کتاب سنت و مدرنیته نشر انتشارات روزنه

نویسندگان متعددی درباره‌ی زوایای پیدا و پنهان حکومت قاجار نوشته‌اند و منابع تاریخی و پژوهشی زیادی درباره‌ی این سلسله وجود دارد. صادق زیباکلام نویسنده‌ی کتاب سنت و مدرنیته در نگارش این اثر از تکرار مکررات یک و نیم قرن حکومت قاجارها و فرضیه‌های توطئه دوری جسته و رویکردی پرسش‌گرانه نسبت به جریانات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این دوره داشته است. بحث اصلی این کتاب تجزیه و تحلیل و کالبدشکافی این دوره تاریخی است.

‌درباره‌ی کتاب سنت و مدرنیته اثر صادق زیباکلام

کتاب سنت و مدرنیته نگاهی جامع و تحلیلی به عملکرد سلسله‌ قاجار و جنبش‌های اجتماعی و سیاسی در این برهه‌ی زمانی داشته است. دكتر زيبا كلام  با انتخاب عنوان «سنت و مدرنیته» تلاش کرده است آشنایی ایران با فرهنگ و تمدن غرب و اولین کوشش‌های ایرانیان برای تغییر و اصلاحات را مورد نقد و بررسی قرار دهد. یکی از ویژگی‌های مهم این کتاب ارائه‌ی تصویری حقیقی و روشن از فضای قرن 19 ام در ایران است. برخلاف تصور عموم مردم مبنی بر عقب ماندگی، فضای بسته و عدم تغییر شرایط در دوران حکومت قاجار، این دوره‌ی تاریخی، بسیار پویا بوده است و جریانات این دوره، تغییر در شیوه‌ی تفکر و اندیشه اصلاحات را به دنبال داشته است. زیبا کلام تلاش‌های مردم در این دوره را به 4 جریان اصلی تقسیم کرده است.

١-اصلاحات عصر عباس میرزا

٢-اصلاحات امیر كبیر

٣ -اصلاحات عصر سپهسالار

٤- نهضت مشروطه

زیباکلام هر فصل از کتاب را با يك سوال اغاز کرده و با کمک نظریه‌های جامعه شناسی و تاریخ به آن پرسش، پاسخ می‌دهد. فصل اول کتاب به فضای همه جانبه ایران در قرن نوزدهم اختصاص دارد. نویسنده در فصل دوم به چگونگی حکومت و حفظ قدرت قاجار به مدت یک قرن و نیم پرداخته است و به یکی از پرتکرارترین پرسش‌های تاریخ ایران پاسخ داده است. فصل سوم ارتباط حاکمیت قاجار و نهاد مذهب، اندیشه سیاسی شیعه را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. فصل چهارم دربرگیرنده برخی از تغییر و تحولات مهم اجتماعی و اقتصادی عصر قاجار است. فصل پنج بررسی تاثیر آشنایی با غرب بر جریان اصلاح‌طلبی و روشنگری است و فصل ششم به ادامه جریان اصلاح از درون پرداخته است. فصل هفتم پیرامون کوشش‌های اصلاح‌طلبانه‌ای است که در بیرون از حاکمیت قاجار صورت گرفت. انقلاب مشروطه فصل هشتم کتاب را تشکیل می‎‌دهد و فصل آخر ارزیابی مفصلی از علل ناکامی مشروطه است.

مروری بر فصل‌های کتاب سنت و مدرنیته

کتاب سنت و مدرنیته دارای 9 فصل است. جهت مطالعه بیشتر، در انتهای کتاب، فهرست منابع فارسی و انگلیسی نیز آورده شده است.

فصل اول: ایران در آستانه قرن نوزدهم

فصل دوم: علل بقای قاجارها

فصل سوم: مذهب و قاجارها

فصل چهارم: زمینه‌های پیدایش نارضایتی از قاجارها

فصل پنجم: پیدایش فکر تغییر و ضرورت ایجاد اصلاحات

فصل ششم: اصلاحات عصر سپهسالار

فصل هفتم: اصلاحات از برون و پیدایش نهضت مشروطه

فصل هشتم: انقلاب مشروطه

فصل نهم: عدم موفقیت مشروطه

‌درباره‌ی صادق زیباکلام نویسنده‌ی کتاب سنت و مدرنیته

صادق زیباکلام 22 خرداد 1327 در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات مقدماتی‌اش را در تهران گذراند و سپس در دانشگاه تهران پذیرفته شد. آن زمان شرایط سیاسی ایران ملتهب بود و دانشگاه هم جو آرامی نداشت، به همین علت او برای ادامه تحصیل راهی اتریش شد اما تحصیل را نیمه کاره رها کرد و در  سال 1346 به انگلستان رفت. زیباکلام در این کشور در رشته مهندس شیمی درس خواند و تا مقطع دکترا پیش رفت.

دکتر زیباکلام ب طی سفری در طول دوران دکترا به ایران آمد به جرم جاسوسی توسط ساواک دستگیر شد و دو سال را در زندان گذراند. پس از پایان دوران محکومیت ساواک مانع خروج او از کشور شد و در نتیجه تحصیلات او در مقطع دکترای  رشته مهندسی شیمی نیمه کاره باقی ماند.

