می‌خواهید ایمان خود را با دیدگاهی بازتر و آگاهانه‌تر بررسی کنید، پرسش‌های ایمان می‌تواند به شما کمک کند.

5.   کسانی که به دنبال گفت‌وگویی منطقی درباره دین هستند: این کتاب فرصتی است برای ورود به بحث‌های جدی درباره ایمان و شکاکیت. برگر نه در تلاش است که ایمان را رد کند و نه می‌خواهد آن را بدون دلیل بپذیرد. او از خواننده می‌خواهد که خودش بیندیشد و تصمیم بگیرد.

در بخشی از کتاب پرسش‌های ایمان می‌خوانیم

کلمه الهیات از کاربرد آن در مسیحیت و در بین مردم در روایات و سنن دیگر (مانند یهودیت یا مذاهب هند) که دوست ندارند از آن کلمه استفاده کنند، برگرفته شده است (غالبا به این دلیل که آن ها با رویکردی بیش از حد فکری آن را به دین مرتبط می‌کنند یا به این دلیل که می‌خواهند خود را از اعتقادات خشک مذهبی و متعصبانه سرکوب‌گر که متأسفانه یک عادت مکرر در بین مسیحیان بوده است، برکنار دارند). با این حال، بر حسب معنای ساده‌ای که الهیات مبتنی بر آن تعریف شده است، این امر لزوماً در هر سنت دینی، از پیشرفته‌ترین تا ابتدایی‌ترین آن‌ها اتفاق می‌افتد. ممکن است یک یهودی نتواند برچسب الهیات را به نظریه‌پردازی بسیار پیچیده ادبیات تلمودی۱۹ ربط دهد، اما به تعبیر مورد اشاره این اقدام می‌تواند گونه خاصی از الهیات‌پردازی ادامه‌دار در همان ادبیات باشد. (حتی اگر ریشه در ملاحظات عملی دینی داشته باشد، از لحاظ ماهیتی با تکامل آموزه مسیحی متفاوت است). همین موضوع در مورد بنیان‌های نظری عظیم۲۰ ساخته‌شده در دوره تاریخ هندو و بودایی صادق است. اما حتی در ادیان به اصطلاح اولیه ــ یعنی روایات بدون متون مقدس یا نهادهای کارگزاران دینی فرهیخته ــ نوعی نظریه‌پردازی دیده می‌شود. بنابراین اسطوره‌شناسی ــ داستان‌های مربوط به خدایان و سایر موجودات ماوراءطبیعی ــ نوع بسیار متفاوتی از بازتاب نظری است. به عبارت دیگر، هر زمان که کوششی منظم برای تأمل درباره ایمان وجود داشته باشد، الهیات پدیدار می‌شود. برای هر کسی که با یک سنت خاص هویت می‌یابد (تعریف می‌شود)، این بازتاب نظری به نوعی بین این سنت و تجربه فرد از ایمان گفتگوی منظمی ایجاد خواهد کرد. نیازی به گفتن نیست که کتاب حاضر فقط چنین رویه‌ای را دربرمی‌گیرد.

خواندن کتاب پرسش‌های ایمان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

اگر به کتاب‌های دینی علاقه‌مند هستید، حتما به کتاب‌های زیر هم سر بزنید

کتاب مسئله حجاب نشر صدرا

کتاب آزادی معنوی نشر صدرا

کتاب مکتب در فرایند تکامل نشر انتشارات کویر