کتاب شاهزاده و گدا مارک تواین نشر انتشارات اردیبهشت

«شاهزاده و گدا» پنجمین کتاب از فهرست ۱۰۰ اثر ماندگار است که به پیشنهاد استادم، پس از مطالعه‌ی کتاب بیگانه اثر آلبر کامو خواندم. به نظرم این پیشنهاد کاملاً درست بود، چون کتاب قبلی حالم را سنگین و تلخ کرده بود و نیاز داشتم اثری بخوانم که حال خوبی به من بدهد — و این کتاب دقیقاً همان بود. مارک تواین این اثر را حدود دو قرن پیش نوشت. داستان درباره‌ی دو شخصیت کاملاً متضاد است: یکی شاهزاده و دیگری گدا. آن‌ها به‌صورت اتفاقی با یکدیگر دیدار می‌کنند و چون بسیار به هم شبیه‌اند، لباس‌هایشان را عوض می‌کنند. بر اثر یک اتفاق غیرمنتظره، شاهزاده‌ی واقعی با لباس گدایی از قصر رانده می‌شود و ماجراهای فراوانی برایش پیش می‌آید. این داستان جذاب، روایتی تاریخی است که هم کودکان و هم بزرگسالان از آن لذت می‌برند. پس از پایان کتاب، حس خوش و زیبایی داشتم؛ انگار خودم به آرزویم رسیده‌ام و جای شاهزاده بودم. داستان از نظر انسجام، منطق و ریتم بسیار عالی بود، اما تنها بخشی که به نظرم جای کار بیشتری داشت، قسمت‌هایی بود که «هندن» ناگهانی در داستان ظاهر می‌شد. توضیحات نویسنده درباره‌ی چگونگی یافتن شاهزاده توسط او کافی و قانع‌کننده نبود و به نظر می‌رسد مارک تواین این مسئله را به‌صورت کلی حل کرده است. همچنین دلیل مهربانی و دلسوزی غیرعادی هندن نسبت به شاهزاده نیز چندان منطقی به نظر نمی‌رسید؛ به نظرم نویسنده می‌توانست این مهربانی را با اشاره‌ای به گذشته یا کودکی هندن توجیه کند. درست است که ظاهر کتاب کودکانه است، اما درون‌مایه‌اش عمیق و اجتماعی است. علاوه بر نقد جامعه‌ی طبقاتی و تفاوت دیدگاه طبقات مختلف نسبت به زندگی، پیام اصلی اثر برای من این بود که شخصیت انسان از پیش تعیین‌شده نیست، بلکه انسان خودش است که اجازه می‌دهد محیط بر او تأثیر بگذارد یا نه. شاهزاده با وجود تمام تمسخرها و تحقیرها، هرگز اجازه نداد محیط شخصیت والا و عزت‌نفسش را از او بگیرد. حتی در سخت‌ترین شرایط، که بسیاری را وادار به گدایی یا دزدی می‌کرد، او شأن و منش خود را حفظ کرد. در نتیجه، به نظرم پیام اصلی داستان این است که شخصیت با انسان زاده نمی‌شود؛ بلکه این خود انسان است که هویت و منش خود را می‌سازد. بخش مورد علاقه‌ام آن‌جا بود که شاهزاده دوباره مقام پادشاهی‌اش را به دست آورد؛ بسیار هیجان‌زده بودم و منتظر ماندم ببینم چگونه با تحقیرکنندگانش روبه‌رو خواهد شد. برایم بسیار لذت‌بخش بود و کلیت داستان طوری پیش می‌رفت که نمی‌توانستم آن را زمین بگذارم. در پایان باید بگویم که تنها نقطه‌ضعف داستان از نظر من، همان مسئله‌ی مربوط به شخصیت هندن بود که توضیح و عمق بیشتری می‌طلبید. محسنی محب دانشگاه فرهنگیان ایلام ۱۸ . ۷ . ۱۴۰۴

سالها پیش خوندمش الآن با اشتیاق دوباره میخونمش توصیه میکنم این شاهکار رو از دست ندین

من از اسمشم خوشم اومد هم جذاب بود هم کلی حرف برا گفتن داشت و کلی مطلب یادت میده

بهترین کتاب دنیا بود