کتاب شاهنامه و اساطیر ایران محمدرضا سلطاندوست نشر و گروه نشریات یزدا

کمتر اثرمکتوبی در جهان وجود دارد که به‌رغم گذشت بیش از هزار سال همچنان با حفظ طراوت و تازگی از سویی مطمح‌نظر پژوهشگران و از سوی دیگر پسندیده نزد مردمان باشد. این ویژگی از آنجاست که شاهنامۀ فردوسی دو رویۀ نرم و سخت در فرم و محتوا دارد و مواجهه با آن سهل و ممتنع است. می‌توان از آهنگ حماسی و وزن پرطنین فَعولُن فعولن فعولن فَعَلْ آن حظ برد که ذهن با تکرارش سرشار از جوش و خروش می‌شود، و می‌توان در مخیله از توصیفات استادانۀ فردوسی تصویر ساخت و بر بال هریک از دو مصراع او خود را بر بلندای کوهی ناظر بر رویدادهای کهن و در دل داستان‌های دلپذیر حس کرد که این وجه سهل و نرم شاهنامه است. اما شاهنامه فارغ از اینکه دستاوردی بی‌بدیل در گونۀ حماسه‌پردازی ادب فارسی به شمار می‌رود، خود از آبشخوری اسطوره‌ای سیراب شده و پیوندهای آشکار و پنهانی با باورهای چندین هزار سالۀ پیش از خود دارد. یافتن این رگه‌های زرین و نمایاندن پیوندهای اساطیری شاهنامه و نیز فهم چرایی، چیستی و چگونگی باورهای اسطوره‌ای آن وجه سخت و ممتنع شاهنامه است که این کتاب با دستمایه قراردادن رویدادها و شخصیت‌های دورۀ کیومرث تا برآمدن اسکندر بر وجه دوم تمرکز دارد.