
آیا میدانستید یکی از قدیمیترین منابع درباره تاریخ و آیین نوروز توسط عمر خیام نیشابوری به رشته تحریر درآمده است؟ کتاب نوروزنامه و رباعیات نشر مرکز اثری ارزشمند در حوزه تاریخ ادبیات است که ترکیبی از بینش فلسفی و نگاه شاعرانه به سنتها و باورهای ایرانی ارائه میدهد. این کتاب نهتنها اهمیت آیین نوروز را نشان میدهد بلکه رباعیات خیام نیز در کنار آن معنا و زیبایی دوچندانی به اثر بخشیدهاند. فیدیبو بهعنوان بزرگترین مرجع کتابهای الکترونیکی و صوتی، امکان دسترسی آسان به این اثر ماندگار را فراهم کرده است.
کتاب نوروزنامه و رباعیات در دستهبندی تاریخ ادبیات قرار دارد و نوشته عمر خیام نیشابوری است. نوروزنامه اثری است که به شرح فلسفه، پیشینه و آیینهای نوروز میپردازد و در آن، خیام با دقت و نگاهی تحلیلی روایت میکند که چرا و چگونه این جشن باستانی در فرهنگ ایرانی ماندگار شده است. در کنار این متن تاریخی، رباعیات خیام نیز قرار گرفتهاند که بهعنوان یکی از شاخصترین نمونههای شعر کلاسیک فارسی شناخته میشوند. این ترکیب، کتاب را به اثری ویژه تبدیل کرده است؛ متنی که هم ارزش ادبی و هم ارزش تاریخی دارد. نشر مرکز با چاپ و انتشار این کتاب، بستری فراهم کرده تا مخاطبان امروز بتوانند با بخشی از اندیشه و میراث مکتوب خیام ارتباطی مستقیم برقرار کنند.
این کتاب دو بخش اصلی دارد: نخست «نوروزنامه» که در آن خیام به تاریخچه و فلسفه نوروز میپردازد. او توضیح میدهد که این جشن از چه زمانی آغاز شده، چه پادشاهانی در ترویج آن نقش داشتهاند و چرا نزد ایرانیان اهمیت داشته است. خیام در این بخش، نهتنها به آیینهای نوروزی اشاره میکند بلکه ارتباط آنها را با باورهای دینی، اجتماعی و فرهنگی زمانه خود نشان میدهد. بخش دوم کتاب، مجموعهای از رباعیات عمر خیام است؛ شعرهایی که با نگاهی فلسفی و گاه طنزآمیز، به موضوعاتی چون گذر زمان، زندگی، مرگ و لذتهای انسانی میپردازند. همین پیوند میان نوروزنامه و رباعیات باعث شده تا کتاب، هم ارزش پژوهشی داشته باشد و هم برای دوستداران شعر کلاسیک فارسی جذاب باشد.
سبک نوشتاری نوروزنامه، نثری فاخر و کلاسیک است که با واژگان سنگین اما موزون فارسی کهن نگارش یافته است. خیام در این بخش با لحنی علمی و فلسفی، به شرح آیینها و سنتها میپردازد. جملات او پر از ایجاز و تعابیری هستند که به وضوح نشان میدهند نویسنده علاوه بر مهارت علمی، تسلطی کامل بر بلاغت و بیان داشته است. در مقابل، رباعیات خیام زبانی سادهتر اما بسیار پرمعنا دارند. این رباعیات با ساختار کوتاه و موسیقی درونی، مفاهیم عمیق فلسفی را به شکلی دلنشین و قابل فهم بیان میکنند. تضاد میان نثر سنگین نوروزنامه و شعر ساده و روان رباعیات، خواندن کتاب را جذابتر میکند و نشان میدهد که خیام در هر دو عرصه نثر و شعر تسلطی مثالزدنی دارد.
