کتاب زمینه‌های تاریخی-مدحی اشعار حافظ جواد مرتضایی نشر انتشارات امیرکبیر

هیچ متنی پدیده ای یکه و مستقل نیست و در گیرودار با متون دیگر و عناصر برون متن است. عوامل برون متنی از عناصر سازنده هر متن است و عدم توجه به آنها در بررسی هر متنی بسیار زیان بار است و گاه به تحلیل ها و دریافت های نادرست منجر می شود.

در میان قالب های کلاسیک شعر فارسی قالب غزل با توجه به ساختار خود بیشتر مستعد این است تا گفتمان های شناور و متعددی را درون خود جای دهد و غزل حافظ در این زمینه مثال زدنی است. در این کتاب زمینه های مدحی موجود در شعر کنار زمینه های تاریخی طرح گردیده از این بابت که ضمن مدیحه ها اشاراتی هر چند مختصر هم به اوضاع و احوال دوران ممدوح و ویژگی های شخصیتی او شده و این خود بخشی از یک دورۀ تاریخی است و مخاطب آگاه باید به متونی که مربوط به زمانۀ آن ممدوح است مراجعه نماید تا اشارات و تعریض های شاعر را که مربوط به آن دوران و ممدوح مورد نظر است دریابد.