دوران قاجار در جامعۀ ما بیشتر با معاهدههای ننگین گلستان و ترکمنچای و بخشهایی که از ایران عزیز جدا گردید، با تاسف و تلخی به یاد آورده می شود ولی آیا این تصویر منفی، تمام آن واقعیّتی است که در این دوران بر کشور ما گذشت یا نکات مثبتی هم میتوان در این دوران یافت؟
در دوران قاجار که از جهات مختلف یکی از مقاطع مهم و سرنوشتساز تاریخ ایران بوده است از یک سو آقامحمدخان قاجار به یک دورة هرج ومرج نسبی که در پی سقوط سلسلۀ صفوی بر ایران حاکم شده بود، پایان داد و دوباره تسلط حکومت مرکزی بر مناطق مختلف کشور را از خود به یادگار گذاشت، و از سوی دیگر در این دوران ایران شاهد تغییرات و دگرگونیهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی وسیعی بود که بخش عمدهای از این تغییرات از تعاملات و برخوردهای ایران با تمدن جدید اروپا ناشی میشد و در این تعاملات جایگاه ایران با توجه به امکانات ضعیفی که داشت جایگاه قوی و پر قدرتی نبود.
در فصول هفت گانه این کتاب ما به رویدادهای مهم دورۀ هر یک از هفت پادشاه قاجار میپردازیم و به تلاش و کوشش آنها برای سربلندی ایران و نیز بیکفایتی و ناتوانی برخی ازآنها که موجب فرو رفتن ایران در باتلاق ذلت و بدبختی شد اشاره می کنیم باتلاقی که درگیری و سیاه بختی آن هنوز هم گریبان این ملت را رها نساخته است. البته در این میان به نقش همسایگان جدیدی که در آن دوران مهمان ناخواندهای در منطقۀ ما بودند یعنی روسها و انگلیسیها نیز در حد امکان و مجال پرداخته شده است.
در پایان هر فصل نیز به گوشهای از شخصیت هر یک از شاهان قاجار در قالب یک حکایت اشاره گردیده است. نکتهای که در باره این کتاب وجود دارد این که بسیار تلاش شده است که با توجه به استفاده از منابع مختلف و اینکه در کتب مختلف زمان رویدادها با تقویم های گوناگون قمری، شمسی و یا میلادی نوشته شده، سعی گردیده است که ضمن برگرداندن همه تاریخ ها به تاریخ قمری حتی الامکان از صحت تاریخها نیز اطمینان حاصل شود.
لازم به ذکر است که دوران هفت پادشاه قاجار که حدود یک و نیم قرن طول کشیده است تاریخ بس مفصلی دارد و امید است که این کتاب مشوق علاقمندان برای روی آوردن به دیگر منابع تفصیلی باشد.
در ضمن خوانندگان علاقمند برای کسب اطلاعات بیشتر در بارۀ دوران های پیش از قاجار می توانند به کتابهای زیر که در موسسه فرهنگی هنری قوی سفید هم به صورت صوتی و هم به صورت متنی منتشر شده است رجوع کنند:
* کتاب «از گوشه خانقاه تا اورنگ پادشاه (مروری بردوران پادشاهی صفوی)»،
* کتاب «از آغوش یک شبان تا تاجبخشی به هندیان (مروری بر روند به قدرت رسیدن نادرشاه)،
* کتاب «فراز و نشیب تاریخ ایران، جلد اول، از حملۀ اعراب تا انقراض مغولان»،
* کتاب «فراز و نشیب تاریخ ایران، جلد دوم، از ظهور صفویان تا انقراض قاجاریان».