کتاب آموزش هنر برای کودکان ۴ تا ۹ ساله نشر هوما

بچه‌ها ممکن است به معنای رایج کلمه آدم‌های باسوادی باشند، اما رشد حساسیت تجسمی یا سواد تجسمی کودکان یکی از دلایل اساسی پرداختن به هنر است. اگر معنای سواد را توانایی خواندن و نوشتن بدانیم، این معنا را در هنر می‌توان توانایی دیدن و نقش کردن دانست. البته هنرمندان کاری بسی بیشتر از دیدن و نقش کردن می‌کنند. گسترش آگاهی و درک آنچه تجسمی است، شامل همه‌ی چیزهایی می‌شود که ما آن‌ها را فعالیت‌های هنری می‌دانیم. به‌طور مثال هنرمندان ابداع، تصور و تحلیل می‌کنند، درعین‌حال که رنگ‌آمیزی، ‌پیکرتراشی و سر‌‌هم‌بندی می‌کنند، اما همه‌ی این فعالیت‌ها مربوط به آموزش هنری است که کودکان را به‌ویژه با شیوه‌ای تجسمی باسواد می‌کند.

بچه‌ها از طریق حس تجسمیِ پرورش‌یافته می‌آموزند که بسی بیشتر ببینند و با شناختی عمیق‌تر نگاه کنند که در غیر این صورت از آن محروم‌اند. برای آن‌ها درختان که مفهومی کلی هستند، تبدیل به اشیایی می‌شوند که باید آن‌ها را از نزدیک دید و اهمیتشان را درک کرد. آن‌ها درعین‌حال که محل تماشا هستند، برای بچه‌ها شخصی و خاص می‌شوند. پرواز یک پرنده، شکل یک صدف دریایی یا ریشه‌های درهم‌تنیده‌ی یک درخت، همگی از کیفیت‌های زیباشناختی‌ای برخوردارند که سواد بصری امکان تجربه‌ی آن‌ها را فراهم می‌کند. برای بچه‌ها بخشی از رسیدن به آگاهی تصویری، کشف لذت توانایی دیدن با چشم هنرمندی است که نسبت به ظاهر جهان پیرامون هشیار است. بچه‌ها با گسترش توانایی دیدن به شیوه‌های بسی عمیق‌تر می‌توانند کم‌کم امور صرفاً تصنعی را نادیده بگیرند و به خویشتن امکان‌ دهند که گوش‌به‌زنگ امور کیفی دقیق‌تر و تغییر شکل‌هایی باشند که در آنچه چشمشان می‌بیند و به فکرشان می‌رسد، حضور دارند.

توجه دقیقی که کودکان می‌توانند در دیدن مبذول دارند، به آن‌ها امکان می‌دهد که بر هر شکل جداگانه‌ای بسی بیشتر تمرکز کنند. وقتی حساسیت دیداری کودکان پرورش نیافته، تمایل آن‌ها بر این است که در هر زمان بر یک چیز تمرکز کنند و اشیای پیرامون خود را کاملاً جداگانه نقاشی کنند. هنر می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا جهان را به شیوه‌ای گسترده‌تر درک کنند و درنتیجه شروع به جذب و دریافت مجموعه‌ای از امور مرتبط با یکدیگر کنند. آنچه قبلاً در نقاشی آن‌ها شیئی جداگانه بود، می‌تواند اندک‌اندک تبدیل به بخشی از شبکه‌ی کاملی از اشکال مربوط به‌هم گردد.

معمولاً وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند و درک متعالی‌تری پیدا می‌کنند، از کاغذ به‌صورت کل استفاده می‌کنند و محتوا را طوری سازمان می‌دهند که همه‌چیز را باهم ترکیب کند.

-از متن کتاب-