دکتر صادق زیباکلام پس از انقلاب و در سال 1363 به انگلستان بازگشت، اما دیگر به سراغ مهندسی شیمی نرفت و رشته‌ی علوم سیاسی را برگزید. تز دکترای زیباکلام «انقلاب اسلامی ایران و فلسفه سیاست غرب» بوده است.

دکتر زیباکلام اکنون استاد دانشگاه تهران و از فعالترین چهره‌های سیاسی دانشگاه است و آثار ارزشمندی را در حوزه سیاست، تاریخ و جامعه‌شناسی تالیف کرده است. کتاب‌های «غرب چگونه غرب شد» و «ما چگونه ما شدیم» دو اثر تحلیلی برجسته از این استاد دانشگاه‌اند که در آن‌ها تاریخ ایران و غرب بررسی شده و در نتیجه به آن چه که موجب وضعیت امروز جوامع است پرداخته است. از میان سایر آثار زیباکلام، می‌توان کتاب‌های «مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی»، «جامعه شناسی به زبان ساده»، »، «ایران در عصر نادر» و «دانشگاه و انقلاب» را نام برد.

چرا باید کتاب سنت و مدرنیته را خواند؟

کتاب سنت و مدرنیته در دسته‌ی کتاب‌های تاریخ و سیاست ایران قرار دارد. این کتاب برای گروه سنی بزرگ‌سال مناسب است. تعداد صفحات نسخه‌ی چاپی کتاب 515 صفحه است که با مطالعه‌ی روزانه 20 دقیقه می‌توانید این کتاب را در 25 روز بخوانید.

کتاب سنت و مدرنیته جزو کتاب‌های حجیم و بلند با موضوع تاریخ و سیاست ایران  است. این کتاب برای افرادی که وقت بیشتری برای مطالعه دارند و می‌خواهند در زمینه‌ی  تاریخ و سیاست ایران  زمان بیشتری را به مطالعه اختصاص دهند، انتخاب مناسبی است.

‌در بخشی از کتاب سنت و مدرنیته می‌خوانیم

در کتب تاریخی و بررسی‌های سیاسی و اجتماعی ما، بحث پیرامون تأثیر آشنایی ایرانیان با غرب، در تاثیر این پدیده بر شماری از متفکران ایرانی در نیمه دوم قرن نوزدهم همچون ملکم خان، طالبوف، آخوندزاده، مستشارالدوله، تقی زاده و بالاخص در جریان مشروطه خلاصه می شود. ولی واقعیت آن است که اولا ردپای تاثیر غرب به مراتب دورتر از نیمه دوم قرن نوزدهم رفته و به اوایل این قرن می رسد. ثانیا، ضد تصور رایجی که داریم، اين تاثیر فقط در پیدایش جریان اصلاح طلبی خلاصه نمی شود. اگر دقیق‌تر گفته باشیم، تاثیرپذیری یا واکنش ایرانیان در قبال غرب را می توانیم به چهار گروه مشخص تقسیم نماییم:

 اولین گروه شامل برخی از روحانیونی می‌شود که نسبت به فعالیت مبلغین مسیحی در ایران از خود واکنش نشان دادند. البته به شرحی که خواهیم دید واکنش آنان چندان ارتباطی با غرب پیدا نمی کرد. اما به هرحال اگر فعالیت برخی از مبلغین مسیحی در ایران را گوشه ای از فرهنگ و تمدن غرب بدانیم، در آن صورت واکنش این دسته از علما را می توان واکنشی نسبت به «غرب» دانست؛ واکنشی که در نفی و حمله به مسیحیت و مسیحیان خلاصه می‌شد.

گروه دوم را شاید نتوانیم مستقیما متاثر از غرب بدانیم. اما به هرحال آشنایی با فرهنگ, تمدن و پیشرفت غرب از یکسو و آگاهی از عقب ماندگی ایران از سوی دیگر, در نهایت آنان را به فکر بازگشت به فرهنگ و تمدن آریایی کشاند. ما این جریان دوم را «پارسی گرایان» ‌نام نهاده‌ایم و خواهیم دید که‌ «پارسی‌گرایی» چه بود و «پارسی گرایان» شامل چه کسانی می‌شدند. اما در عوض با گروه سوم نیک آشنا هستیم. این گروه همان«اصلاح گرایان از درون نظام» بودند و بالاخره گروه چهارم «اصلاح طلبان از برون» ‌نظام می‌باشند. از میان این چهار گروه، «اصلاح طلبان از برون» ‌بیشترین و موثرترین نقش را در تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی ایران ایفا کردند.

آن‌چه در بالا خواندید بررسی و نقد کتاب سنت و مدرنیته اثر صادق زیباکلام بود.خرید و دانلود این اثر در همین صفحه امکان‌پذیر است. برای مطالعه‌ی دیگر کتاب‌ها در زمینه‌ی تاریخ و سیاست ایران  می‌توانید به قسمت دسته‌بندی کتاب‌ها مراجعه و کتاب‌های این موضوع را یکجا مشاهده کنید.