کتاب از دموکراسی تا مردم سالاری دینی نشر انتشارات روزنه

انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب منحصر به فرد است. انقلابی است که نمونه‌ی آن در هیچ کجای جهان یافت نمی‌شود و هیچ نظامی وجود ندارد که بتوان با جمهوری اسلامی مقایسه‌اش کرد. یکی از مهم‌ترین مبانی حکومت اسلامی مفهومی به نام مردم سالاری دینی است. مفهومی که در مقابل دموکراسی در غرب مطرح شده است. امام خمینی(ره ) رهبر انقلاب اسلامی ایران، دموکراسی را واژه‌ای فاسد دانسته‌اند و مردم سالاری دینی را کلید تشکیل بهترین حكومت معرفی کرده‌اند. اما مردم سالاری دینی به راستی چیست؟ این مفهومی است که سال‌هاست ذهن اندیشمندان ایرانی را مشغول کرده است. دکتر علی شریعتی یکی از اندیشمندان بزرگ ایرانی است که نظرات ارزشمندی در این زمینه دارد و سال‌ها تلاش کرده است مدل حکومت اسلامی را تبیین کند. دکتر صادق زیباکلام استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران در کتاب از دموکراسی تا مردم سالاری دینی اندیشه‌های این اندیشمند بزرگ را نقد و تحلیل کرده است.

درباره کتاب از دموکراسی تا مردم سالاری دینی؛ نگرشی بر فلسفه سیاسی شریعتی و زمانه او

از دموکراسی تا مردم سالاری دینی اولین بار سال 1382 منتشر شد. به گفته‌ی  صادق زيباکلام، نویسنده‌ی این کتاب جرقه‌ی نگارش از دموکراسی تا مردم سالاری دینی سال 80 در کنفرانسی در مشهد زده شد.

بر اساس گفته‌ی زیباکلام ایشان سال 80 در کنگره‌ی بزرگداشت دکتر شریعتی مقاله‌ای ارائه کرد که در آن درباره‌ی نگرش سیاسی دکتر علی شریعتی صحبت کرده و مطرح کرده بود ایشان به دموکراسی اعتقادی نداشته است. این سخنان واکنش‌های زیادی را برانگیخت و تعدادی از دانشجویان به سخنان زیباکلام اعتراض کردند. پس از آن دکتر زیباکلام طی تحقیقاتی نظراتشان را در این باره مکتوب کردند که نتیجه‌ی آن کتابی است که پیش روی شما قرار دارد.

این کتاب تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است و خوانندگان زیادی را به خود جلب کرده است.

مروری بر بخش‌های کتاب از دموکراسی تا مردم‌سالاری دینی

کتاب از دموکراسی تا مردم سالاری دینی سه بخش اصلی دارد که عناوین آن‌ها در زیر آمده است:

1- دموکراسی چیست؟ این بخش از کتاب  مفهوم کلی دموکراسی و همین‌طور تعریف دموکراسی از نگاه دکتر علی شریعتی را بررسی کرده است. این بخش از کتاب همچنین تفاوت‌های میان دموکراسی و مردم سالاری دینی را بیان کرده است.

2 -فلسفه سیاسی شریعتی و زمانه او، بخش دوم کتاب در واقع بدنه‌ی اصلی کتاب است. صادق زیباکلام آنچه در نظر داشته را در این بخش از کتاب آورده است. محتوای این بخش درباره‌ی حکومت اسلامی از نگاه دکتر علی شریعتی است. او در این جا مفهوم حکومت از دیدگاه دکتر شریعتی را محصول فکری دوم خرداد دانسته است..

3- شریعتی و پدیده غرب‌ستیزی حاکم بر جریان روشنفکری ایران، صادق زیباکلام همواره درباره‌ی غرب حرف‌های زیادی داشته است. او در این بخش درباره‌ی آشنایی ایران و غرب و محصولات این آشنایی به طور مفصل بحث کرده است. تبعات رابطه‌ی ایران و غرب و همچنین واکنش جامعه‌ی روشنفکری ایران به غرب از مطالب دیگری است که دکتر زیباکلام در این بحث به آن پرداخته است.

