معرفی کتاب تبارشناسی حسبه

کتاب تبارشناسی حسبه نوشته احمد صبحی منصور و ترجمه عدنان فلاحی، اثری مهم در زمینه تاریخ و فقه اسلامی است که توسط نشر نو به صورت چاپی و الکترونیکی منتشر شده است. این کتاب به بررسی بنیان تفتیش عقاید در خلافت عباسی می‌پردازد و موضوعاتی چون حسبه و نقش آن در جامعه اسلامی را تحلیل می‌کند. حسبه به معنای نظارت بر امور دینی و اجتماعی مسلمانان است و در طول تاریخ معانی متفاوتی به خود گرفته است. احمد صبحی منصور در این اثر، با نگاهی تاریخی و فقهی، به بررسی مفهوم حسبه و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی مسلمانان می‌پردازد. این نسخه از این کتاب از نوع کتاب الکترونیکی است.

کتاب تبارشناسی حسبه در چهار بخش تنظیم شده است. بخش اول به بررسی حسبه در احکام فقهای اهل تسنن می‌پردازد و در بخش‌های بعدی، جایگاه حسبه در قرآن و تأثیرات آن در دوره‌های مختلف تاریخی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این اثر به خوانندگان این امکان را می‌دهد که با عقاید و نظریات مختلف در این حوزه آشنا شوند و تأثیرات اجتماعی و سیاسی حسبه را در تاریخ اسلام درک کنند.

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان به تاریخ اسلام و فقه اسلامی توصیه می‌شود، زیرا نه تنها به بررسی مفاهیم دینی می‌پردازد، بلکه از روابط اجتماعی و فرهنگی در دنیای اسلام  نیز تحلیل عمیق‌تری ارائه می‌دهد.

معرفی نویسنده کتاب تبارشناسی حسبه

احمد صبحی منصور، یک متفکر و نویسنده مصری است که به عنوان یکی از چهره‌های برجسته در زمینه نقد اسلامی و تفکر دینی شناخته می‌شود. او در سال ۱۹49 در مصر به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشته تاریخ اسلام تا مقطع دکتری ادامه داد و پس از آن به عنوان استاد دانشگاه و سخنران فعالیت کرد. منصور به دلیل دیدگاه‌های انتقادی‌اش نسبت به تفسیرهای سنتی از اسلام و تلاش برای ترویج تفکر آزاد و عقلانی در دین، شهرت یافته است.

او به عنوان یک نویسنده و پژوهشگر، آثار متعددی در زمینه‌های مختلف از جمله تاریخ اسلام، فلسفه و جامعه‌شناسی منتشر کرده و به نقد تفسیرهای متعارف از قرآن و سنت پرداخته و به دنبال ارائه تفسیری نوین و عقلانی از متون دینی است. یکی از ویژگی‌های بارز کارهای او، تأکید بر اهمیت عقل و تفکر انتقادی در فهم دین است. او همچنین به بررسی مسائل اجتماعی و سیاسی در جوامع اسلامی پرداخته و  بنیادگرایی و افراط‌گرایی در دین را نقد می‌کند.

احمد صبحی منصور به همراه پسرش، مرکز جهانی قرآن را در ویرجینیای شمالی تأسیس نمود و در کنار دانیل هیل استاد کالج بوستون، مرکز جهانی صلح و تسامح را  بنیان‌گذاری کرد و اکنون به عنوان استاد مدعو دانشگاه هاروارد مشغول به تدریس است. احمد صبحی منصور پس از انکار حدیث از دانشگاه الازهر اخراج شد و تاکنون ۱۲ فتوای قتل او به اتّهام ارتداد از سوی فقهای سنتی صادر شده‌است.

چرا باید کتاب تبارشناسی حسبه را با ترجمه آقای عدنان فلاحی بخوانیم؟

کتاب تبارشناسی حسبه نوشته احمد صبحی منصور و با ترجمه آقای عدنان فلاحی به دلیل ترجمه دقیق و عمیق  آن خواندنی است. عدنان فلاحی با تسلط بر زبان عربی و فارسی، توانسته است مفاهیم پیچیده و عمیق فقهی و اجتماعی را به زبانی ساده و قابل فهم برای خوانندگان فارسی‌زبان ترجمه کند. این ویژگی به خواننده این امکان را می‌دهد که به راحتی با موضوعات مطرح شده در کتاب ارتباط برقرار کند و از عمق تحلیل‌های نویسنده بهره‌مند شود.

ترجمه آقای فلاحی به دلیل دقت و وفاداری به متن اصلی، به خواننده این امکان را می‌دهد که با نثر و سبک نویسنده اصلی آشنا شود و از زیبایی‌های ادبی اثر لذت ببرد. به همین دلیل، خواندن "تبارشناسی حسبه" با ترجمه عدنان فلاحی، تجربه‌ای غنی و آموزنده خواهد بود که به درک بهتر مفاهیم اسلامی و فرهنگی کمک می‌کند.

در بخشی از کتاب تبارشناسی حسبه می‌خوانیم

اولین کسی‌که درباره‌ی حسبه مطلب نوشت قاضی ابوالحسن الماوردی (450 ه ق 1058 م) در کتاب الاحکام السلطانیه بود که متوجه نظم یا وظایف سیاسی و دینی در دولت اسلامی شد و از همین رو، به نظم خلافت و امامت، و نظام وزارت و قضا و حسبه و سایر نظام‌های دینی و اقتصادی پرداخت. ماوردی، به اعتبار اینکه یک قاضی عباسی بود، قواعدی را وضع نمود که شایسته بود این نظام‌ها و دیوان‌ها در حکومت عباسی بر اساس این قواعد تشکیل شوند.

در دوران ماوردی با سر آمدن دوران خلفای قدرتمند، خلافت عباسی دچار ضعف شد و چاکران دربار بر خلیفه‌ی ضعیف تحکم می‌کردند. از همین رو، فرایند خلاص شدن خلفای پیشین از دست معاندان سیاسی (تحت عنوان زندوقه)، پایان یافته و مجازات مرتد به امری تثبیت‌شده تبدیل شد و قاضی کماکان حق داشت مجازات مرتد را به سبب حاشیه‌های سیاسی به کار گیرد.

ماوردی، به هنگام سخن درباره‌ی احکام حسبه، آن را به عنوان امر به معروف و نهی از منکر  قرار داد و نه تفاوت بین فرد داوطلب عادی و محتسب رسمی صاحب شغل حسبه قائل شد.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب تبارشناسی حسبه

در صورتی‌که از خواندن کتاب تبارشناسی حسبه لذت برده‌اید و به کتاب‌هایی در این سبک علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم کتاب‌های زیر را نیز بخوانید:

کتاب عقل و اعتقاد دینی، نشر طرح نو

کتاب مسئله ربا و بانک، نشر صدرا

کتاب تحجرگرایی، نشر معارف