کتاب دورکم آنتونی گیدنز نشر انتشارات خوارزمی

امیل دورکیم، جامعه‌شناس برجسته فرانسوی، یکی از اثرگذارترین اندیشمندان علوم اجتماعی به شمار می‌آید. او به‌طور رسمی رشته آکادمیک جامعه‌شناسی را بنیان‌گذاری کرد و همواره در کنار کارل مارکس و ماکس وبر به‌عنوان یکی از معماران اصلی علوم اجتماعی مدرن یاد می‌شود. بخش عمده‌ای از پژوهش‌های دورکیم بر این پرسش متمرکز بود که جوامع چگونه می‌توانند در عصر مدرنیته، با وجود کاهش پیوندهای سنتی اجتماعی و مذهبی و ظهور نهادهای نوین، انسجام و یکپارچگی خود را حفظ کنند. این نگرش، جامعه‌شناسی مدرن را شکل داد و مسیر جدیدی در مطالعه علمی جامعه گشود. دورکیم رویکردی علمی به جامعه‌شناسی داشت و بر استفاده از ابزارهایی چون آمار، پیمایش و مشاهده تاریخی تأکید می‌کرد. یکی از نمونه‌های مهم این نگاه علمی، تحلیل او از پدیده خودکشی در میان گروه‌های کاتولیک و پروتستان بود که نشان داد عوامل اجتماعی، نقشی تعیین‌کننده در رفتارهای فردی ایفا می‌کنند. او در تلاش برای تثبیت جامعه‌شناسی به‌عنوان یک علم مستقل و مشروع، نظریه پوزیتیویسم آگوست کنت را بازنگری کرد و با تکیه بر رئالیسم معرفت‌شناختی و الگوی فرضیه ـ قیاس، چارچوبی نو برای علوم اجتماعی پیشنهاد داد. از دیدگاه او، جامعه‌شناسی علمی است برای مطالعه نهادها؛ نهادهایی که نه‌فقط به‌عنوان سازمان‌ها، بلکه به معنای گسترده‌تر یعنی «باورها و شیوه‌های رفتاری‌ای که در دل جمع شکل می‌گیرند» تعریف می‌شوند. در نتیجه، دورکیم را می‌توان از سرسخت‌ترین حامیان کارکردگرایی ساختاری دانست؛ دیدگاهی که در جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی جایگاهی بنیادین پیدا کرد. بر پایه این نگرش، علوم اجتماعی باید مطالعه‌ای جامع از جامعه ارائه دهند، به‌جای آنکه تنها بر کنش‌های فردی افراد متمرکز شوند. از نظر او، جامعه‌شناسی وظیفه دارد واقعیت‌های اجتماعی گسترده و کلی را توضیح دهد؛ واقعیت‌هایی که ماهیت جامعه را شکل می‌دهند و آن را از مجموع افراد فراتر می‌برند.