کتاب صوتی سرچشمه های دانایی و نادانی نشر استودیو نوار

کتاب صوتی «سرچشمه‌های دانایی و نادانی» توسط «کارل ریموند پوپر»؛ فیلسوف و ریاضی‌دان اتریشی_ انگلیسی نوشته شده است. قابل‌ذکر است که بخش‌هایی از متن کتاب مذکور بارها در مجلات و نشریات مختلف تجدید چاپ شده است. محتوای اصلی کتاب صوتی سرچشمه‌های دانایی و نادانی نظریات فلسفی این نویسنده در خصوص عدم قاطعیت دانسته‌ها و یافته‌های بشر است، به گونه‌ای که احتمال رد شدن و منسوخ شمردن همه آن‌ها وجود دارد. نظریات ارائه شده کارل پوپر در این کتاب به خصوص در زمینه علوم انسانی از دامنه‌ای گسترده برخوردار است. ویژگی این کتاب، برخورداری نویسنده از زبانی ساده و صمیمی‌تری در مقایسه با سایر آثارش است، زیرا این کتاب در غالب یک سخنرانی تهیه و تنظیم شده است. در واقع این کتاب برگرفته از متن سخنرانی کارل پوپر در سال ۱۹۶۰ است. یکی از اهداف نویسنده از نگارش این کتاب بازاندیشی و دگراندیشی در موضوعات مختلف است. - خلاصه‌ای از کتاب صوتی سرچشمه‌های دانایی و نادانی: نویسنده در کتاب صوتی سرچشمه‌های دانایی و نادانی به دنبال یافتن این حقیقت است که شناخت ما از دنیا از کجا و چگونه سرچشمه می‌گیرد، آیا ما دنیا را همان‌طور که هست درک می‌کنیم یا درک ما از جهان تنها برخاسته از میل ماست؟ - همچنین نویسنده دو حوزه برای شناخت‌شناسی در نظر گرفته است: اول: شناخت‌شناسی خوش‌بینانه و نظریه یادآوری. این حوزه از شناخت‌شناسی، یادآور این مسئله است که انسان به‌ خودی‌خود استعداد شناخت دارد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که موجود آزادی است. دوم: شناخت‌شناسی بدبینانه و استعاره یا تمثیل غار - تحلیل کتاب سرچشمه‌های دانایی و نادانی: اساس فلسفه پوپر بر انتقاد و رد کردن اصول آزمون ناپذیر استوار است، به طوری که تمام نظریات پوپر اعم از نظریات اجتماعی، سیاسی و اخلاقی وی تحت تاثیر این نظریه واقع‌شده‌اند. کارل پوپر در کتاب صوتی سرچشمه‌های دانایی و نادانی معتقد است که هیچ سرچشمه همواره درستی برای دانایی و یا نادانی مطلق وجود ندارد. موضوع اصلی کتاب صوتی سرچشمه‌های دانایی و نادانی پاسخ به این پرسش اساسی است که شناخت ما در خصوص پدیده‌های مختلف پیرامونمان از کجا و از چه چیزی سرچشمه می‌گیرد؟ آیا پدیده‌ها و اتفاقات از حقیقتی ثابت و بدون تغییر تبعیت می‌کنند؟ آیا همواره مجبوریم که حقایق جهان را براساس سنت‌ها تعریف کنیم؟ - قسمت‌هایی از کتاب صوتی سرچشمه‌های دانایی و نادانی: «سرچشمه نهایی شناخت وجود ندارد. هیچ سرچشمه‌ای، هیچ نشانه‌ای را نباید نادیده گرفت و باید تمام آن‌ها را به آزمون گذاشت، جز در زمینه تاریخ، ما عموما واقعیت‌ها را امتحان کنیم نه سرچشمه‌های خبری آن را». البته کانت در زمینه اخلاق در شناخت‌شناسی اخلاقی با اصل خودمختاری یا خودرای انسان به آن نزدیک شده و دریافته است که اخلاق را نباید براساس اطاعت از فرمان‌های یک مرجع اقتدار (هر اندازه آن مرجع والا باشد) پایه نهاد. پرسش درست شناخت‌شناسی نباید در مورد سرچشمه‌ها باشد، برعکس باید پرسید که آیا مدعا حقیقت دارد، آیا