کتاب صوتی مقدمات روان شناسی آدلر نشر انتشارات کتاب‌سرای نیک

کتاب صوتی «مقدمات روان‌شناسی آدلر» یک کتاب کم‌حجم و کوچک است که به صورت اجمالی نظریات «آلفرد آدلر» را معرفی و بررسی می‌کند. نویسنده‌ی این اثر «ایوا دراکورس فرگوسن» است، که سعی کرده در این کتاب با زبانی روان و ساده، کار درک مفاهیم روان‌شناسی آدلر را برای مخاطب آسان کند. دكتر جيمز دبليو كروك، پرفسور روان‌پزشكي و علوم رفتاري دانشكده‌ي پزشكي دانشگاه واشينگتن درباره‌ی این کتاب می‌گوید «اين كتاب، مختصرترين نوشتار در مورد روان‌شناسی فردی است... كه برای كلاس‌های مقدماتی در مورد روان‌شناسی آدلری و درس نظريه‌های شخصيت در كلاس‌های دانشگاهی مناسب است. همچنين می‌تواند به والدينی كه مايل‌اند در مورد شيوه‌های فرزندپروری موجود در اين نظريه اطلاعاتی كسب كنند، كمك كند». این کتاب با ترجمه‌ی «سهیلا خداوردیان» و صدای «آسمان مصطفایی» و «شهره روحی» در انتشارات «کتاب‌سرای نیک» منتشر شده است.

مروری بر فصل‌های کتاب صوتی مقدمات روان شناسی آدلر

کتاب مقدمات روان‌شناسی آدلر در هشت فصل نوشته شده که شامل پیش‌گفتار و منابعی برای مطالعه‌ی بیشتر هم می‌شود.

فصل اول: مقدمه

فصل دوم: علاقه‌ی اجتماعی و رفتار هدف‌مند

فصل سوم: شهامت، احساس حقارت و تلاش برای برتری

فصل چهارم: منطق خصوصی، عرف عام و سبک زندگی

فصل پنجم: منظومه‌ی خانواده و روابط هم‌شیرها

فصل ششم: خاطرات اولیه، روان‌شناسی فایده، هشیار و ناهشیار

فصل هفتم: هیجانات، وجدان و احساس گناه

فصل هشتم: پیامدهای طبیعی و منطقی، آسیب شناسی روانی و مشاوره

درباره کتاب صوتی مقدمات روان شناسی آدلر

این کتاب کوچک و کم‌حجم براساس سخنرانی‌های آدلر در سال 1982 نوشته شده است. ایوا درایکورس پیش از این هم دو کتاب دیگر به نام‌های «مبانی روان‌شناسی آدلر» و «مفاهیم بنیادی روان‌شناسی فردی» نوشته است. او کتاب حاضر را با هدف تکمیل این دو کتاب نوشته و سعی کرده تعریفی درست و دقیق از نظریه‌ی آدلر به مخاطب نشان دهد.

بسیاری از نظریات آدلر به‌خصوص آن‌هایی که با اهمیت قلمروی اجتماعی در ارتباط بودند، با نظریات فروید تفاوت اساسی داشتند. آدلر با معرفی مفاهیمی مانند اهمیت ترتیب تولد در رشد شخصیت، آثار غفلت و نادیده‌گیری یا دردانه بار آمدن بر رشد کودک، اندیشه‌ی وجود «خودِ تعالی‌بخش» در انسان‌ها، و این دیدگاه که هر فرد را باید به عنوان یک «کل» تلقی و درمان کرد، خدمات چشم‌گیری به دنیای روان‌درمانی کرده است.

یکی دیگر از نظریات آدلر این است که هر فرد در کودکی «داستانی» در مورد زندگی خود خلق می‌کند. این داستان در تمام طول زندگی، این فرد را هدایت می‌کند. آدلر اعتقاد دارد که اگر بتوان در شناسایی این داستان‌های ناکارآمد و ساخت داستانی جدید به افراد کمک کرد، می‌توان آن‌ها را به سوی شناخت عمیق‌تر از خود، تعیین اهداف برتر و برخورداری از زندگی موفق و شاد هدایت کرد.

فرآیند درمان آدلر بر پویایی‌های خانواده، به‌خصوص شیوه‌ی فرزندپروری والدین و مجموعه‌ی خانواده تاکید داشت و آن‌ها را عواملی می‌پنداشت که می‌توانند در صورت کارآمد بودن، مانع از بروز اختلالات روانی در کودکان شوند.

احتمالا یکی از تاثیرگذارترین مفاهیم روان‌شناسی آدلری، حس اجتماعی (Gemeinschaftsgefuhl) است. این مفهوم با برون‌گرایی و اَشکال مختلف آن تفاوت دارد و نباید آن‌ها را یکی فرض کرد. حس اجتماعی در تعریف آدلر به علاقه‌ی شخصی فرد به شادی و موفقیت سایر افراد جامعه اشاره دارد. چنین فردی با همکاری و همیاری با دیگران می‌تواند کل جامعه را از وجود خود بهره‌مند کند.

