کتاب میهن پرست نشر گیوا - نسخه صوتی

بخشی از کتاب: سید نصرالله ولی پس از هفتاد و چهار سال زندگی یک‌نواخت و پیمودن روزی چهار مرتبه کوچه‌ی حمام وزیر به اداره و از اداره به خانه، اولین بار بود که مسافرت به خارجه آن‌هم هندوستان برایش پیش‌آمده بود. تا کنون او در داخله‌ی مملکت هم به مسافرت بزرگ نرفته و مسقط‌الرأس آباء و اجدادی خود، کاشان را هم ندیده بود. در تمام مدت عمر یگانه مسافرت او سه روز به دماوند بود. اما در طی راه بی‌اندازه به او سخت و ناراحت گذشت، به‌طوری‌که باعث نگرانی خاطرش شده بود. به‌علاوه پس از مراجعت، منزل او را دزد زده بود، از این سبب ترس مبهمی از مسافرت در دل او تولید شده بود. از آنجایی که تمام دوره‌ی زندگی سید نصرالله صرف تحصیل علوم و فنون و عوالم معنوی شده بود، دو سال از عمر زناشویی او می‌گذشت. و در این مدت قلیل، سالی یک چکیده‌ی فضل و معرفت به عده‌ی ابناء بشر افزوده بود. زیرا در ادبیات فارسی و عربی و فرانسه، در تحقیق و تبحر و فلسفه‌ی غربی و شرقی، در عرفان، علوم قدیمه و جدیده، سید نصرالله بی‌آنکه اثری از خود گذاشته باشد انگشت نمای خلایق شده بود. او مانند سایر فضلا و ادبا نبود که درنتیجه‌ی نوشتن مقالات عریض و طویل در دفاع خود، یا از اهمیت مقام سیاسی، یا مهاجرت، یا حاشیه رفتن به فلان کتاب پوسیده یا قافیه دزدی و به هم انداختن اشعار بندتنبانی و یا بالاخره با تملق و بادمجان دورقاب چینی شهرت به دست آورده باشد. سید نصرالله کسر مقامش بود که کتابی به رشته‌ی تحریر در بیاورد، زیرا لغات عربی را به‌طوری با مخرج صحیح و اصیل استعمال می‌کرد که شک و تردیدی از فضل و معلومات خود در فکر مستمعین باقی نمی‌گذاشت. هرچند او کلمات و جملات را خیلی آهسته و شمرده ادا می‌کرد، ولی از لحاظ منطق و بدیع و قوانین صرف و نحو، هیچ‌یک از علمای فقه‌اللغة کره‌ی ارض نمی‌توانست کوچک‌ترین ایرادی به او وارد بیاورد. چون سید نصرالله این جمله را سرمشق خویش قرار داده بود که: «اگر سخن زر است، سکوت گوهر است و در صورت اجبار و یا برای استفاده‌ی دیگران، حرف را باید هفت مرتبه در دهان مزه‌مزه کرد و بعد آن را به‌زبان آورد.