کتاب دولت و جامعه مدنی نشر آوانامه - نسخه صوتی

زندگی آنتونیو گرامشی، روشنفکرِ زندانی

آنتونیو گرامشی، اندیشمند، سیاست‌ورز و روزنامه‌نگار ایتالیایی، در سال 1891 در جزیره‌ی ساردینیا متولد شد؛ جایی دور از مرکز، اما سرشار از طوفان‌های اجتماعی که بعدها در اندیشه‌های رادیکال او انعکاس یافت. گرامشی، از بنیان‌گذاران حزب کمونیست ایتالیا، به‌خاطر نبوغ و صراحت‌اش در نقد ساختارهای قدرت، خیلی زود به‌چشم دولت فاشیستی ایتالیا آمد و به زندان افتاد؛ جایی که مشهورترین آثارش، از جمله «دفترهای زندان» شکل گرفتند. او با نظریه‌ی «هژمونی فرهنگی»، مرزهای تازه‌ای در فهم قدرت گشود. گرامشی نشان داد که سلطه‌ی سیاسی تنها با نیروی قهرآمیز حفظ نمی‌شود، بلکه از راه تسخیر ذهن و فرهنگ مردم امکان‌پذیر است. همین نگاه او را به یکی از تأثیرگذارترین متفکران قرن بیستم تبدیل کرد؛ فیلسوفی که در بند بود، اما ذهنش تا عمق جامعه پرواز می‌کرد. آنتونیو گرامشی در سال 1937، پس از سال‌ها رنج در زندان‌های فاشیستی، چشم بر جهان فروبست؛ اما اندیشه‌هایش همچنان در تار و پود نقد اجتماعی، آموزش، و مبارزات فرهنگی زنده است.

میان دولت و مردم، دیواری از اندیشه

کتاب «دولت و جامعه مدنی» آنتونیو گرامشی، سفری است به ژرفای قدرت، فرهنگ و سلطه؛ نه از نگاه سیاستمداران، بلکه از دریچه‌ی روشنفکری که زندان را به اتاق فکر بدل کرد. گرامشی در این اثر، از ساختارهای مرئی و نامرئی حاکمیت سخن می‌گوید؛ از پیوندهای پنهانی میان دولت و آنچه جامعه مدنی نامیده می‌شود: رسانه‌ها، آموزش، مذهب و حتی زبان. در این جهان‌بینی، دولت تنها نیرویی سرکوب‌گر نیست، بلکه مجموعه‌ای پیچیده از رضایت‌سازی است. گرامشی با معرفی مفهوم «هژمونی»، پرده از بازی ظریف قدرت برمی‌دارد؛ جایی که سلطه نه با زور، بلکه با پذیرش درونیِ ارزش‌ها و باورهای حاکم اعمال می‌شود. جامعه مدنی، در نگاه او، هم سنگرِ قدرت است و هم میدان مبارزه برای تغییر. این کتاب، دستی است که ذهن را از لابه‌لای فرمول‌های رسمی بیرون می‌کشد و به تفکری وا‌می‌دارد که از دل «توافقِ بی‌صدا»ی مردم با نظام‌ها سربرمی‌آورد. دولت و جامعه مدنی، تنها درباره‌ی سیاست نیست، بلکه درباره‌ی نحوه‌ی تنفس ما در جهان است؛ درباره‌ی این‌که چگونه باور می‌کنیم، اطاعت می‌کنیم، و گاه… می‌خواهیم نافرمانی کنیم.

عباس میلانی؛ راوی تبعید، جست‌وجوگر تجدد

دکتر «عباس ملک‌زاده میلانی» پژوهشگر، نویسنده و مترجم ایرانی ساکن آمریکاست که سال 1328 در تهران متولد شده است. میلانی اکنون در کالیفرنیا زندگی می‌کند و به‌عنوان مدیر برنامه‌ی مطالعات ایرانی در دانشگاه استنفورد مشغول به کار است. بیشتر فعالیت ادبی او به حوزه‌ی تاریخ سیاسی مربوط می‌شود. تاکنون بیش از ده کتاب با تألیف یا ترجمه‌ی عباس میلانی منتشر شده است. مشهورترین ترجمه‌ی او را می‌توان کتاب «مرشد و مارگریتا» * اثر سترگ «میخائیل بولگاکف» دانست. «چند گفتار درباره‌ی توتالیتاریسم»، «دولت و جامعه‌ی مدنی»، «بنیادهای مسیحیت» و مجموعه‌ی سه‌جلدی «جریان‌های اصلی در مارکسیسم» از دیگر آثار حائز اهمیتی هستند که میلانی به فارسی برگردانده است. اما در بین آثار تألیفی او، همین کتاب «معمای هویدا» * را می‌توان مطرح‌ترین اثر قلمداد کرد. «تجدد و تجددستیزی در ایران» و «انسان‌گرایی در سعدی» دو مورد از آثار مهم عباس میلانی هستند که در ایران نیز به چاپ رسیده‌اند. میلانی اما دو اثر دیگر نیز نوشته که تابه‌حال در ایران اجازه‌ی انتشار نیافته‌اند. یکی «ایرانیان نامدار» است و دیگری که «نگاهی به شاه» نام دارد که با سبک و سیاق نگارش کتاب معمای هویدا، این بار زندگی محمدرضا پهلوی را روایت و بررسی می‌کند.

کتاب صوتی «دولت و جامعه مدنی»

نشر صوتی آوانامه با همکاری با «انتشارات اختران» کتاب صوتی «دولت و جامعه مدنی» اثر «آنتونیو گرامشی» را با ترجمه‌ی «عباس میلانی» و اجرای «تایماز رضوانی» تهیه و تولید کرده است.