جریان غرب ستیزی نیز بخش دیگری از این بخش را تشکیل می‌دهد. دکتر زيباكلام ضمن معرفی جریان غرب ستیز در ایران، دلایل موفقیت این جریان را نیز بیان کرده است. در ادامه درباره‌ی دیدگاه‌های دکتر شریعتی در این زمینه‌ها صحبت شده است.

هر کدام از بخش‌های کتاب پی نوشتی نیز در ادامه‌ی خود دارد که در آن تعاریف و اصطلاحات استفاده شده در آن بخش گنجانده شده است.

درباره صادق زیباکلام؛ استاد دانشگاه اصلاح طلب

صادق زیباکلام22 خرداد 1327 در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات مقدماتی‌اش را در تهران گذراند و سپس در دانشگاه تهران پذیرفته شد. آن زمان شرایط سیاسی ایران ملتهب بود و دانشگاه هم جو آرامی نداشت. خانواده‌ی زیباکلام که از وضع مالی خوبی برخوردار بودند  با درس خواندن او در کشور مخالفت کردند و در نتیجه او برای تحصیل راهی اتریش شد. او در اتریش هم درسش را به پایان نرساند و سال 1346 به انگلستان رفت. زیباکلام در این کشور در رشته مهندس شیمی درس خواند و تا مقطع دکترا پیش رفت.

دکتر زیباکلام با سازمان اطلاعات و امنیت کشور در آن زمان مشکلات زیادی داشت و زمانی که طی سفری در طول دوران دکترا به ایران آمد، ساواک او را دستگیر کرد و زیباکلام دو سال را در زندان گذراند. پس از پایان دوران محکومیت ساواک مانع خروج او از کشور شد و در نتیجه دکترای صادق زیباکلام در رشته مهندسی شیمی نیمه کاره باقی ماند.

دکتر صادق زیباکلام پس از انقلاب و در سال 63 به انگلستان بازگشت، اما دیگر به سراغ مهندسی شیمی نرفت و رشته‌ی علوم سیاسی را برگزید. تز دکترای زیباکلام «انقلاب اسلامی ایران و فلسفه سیاست غرب» بوده است.

دکتر زیباکلام اکنون استاد دانشگاه تهران و از فعالترین چهره‌های سیاسی دانشگاه است. دکتر زیباکلام نظریات جنجال برانگیزی درباره‌ی بسیاری از وقایع تاریخ معاصر ایران مانند، دکتر مصدق، کودتای 28 مرداد، مناقشه با آمریکا و سیاسیت‌های خارجی کشور دارد که همواره او را در معرض انتقادات تند و اتهامات بی‌شمار به خصوص از سوی رسانه‌های اصولگرای ایرن قرار داده است. دکتر زیباکلام در اظهار نظری که اندکی چاشنی طنز هم در خود دارد درباره‌ی روزنامه‌ی کیهان گفته است: «استیو جابز هم اگر در ایران بود از اتهامات شما می‌مرد نه از سرطان.»

آثار صادق زیباکلام؛ تحلیلی بر آنچه در ایران می‌گذرد

دکتر صادق زیباکلام اندیشمندی است که سال‌ها در دانشگاه به تحقیق و مطالعه پرداخته است. ایشان آثار مکتوب زیادی دارد که از شهرت زیادی برخوردارند و در محافل سیاسی کشور به خصوص محافل دانشجویی طرفداران زیادی دارند و در مواردی نیز محل مناقشه‌اند.

«غرب چگونه غرب شد» و «ما چگونه ما شدیم» دو اثر تحلیلی برجسته از این استاد دانشگاه‌اند که در آن‌ها تاریخ ایران و غرب بررسی شده و در نتیجه به آن چه که موجب وضعیت امروز جوامع است پرداخته است. این دو اثر منتقدان زیادی هم دارند، بیشتر این منتقدان معتقدند زیباکلام نوعی شیفتگی نسبت به آمریکا و غرب دارد و بر ضعف‌های آن‌ها سرپوش گذاشته است.

