داستان‌های عبرت‌انگیز

داستان‌های عبرت انگیز که به گفته‌ای کامل ترین اثر روایی سروانتس - بعد از دن کیشوت و شاید هم در حد آن - است دوازده داستانی را در بر می‌گیرد که خالق دن کیشوت در حد فاصل 1558 تا 1603 نوشته بود. این دفتر که در سال 1613 انتشار یافت چون وسیله «وقت گذرانی بسیار عفیفانه‌ای که در آن رفعت و باروری زبان کاستیلی نمایانند» توصیف می‌شد تا انکیزیسیون را قانع کند که این داستان‌ها هدفی جز دادن درس اخلاق و پاکی و عفت ندارد و می‌خواهند بیاموزند که قدم نهادن در راه کج چه نتیجه‌های ناگواری به بار می‌آورد و تقوا است که قهرمانان را رستگار می‌کند. در این مجموعه الگوهای گوناگونی از قشرهای گوناگون جامعه دوران نویسنده، چون اشراف و بزرگ زادگان، نجیب زادگان خرده پای، دانشجویان، نظامیان، جیب بران، شیادان، تیغ زنان و... روی می‌نمایند. شخصیت‌هایی که مانند خود نویسنده طعم بند و حبس و اسارت در دیار بیگانه را چشیده‌اند و سرانجام پس از سالیانی توانسته‌اند به وطن بازگردند به بیان احساس‌های خود می‌پردازند.... داستان‌های عبرت انگیز چه در اسپانیا و چه در کشورهای دیگر با همان توجهی که به دن کیشوت شده بود با استقبال روبه رو شد و نویسندگان متعددی به تقلید از آن داستان‌هایی نوشتند، حتی شخصیت ادبی بزرگی چون لوپه ده بگا نیز در این راه قدم برداشتند، ولی کارهای هیچ کدام نتوانستند تا حد داستان های سروانتس رفعت یابند.