با واقعیت‌ها سازگار است. در نتیجه هرگاه در هر اوضاع و احوالی مرجع اقتدار فرمانی به ما داد، با ماست که اخلاقی بودن آن فرمان را به شیوه انتقادی، خود بررسی کنیم. مرجع اقتدار ممکن است توانایی آن را داشته باشد که فرمان‌های خود را به اجرا بگذارد و ممکن است ما نتوانیم با او در افتیم، اما اگر عملا توانایی گزینش داشته باشیم، مسئولیت گزینش نهایی که می‌کنیم با خود ماست. «اخیرا گروهی از فیلسوفان به ناتوانی تمامی فلسفه‌های اصیل پرداخته‌اند و لذا چندان که می‌توان گمان برد همین حکم را به نظریه شناخت نیز نسبت داده‌اند از دید آنان فلسفه به دلیل همان ذات خود نمی‌تواند دارای نتایج مهمی باشد و لذا ممکن نیست بر علوم یا سیاست تاثیر بگذارد و اما من عقیده دارم که اندیشه‌ها خطرناک‌اند، قدرت دارند و گاه پیش آمده که فیلسوفان پدیدآورنده‌ی آن بوده‌اند. وانگهی شکی نیست که واقعیت‌ها نظریه‌ی جدید ناتوانی بنیادین فلسفه را به‌شدت از اعتبار انداخته‌اند». «اگر وسوسه شویم و زبان را سرسری بگیریم، خودِ ما علتِ مشکلاتی خواهیم بود که پیش می‌آید. زیرا زبان خدایی است حسود، کسی را که با آن سرسری رفتار کند بی‌کیفر نمی‌گذارد، بلکه به اعماقِ تاریکی‌ها و آشفتگی‌ها فرومی‌برد». - معرفی کارل ریموند پوپر: کارل ریموند پوپر؛ ریاضی‌دان، اندیشمند، منطق دان، فیلسوف و استاد مدرسه اقتصاد لندن بود. عمده شهرت وی به دفاع از خردگرایی انتقادی، نپذیرفتن و رد کردن روش علمی طرفداران کلاسیک مشاهده و بنیان‌گذاری نخستین فلسفه انتقادی غیر توجیه‌گرانه در تاریخ فلسفه بازمی‌گردد. کارل پوپر در طول زندگی خود بارها موفق به کسب جوایز و افتخارات متعددی شد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کسب ده‌ها دکترای افتخاری از چندین دانشگاه معتبر جهان همچون آکسفورد، وین، کمبریج و پرینستون اشاره نمود. همچنین قابل‌ذکر است که وی در سمت‌های شغلی و موقعیت‌های اجتماعی مختلفی نظیر عضو افتخاری حلقه PBK در هاروارد، عضو انجمن فلسفه آلمان، عضو خارجی فرهنگستان علم و هنر آمریکا، انجمن فرانسه، وابسته فرهنگستان سلطنتی بلژیک، عضو آکادمی علم و هنر و فرهنگ اروپا، عضو افتخاری فرهنگستان جهانی تاریخ علوم، عضو افتخاری انجمن سلطنتی زلاندنو، عضو فرهنگستان زبان و ادبیات آلمان، عضو فرهنگستان علوم اتریش، عضو خارجی فرهنگستان ملی لینچه‌ای، عضو فرهنگستان جهانی فلسفه‌ی علوم، عضو افتخاری مدرسه علوم اقتصادی و سیاسی لندن و کالج داروین در کمبریج ایفای نقش گرده است. از جمله دیگر آثار این نویسنده عبارت‌اند از: حدس‌ها و ابطال‌ها، اسطوره چارچوب: در دفاع از علم و عقلانیت، منطق اکتشاف علمی، ناکجاآباد و خشونت: گفتارها و گفت‌ و گوهایی از کارل پوپر، جهان گرایش‌ها، شناخت عینی_ برداشت تکاملی، درس این قرن: مجموعه‌ای مقالات کارل پوپر، اندیشه سیاسی کارل پوپر، محدودیت‌های روش‌شناختی برنامه پژوهشی پوپر درباره جامعه باز، فقر مکتب تاریخ‌گرایی، جامعه باز و دشمنان آن، زندگی سراسر حل مسئله است، آینده باز است و.... در نهایت کارل پوپر در تاریخ ۱۷ سپتامبر سال ۱۹۹۴ در لندن درگذشت.