عنوان کتاب جالب دیگری از این نویسنده «هاشمی بدون روتوش» است. هاشمی بدون روتوش نتیجه‌ی 5 ساعت گفت و گو با ریاست سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران است. این کتاب می‌تواند مطالب زیادی را درباره‌ی انچه در سال‌های اخیر در ایران گذشته است به خواننده ارائه دهد.

ردپای اندیشه‌های اصلاح طلبی در کتاب‌های زیباکلام بسیار مشهود است. «وداع با دوم خرداد»، «هاشمی رفسنجانی و دوم خرداد» و «دکتر محمد ملکی؛ استادی برای همه فصول» بعضی از این آثار است که در فیدیبو در دسترسند.

همچنین از میان سایر آثار زیباکلام، کتاب‌های «مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی»، «جامعه شناسی به زبان ساده»، «یادداشت‌های انقلاب»، «سنت و مدرنیته»، «ایران در عصر نادر» و «دانشگاه و انقلاب» در فیدیبو قرار گرفته‌اند.

خرید و دانلود کتاب الکترونیکی(پی دی اف) کتاب از دموکراسی تا مردم سالاری دینی که انتشارات روزنه آن را روانه‌ی بازار کتاب ایران کرده است، در همین صفحه ممکن است.

در بخشی از کتاب از دموکراسی تا مردم سالاری دینی می‌خوانیم

 بدون هیچ تردیدی آنچه که حاصل می شود آن است که مردم عادی که جای خود دارند، جملگی روشنفکران

و اندیشمندان مسلمان اعم از روحانی و غیرروحانی با ضرس قاطع و اطمینانی صددرصد یقین داشتند که حکومت اسلامی با جمهوری اسلامی همان دموکراسی است. حکومت اسلامی نقطه مقابل رژیم شاه تعریف می شد. بنابراین پیش فرض همه به گونه ای ناخودآگاه آن بود که اسلام و دموکراسی تضاد و تقابلی با یکدیگر ندارند.

در آن میانه میدان هیچ کس به فکرش نرسید تا یکی ازپرسش های امروزی را مطرح نماید. البته تنها کسانی که این گونه نمی‌اندیشیدند و اعتقادی به برقراری دموکراسی تحت لوای حکومت دینی در ایران نداشتند شماری از

«روشنفکران لائیک»، مارکسیست‌ها، سلطنت طلب‌ها و خلاصه مخالفین اسلام و انقلاب بودند و الا مسلمانان نه تنها چنین شک و تردیدی نداشتند بلکه از نظر آنان طرح چنین شبهاتی توطئه مخالفین و معاندین با اسلام و نهضت انقلابی مردم مسلمان ایران بود. جالب است که پاسخ آن روز ما به کسانی که شک داشتند که اسلام یا حکومت دینی بتواند یک نظام مبتنی بر دموکراسی ایجاد کند، آن بود که آنان می‌خواهند اعتقاد مردم به اسلام و انقلاب اسلامی را سست کنند. به عبارت دیگر باور ما به اينکه در سایه یک حکومت اسلامی آزادی و دموکراسی برقرار می‌شود آنقدر محکم، بی چون و چرا و یقین بود که هر فکر و انديشه‌ای که آن باور را سر سوزنی مورد شک و تردید قرارمی‌داد ما یا صاحب فکر را بی اطلاع از اسلام واقعی می دانستیم یا او را متهم به عداوت با اسلام و انقلاب می‌کردیم. جالب می‌شود اگر آن دیدگاه را با برخی از تفکراتی که اين روزها علیه دموکراسی توسط پاره‌ای از رهبران دینی در جامعه ما شایع شده است مقایسه نماییم.

به هر حال آرمان گرایی‌های نخستین انقلاب به تدریج فرونشست و امروز با گذشت بیش از دو دهه برای نخستین بار این بحث‌ها به گونه‌ای جدی در جامعه ما طرح شده است. فیالواقع یکی از دستاوردهای مثبت دوم خرداد اتفاقاً طرح این مباحث به گونه‌ای پایه‌ای برای نخستین بار می‌باشد.