این کتاب برای مخاطبانی ارزشمند است که به تاریخ ادبیات ایران علاقهمندند. پژوهشگران و دانشجویان حوزه ادبیات فارسی میتوانند با مطالعه نوروزنامه، منبعی مهم درباره آیین نوروز و سنتهای ایرانی در اختیار داشته باشند. همچنین علاقهمندان به شعر کلاسیک و فلسفه خیام، با خواندن رباعیات او در این کتاب، با جنبهای تازه از نگاه این اندیشمند آشنا میشوند. علاوه بر این، برای کسانی که میخواهند درک عمیقتری از پیوند میان آیینهای باستانی ایران و ادبیات فارسی پیدا کنند، این کتاب گزینهای ایدهآل است. به بیان دیگر، نوروزنامه و رباعیات خیام نه فقط برای پژوهشگران بلکه برای هر دوستدار فرهنگ و ادب ایرانی خواندنی و ارزشمند است.
سپاس و ستایش مر خدای را جل جَلاّه که آفریدگار جهان است و دارندَه زمین و زمان است و روزیده جانوران است و داننده آشکارا و نهان است – کدا و پیهمتا و بیانباز و پیدستور و پینیاز: یکی، نه از حد قیاس و عدد. و مستغنی از ظهیر و مٌدد. و درود بر پیغامبران از آدم صفی تا پیغامبر عربی، محمد مصطفا و بر عترت و اصحاب و برگزیدگان. چنین گوید خواجه حکیم، ملکالحکما: عمر بن ابراهیم خیّام که چون نظر افتاد از آنجا که کمال عقل است، هیچ چیز نیافتم شریفتر از سخن و رفیعتر از کلام. چه اگر بزرگوارتر از کلام چیزی بودی، حقتعالی با رسول خطاب فرمودی. و گفتهاند به تازی: و یر جلیس فیالزمان کتاب. و دوستی که بر من حق صحبت داشت و در نیکعهدی یگانه بود، از من التماس کرد که سبب نهادن نوروز چه بوده است و کدام پادشاه نهاده است. التماس او را مبذول داشتم و این مختصر جم کرده آمد به توفیق جل جَلاّه در این کتاب که بیان کرده آمد در کشف حقیقت نوروز که به نزدیک عجم و ملوک ایشان کدام روز بوده است و چرا بوده است و کدام پادشاه نهاده است و چگونه بوده است و چرا بزرگ داشتهاند آن را و دیگر در آیین پادشاهان و عادت و سیرت ایشان در هر کاری. مختصر اشارتی کرده آید. ان شاءالله تعالی
اگر از مطالعه کتاب نوروزنامه و رباعیات لذت بردید، آثار زیر میتوانند تجربهای مشابه یا تکمیلکننده برایتان باشند. این کتابها نیز در حوزه تاریخ ادبیات و نقد ادبی نوشته شدهاند و به درک عمیقتر از فرهنگ و ادبیات کمک میکنند:
· کتاب راهنمای نظریه ی ادبی معاصر رامان سلدن نشر بان
· کتاب تاریخ بلعمی محمد دهقانی نشر نی
· کتاب فوکو و ادبیات داستانی تیموتی اُلیری نشر بان
کتاب نوروزنامه و رباعیات نوشته عمر خیام نیشابوری و منتشر شده توسط نشر مرکز، به صورت نسخه الکترونیکی در فیدیبو در دسترس است. شما میتوانید با جستوجوی نام کتاب در اپلیکیشن یا وبسایت فیدیبو، آن را خریداری و به کتابخانه دیجیتال خود اضافه کنید. مزیت بزرگ خرید از فیدیبو این است که نسخه الکترونیکی کتاب همیشه همراه شما خواهد بود و در هر زمان و مکان میتوانید به مطالعه آن بپردازید. همچنین اگر اشتراک فیدی پلاس تهیه کنید، تنها با پرداخت یک هزینه دورهای میتوانید به هزاران عنوان کتاب در حوزههای گوناگون از جمله تاریخ ادبیات دسترسی نامحدود داشته باشید.
| فرمت محتوا | pdf |
| حجم | 7.۹۱ کیلوبایت |
| تعداد صفحات | 142 صفحه |
| زمان تقریبی مطالعه | ۰۰:۰۰ |
| نویسنده | عمر خیام نیشابوری |
| ناشر | نشر مرکز |
| زبان | فارسی |
| تاریخ انتشار | ۱۴۰۴/۰۵/۱۴ |
| قیمت ارزی | 3 دلار |
| مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |