اساطیر ایران همانند اساطیر هر سرزمین دیگری بیانگر و نماینده فرهنگ و آداب و رسوم و عقاید ایران زمین است. اساطیری که از زمان‌های کهن در روایت‌ها و داستان‌‌ها جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند و نویسندگان حول محور آن‌ها کتاب‌ها نوشته‌اند و حکایت‌ها گفته‌اند. اسطوره داستانی فرازمینی و روحانی است و نشان دهنده ذات آفرینش و گوهره وجود هستی است. گفته می‌شود اساطیر ایرانی ریشه آریایی دارند و بنیان و اساس آن‌ها بر نبرد میان خیر و شر است. اقوام ایران باستان به دو گونه خدا اعتقاد داشتند: اهوره‌ها و دیوان. خصایص این خدایان برای اقوام هندوایرانی که در آن زمان در ایران می‌زیستند با یکدیگر تفاوت داشت. هندیان بر این باور بودند که اهوره‌ها خدایان بد هستند و دیوان خدایان خوب. اما ایرانیان نظری بر عکس این داشتند. آن‌ها می‌گفتند اهوره‌ها مظهر شر و دیوان مظهر نیکی هستند. در آن زمان رسم بر این بود که برای خدایان قربانی می‌کردند. برای خدایان شر قربانی می‌کردند تا از گزند آن‌ها در امان باشند و برای خدایان نیکی قربانی می‌کردند تا خیر و برکت زندگی‌شان را افزون کنند. ایرانیان نیز مانند مردم سایر سرزمین‌ها٬ اساطیر و خدایان بسیاری داشته‌اند که هر کدام نماد چیزی بوده‌اند. به عنوان مثال آناهیتا یا آناهید که به ایزد بانوی آب شناخته می‌شد. این اسم از آن جا گذاشته شد که ایرانیان به ارزش و اهمیت آب آگاه بودند و آب برایشان مقدس بود. از این رو اسم آناهیتا به معنای پاک را روی خدای خود گذاشتند تا سمبلی از خلوص و پاکی باشد و بتوانند به آن تعظیم کنند. یا به عنوان مثالی دیگر اهورا مزدا را می‌توان نام برد که نهایت معرفت و کمال٬ خدایی دانا و خوبی مطلق است. اهورا مزدا آفریننده هستی و کل جهان است. در مقابل اهورا مزدا٬ اهریمن است که می‌خواهد هستی را ساقط کند و به همین دلیل در نبرد همیشگی با اهورا مزداست. بهرام که به خدای جنگجو نیز معروف است از دیگر اساطیر ایرانیان به شمار می‌رود. بهرام خدایی نیرومند و پور زور است که به جنگ بدی‌ها و اشرار می‌رود و مردم را از گزند آن‌ها در امان می‌دارد. بهرام میان سربازان بسیار مقدس و گرامی بود و هنگام جنگ از او یاری می‌جستند. گفته می‌شود بشر برای رهایی از ترس‌ها و وحشت‌هایش به سراغ اساطیر رفته و از آن‌ها کمک خواسته‌است. نکته مهمی که باید خاطر نشان کرد این است که زن در اساطیر ایران نقش پر رنگ و والایی داشته و این نمود به خوبی در خدایان آن زمان دیده می‌شود. در دوران اساطیری نمادهای بسیاری در زمینه اجتماعی و دینی به چشم می‌خورند که همگی با محوریت زن به وجود آمده‌اند. اسطوره شناسان معتقدند برای آشنایی با فرهنگ یک قوم بهتر است سراغ اساطیر عشق در ایران و یونان برویم. هر چند دوران اساطیری پایان یافته است اما ردپای آن در ساختار اجتماعی و فرهنگی ما به خوبی پیداست. علاوه بر خدایان٬ پرندگان اساطیری نیز جایگاه ویژه‌ای میان مردم داشتند. از جمله آن‌ها سیمرغ را می‌توان نام برد که در اوستا بسیار ستوده شده است. سیمرغ پرنده‌ای است که شبیه پستانداران از پستان به فرزندش شیر می‌دهد و بسیار تنومند و قوی است. یا به عنوان مثال هما که پرنده‌ای عظیم‌الجثه است و به نوعی به کرکس می‌ماند. بر این باور بوده‌اند که اگر سایه‌اش بر سر کسی بیفتد٬ خوشبختی و کامروایی به آن شخص روی می‌آورد. اگر به خواندن کتاب‌های اساطیر ایران علاقه دارید٬ فیدیبو را به شما پیشنهاد می‌کنیم تا بتوانید با یک جستجوی سریع٬ به منابع معتبری در این زمینه دست پیدا کنید. 

بهترین کتاب‌های اساطیر ایران

·      کتاب تاریخ اساطیری ایران اثر عسکر بهرامی

·      کتاب زرتشت و حقیقت ظهور بودا از ایران اثر میلاد صفی زاده

·      کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته اثر خسرو قلی زاده

·      کتاب ماکیان اساطیری در آسمان ایران و ملل اثر علی اکبر حق پرست