کتاب حرمت‌ شکنی‌ ها نشر مرکز

کتاب حرمت شکنی‌ها اثر جورجو آگامبن، فیلسوف ایتالیایی، مجموعه‌ای از مقالات او در مورد عکاسی، رمان و فیلم است. این کتاب در سال ۱۹۹۷ منتشر شد و در سال ۱۳۸۸ به فارسی ترجمه شد.

حرمت شکنی، مفهومی است که آگامبن در این کتاب از آن به عنوان یک عمل سیاسی مهم یاد می‌کند. او معتقد است که حرمت شکنی، برخلاف آنچه که در ظاهر به نظر می‌رسد، یک عمل تخریبی نیست، بلکه یک عمل خلاقانه است که به بازیابی و احیای معنا می‌انجامد. آگامبن در مقاله اصلی کتاب، با عنوان در ستایش حرمت شکنی، مفهوم حرمت شکنی را در مقابل مفهوم تقدیس قرار می‌دهد. او معتقد است که تقدیس، نوعی عمل قدرت است که معنا را از چیزی می‌گیرد و آن را به یک شیء مقدس تبدیل می‌کند. در مقابل، حرمت شکنی، نوعی عمل مقاومت در برابر قدرت است که معنا را به چیزی بازمی‌گرداند.

در مقاله عکس‌ها، آگامبن به رابطه بین عکاسی و تقدیس می‌پردازد. او معتقد است که عکاسی، با تبدیل لحظه‌ای از زمان به یک شیء ماندگار، آن را به یک شیء مقدس تبدیل می‌کند. با این حال، آگامبن همچنین معتقد است که عکاسی ظرفیتی برای حرمت شکنی نیز دارد. به عنوان مثال، عکاسی از صحنه‌های خشونت و رنج، می‌تواند معنای مقدسی را که به این صحنه‌ها داده شده است، از بین ببرد و آن‌ها را به چیزی عادی و روزمره تبدیل کند.

در مقاله رمان‌ها، آگامبن به رابطه بین رمان و تقدیس می‌پردازد. او معتقد است که رمان، با خلق یک جهان تخیلی، آن را به یک جهان مقدس تبدیل می‌کند. با این حال، آگامبن همچنین معتقد است که رمان ظرفیتی برای حرمت شکنی نیز دارد. به عنوان مثال، رمان‌های پست‌مدرن، با زیر سوال بردن قواعد و ساختارهای سنتی رمان، می‌توانند معنای مقدسی را که به این جهان‌های تخیلی داده شده است، از بین ببرند.

در موضوع فیلم‌ و سینما، آگامبن به رابطه بین فیلم و تقدیس می‌پردازد. او معتقد است که فیلم، با ایجاد یک تجربه سینمایی، آن را به یک تجربه مقدس تبدیل می‌کند. با این حال، آگامبن همچنین معتقد است که فیلم ظرفیتی برای حرمت شکنی نیز دارد. به عنوان مثال، فیلم‌های سوررئالیستی، با ایجاد تصاویر و تجربیات غیرمنطقی و غیرمنتظره، می‌توانند معنای مقدسی را که به این تجربه‌های سینمایی داده شده است، از بین ببرند. برای خواندن کتاب‌های نظریه و نقد هنر به فیدیبو سر بزنید.

آشنایی با جورجو آگامبن نویسنده کتاب

جورجو آگامبن (متولد ۲۲ آوریل ۱۹۴۲) یک فیلسوف و نویسنده ایتالیایی است. او یکی از تأثیرگذارترین متفکران معاصر است و آثارش در زمینه‌های فلسفه سیاسی، الهیات، زیبایی‌شناسی و نظریه انتقادی مورد توجه قرار گرفته‌اند.