اگرچه نظریه‌ی روان‌شناسی آدلر حدود یک قرن پیش تدوین شده، خیلی از مفاهیم آن هنوز در دانشگاه آدلر تدریس و ترویج می‌شود.

درباره آلفرد آدلر

آلفرد آدلر پزشک، روان‌درمان‌گر و نظریه‌پرداز اتریشی است. او در سال 1870 در شهر پنزینگ متولد شد. او در دوران کودکی به راشیتیسم و ذات‌الریه‌ی شدیدی مبتلا شد و همین زمینه‌ساز تصمیم وی برای تحصیل در رشته‌ی پزشکی شد.

نقطه‌ی عطف زندگی آدلر ملاقات او با فروید در سال 1907 بود. ملاقاتی که با حضور «رودولف رایتلر» و «ویلهلم اشتکل» به شکل‌گیری نهضت روان‌کاوی منجر شد. این چهار نفر با هم مجمع روان‌شناسی وین را با ریاست آدلر تاسیس کردند. آدلر در سال 1911 فروید و روان‌کاوی فرویدی را کنار گذاشت و یک سال بعد مجمع روان‌شناسی فردی را تاسیس کرد.

خدمت به عنوان پزشک ارتش در جنگ جهانی اول، تاسیس کلینیک‌های راهنمایی کودک در اتریش و سخنرانی‌های گسترده در آمریکا و اروپا از فعالیت‌های دیگر آدلر است. او در سال 1937 هنگام سخنرانی در اسکاتلند، دچار حمله‌ی قلبی شد و درگذشت.

در بخشی از کتاب صوتی مقدمات روان‌شناسی آدلر می‌شنویم

هنگامی که آدلر از توجه به کاستی‌های عضوی دست کشید و عمدتا بر فرآیندهای روانی متمرکز شد، نظریه‌ای را به وجود آورد که از یک سو بر رویدادهای ذهنی تاکید می‌کرد، و از دیگر سو، تکیه‌ای آشکار بر رویدادهای اجتماعی داشت.

در روزگاری که بیشتر مردم بر جبرگرایی زیستی و فیزیولوژیک تاکید داشتند، و توجه علم، آشکارا به فرآیندهای غریزی معطوف بود، تمرکز آدلر بر اندیشه‌ها و عقاید و بر جایگاه اجتماعی، از زمان خود بسیار فراتر بود.

هر هدف یا قصد، یک اندیشه است؛ اما ضرورتی ندارد که در سطح آگاهی شکل بگیرد. هنگامی که کودک فکر می‌کند «من می‌خواهم به ... بروم»، این هدف جهت حرکت کودک را مشخص می‌کند. هدف به عنوان انتزاع و ماحصل مقصد فرد، رویدادی ذهنی‌ست که در اینجا و اکنون روی می‌دهد و با رویداد عینی که رخ خواهد داد، متفاوت است. هدف، اندیشه‌ای است که فرد در لحظه‌ای معین دارد. صرف‌ نظر از این که به آن دست خواهد یافت، یا خیر. برای مثال اگر هدف فرد چنین باشد: «من با تو خواهم جنگید». این هدف، جهت رفتار وی را مشخص می‌کند. حتی اگر جنگی به دنبال آن نباشد. از آنجایی که «من می‌خواهم به فلان جا بروم»، الزاما به مکانی عینی اشاره نمی‌کند و ممکن است به مقصدی روان‌شناختی معطوف باشد، پیروان آدلر بر اهمیت درک حرکت فرد تاکید می‌ورزند.

فردی که تلاش می‌کند بهترین شناگر، ثروت‌مندترین ورزشکار، یا عاشق‌ترین فرد جهان باشد، هدفی دارد که در راستای آن حرکت می‌کند. این هدف آشکارا قابل شناسایی است. اما با توجه به مفهوم فیزیکی حرکت، بیشتر جنبه‌ی نمادین دارد، تا عینی.

اهداف از زمان کودکی به اعمال فرد جهت می‌دهند. نیازی نیست که این هدف در کلام ابراز شود و نیازی نیست که فرد نسبت به آن هشیار و آگاه باشد. اهداف کودک خردسال بسیار ساده است. برای مثال کودکان شیرخوار ممکن است در جست‌وجوی تحریکات تازه یا جالب، آسایش یا محرکات اجتماعی باشند. یا کودکانی که به لحاظ اجتماعی دشوار هستند، ممکن است در صدد جلب توجه یا کسب قدرت برآیند. از آن رو که آدلر هر انسان را بخشی از محیط اجتماعی می‌انگاشت، مفهوم «خود» ما را تابعی از هویت اجتماعی ما در نظر می‌گرفت.