کتاب گل‌ های داوودی و چند داستان دیگر نشر خوب

استاین‌‌‌بک ساده می‌‌‌نویسد و شاهد نبوغ او همین بس. او به ‌‌‌یاد می‌‌‌آورد و همان یادهای عزیز و شیرین را بر کاغذ جاری می‌‌‌سازد که موجی چنین برومند از معبر سال‌‌‌ها و قرن‌‌‌ها از شهرهای گاوچرانی آمریکا تا فلات ایران را درمی‌‌‌نوردد و بر صخرۀ اندیشۀ ما پهلو می‌‌‌گیرد. این‌همه به برکت از جان سرودن است؛ اعجازِ از درون خویش گفتن و خود خویش را نوشتن است؛ در مقام یک انسان، با همۀ پلیدی‌‌‌ها، پلشتی‌‌‌ها، شکوه و زیبایی‌‌‌اش. او برای نگارش داستان «ادیت مک‌‌‌گیلکدی» به یاد می‌‌‌آورد. می‌‌‌کوشد تمام شگفتی و بی‌‌‌همتاییِ آن لحظه از کودکی‌اش را در سینۀ زمان مخلد و جاودان کند و جامه‌‌‌ بر خیال بپوشاند. در «بلدرچین سفید»، خلسه‌‌‌های کودکیِ مری را زیسته و ما را به کودکی‌‌‌مان تاب می‌‌‌دهد تا در زمان سفر کنیم و شکلاتی را که اجازۀ خوردنش را نداشتیم، یا خبر کوچ عزیزانمان را از نو، با همۀ شکوه و اندوه نهفته در توبه‌‌‌توی زمان به یاد آوریم.

استاین‌‌‌بک به مرگ امان نمی‌‌‌دهد تا به‌سان سیاه‌چاله‌‌‌ای همه‌چیزی را به تندبادی درنوردد و فروبلعد. یادگاری از چنگال ژرف مرگ می‌‌‌رباید و به قامت روایاتی ساده و دل‌نشین به جانمان پیوند می‌‌‌زند. ما حالا جیم و یلکا را در آن شب مهتاب اسرارآمیز، وقتی یلکا کنار پنجره می‌‌‌بافد و جیم بی‌‌‌تاب عشرت شبانۀ دیگری‌‌‌ست، تا همیشه هرطور که دلمان بخواهد پیش چشم می‌‌‌آوریم. به برکت این به یاد آوردن است که هر زمان اراده کنیم آقای هوگن را با ماسک میکی‌‌‌موسش و اسلحه‌‌‌ای در دست، پشت باجۀ هر بانکی خیال می‌‌‌کنیم. شاید دیگر در همۀ گل‌فروشی‌ها از قندهار و تهران و دمشق گرفته تا پاریس و کارولینای شمالی، هرجا که چشممان به گل‌‌‌های داوودی بیفتد، شمایل برومند الیزای سی‌و‌پنج‌ساله تجسد یابد. ما حالا شب‌‌‌ها که ستاره سوسو می‌‌زند، به لطف یادهای او از درۀ سالیناس، نام دره را جست‌وجو می‌‌کنیم و تصاویر آن دشت‌‌ها و کوهپایه‌‌های قصه‌‌های استاین‌‌بک را به‌‌سادگی از نظر می‌‌گذرانیم.

این پاداش و شکوهِ به یاد آوردن است. در سرزمین خودمان، تاریخ و فرهنگ و بسیاری از آنچه هنوز برایمان باقی مانده، مرهون به یاد آوردن فردوسی، این بزرگِ جاودان‌‌نام است که در عین سادگی با خواندن نامهٔ خسروانی ابومنصوری، سی سال را بزرگوارانه در به یاد آوردن و به ما سپردن گذراند. جالب آنکه در همان مقدمهٔ خداینامک بومنصوری از نعمت به یاد آوردن، سخن گفتن و نوشتن این‌‌گونه آمده که: «تا جهان بود مردم گرد دانش گشته‌اند و سخن را بزرگ داشته و نیکوترین یادگاری سخن دانسته‌اند.»