آگامبن در رم، ایتالیا به دنیا آمد. او در دانشگاه ساپینزا رم تحصیل کرد و در سال ۱۹۶۶ دکترای خود را در فلسفه گرفت. پس از فارغ‌التحصیلی، آگامبن به تدریس فلسفه در دانشگاه‌های مختلف در ایتالیا و ایالات متحده پرداخت. او همچنین به عنوان یک نویسنده و روزنامه‌نگار فعال بوده است. برخی از آثار مهم آگامبن عبارتند از:

-        هوموساکر: تاریخ سیاسی یک مفهوم (۱۹۹۵)

-       وضعیت استثنایی (۲۰۰۳)

-       بقای انسان (۲۰۰۴)

-       انسان بی‌محتوا (۱۹۷۰)

کودکی و تاریخ (۱۹۷۸)

-       زبان و مرگ (۱۹۷۲)

آگامبن به دلیل دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی خود نیز مورد توجه قرار گرفته است. او از منتقدان سرسخت سرمایه‌داری و دولت‌های ملی است. او همچنین از حامیان حقوق پناهندگان و مهاجران است. آگامبن در حال حاضر در دانشگاه ساپینزا رم تدریس می‌کند. او همچنین عضو هیئت تحریریه مجلات متعدد فلسفی و سیاسی است.

چرا باید کتاب حرمت شکنی‌ها را بخوانیم؟

این کتاب را باید خواند زیرا:

-        رابطه بین حرمت شکنی و تقدیس

-        ظرفیت رسانه‌های عکاسی، رمان و فیلم برای حرمت شکنی

-        نقش حرمت شکنی در سیاست و فرهنگ

در بخشی از کتاب حرمت شکنی‌ها می‌خوانیم

اما در زندگی هر شخصی زمانی می‌رسد که باید راه خود را از گنیوس خویش جدا کند. ممکن است شبی باشد، دور از انتظار، که به شنیدن سروصدای گروهی رهگذر، آدمی ناغافل بی‌آنکه بداند چرا احساس می‌کند خدایش ترکش کرده است. و شاید گنیوس را در لحظه‌ای بس روشن و تابناک از خود دور می‌کنیم، لحظه‌ی طاقت‌فرسایی که می‌دانیم در آن امکان نجات و رستگاری هست اما دیگر نمی‌خواهیم رستگار شویم ـ مثل زمانی که پروسپرو، در طوفان، به آریل می‌گوید: «آزاد باش». این لحظه‌ای است که پروسپرو از افسون‌های روح جزیره چشم می‌پوشد و می‌داند زور و توانی که هم‌اکنون دارد مال خودش است. این مرحله‌ی دیرهنگام و پایانی است که هنرمند سالخورده قلمش را زمین می‌گذارد ـ و غرق تعمق می‌شود. در چه تعمق می‌کند؟ ژست‌ها: برای اولین بار به‌راستی ژست‌های خودش، عاری از هر افسونی. شک نیست که زندگی بدون آریل رمزورازش را از کف می‌دهد، و با این‌همه ما به طریقی می‌دانیم که زندگی‌مان اکنون به‌راستی به ما تعلق دارد؛ فقط اکنون است که به‌راستی زندگیِ سراپا زمینی و بشری‌مان را آغاز می‌کنیم، زندگی‌ای که به وعده‌هایش وفا نکرد و به همین علت اکنون می‌تواند عطایایی بی‌نهایت بیشتر به ما بخشد. این همان زمانِ به ته رسیده و به تعلیق درآمده است، سایه‌روشنی ناگهانی که در آن رفته‌رفته گنیوس را از یاد می‌بریم؛ این شبی است که به تحقق رسیده است.[۳] آیا آریل هیچ‌وقت وجود داشت؟ چیست آن موسیقیِ دوردستی که به‌تدریج محو می‌شود؟ فقط عزیمت است که حقیقت دارد؛ فقط اکنون است که فرایند بس طولانیِ بی‌اطلاع شدن نفس آغاز می‌شود ـ قبل از آنکه پسرکِ لق‌لقو بازگردد نگاه‌های خجالت‌زده‌اش را یک‌به‌یک برگیرد و دودلی‌هایش را خودپسندانه یک‌به‌یک برچیند.

پیشنهاداتی برای خوانندگان کتاب حرمت شکنی‌ها

اگر از خواندن کتاب حرمت شکنی‌ها لذت بردید، پیشنهاد می‌کنیم که از خواندن کتاب‌های زیر غافل نشوید.

۱- کتاب اصول کارگردانی سینما

۲- کتاب تاریخ هنر

۳- کتاب درباره نگریستن