تاریخ بیهقی نوشتهی مردی است برآمده از دشتهای بیکران خراسان بزرگ، ایستاده در غبار ناملایمات روزگاری پرآشوب و تفته از رنج بیامان نوشتن و نوشتن. راست بدینخاطر است که چون هربار و در هر زمانهای این کتاب خوانده میشود گویی آیینهای است رودر روی خواننده و زمانهاش. هنوز هم پاشنهی تاریخ بر همان در میگردد: برآمدنها و فرورفتنها، شکستها و پیروزیها؛ و حکیم آگاه ناظر است و شاهد پوچی و بلاهت.
در کتاب حاضر سعی شده جملاتی که مستقل از روایت تاریخی دارای ارزش معنایی ویژهای هستند یا نظرات شخصی بیهقی را بازمیتابانند گزینش شوند و با ترتیبی که در مجلدات پنجم تا دهم تاریخ بیهقی آمدهاند ارائه شوند. این جملات گاه توضیح بیهقی در مورد شیوهی تاریخنگاریاش هستند و گاه جملاتی حکیمانه.