کتاب جامعه علویان سوریه نشر انتشارات امیرکبیر

عَلَویه یا نُصَیریه یکی از فرقه‌های مذهب شیعه است که بزرگ‌ترین اقلیت دینی را در سوریه تشکیل می‌دهند و حافظ اسد و بسیاری از رهبران حزب بعث سوریه منتسب به آن هستند. آن‌ها اعتقاد به حلول خدا در محمد، علی بن ابی‌طالب و سلمان فارسی دارند. به این واسطه پیروان وهابیت و سلفی‌گری آن‌ها را مرتد می‌دانند. فرقه نصیریه قدمتی تقریبا هزار ساله دارد و تا امروز نیز در بخش‌هایی از آسیای غربی نظیر ترکیه، سوریه و لبنان پراکنده شده‌اند. نظر به این‌که اغلب علویان در سوریه مستقر شده‌اند و تقریبا ده درصد جمعیت این کشور را به خود اختصاص داده‌اند، از این رو اگرچه فرقه علویان سوریه به لحاظ عقیدتی شیعه‌اند، اما نمودهای متعددی از عقاید سایر فرقه‌ها نیز در آن‌ها دیده می‌شود. 

نگارنده در این اثر در پی ترسیم و ارایه تصویری کلی و درآمدگونه بر تاریخ و عقاید این جریان مهم تاریخی در منطقه است. به باور وی «شاید شناسایی تاریخ و عقاید هیچ فرقه‌ای از فرق اسلامی به اندازه شناسایی نصیریه دشوار نباشد. با این حال تحقیق درباره جامعه علویان سوریه که اقلیتی فعال و پویا در عرصه سیاسی - اجتماعی خاور نزدیک محسوب می‌شوند، از جهات مختلف مهم است. اهمیت این امر به ویژه زمانی درک می‌شود که بدانیم درباره این جامعه تاکنون جز چند مقاله محدود و پراکنده حتی یک کتاب یا رساله تحقیقی و جامع به زبان فارسی تدوین نشده است.»

این کتاب در ۹ فصل تنظیم شده که نگارنده در فصل نخست به تعریف واژگان و نقد و بررسی منابع و مآخذ تاریخی پرداخته و در فصل بعد جغرافیایی قدیم و جدید در این منطقه را بررسی کرده است. در فصل سوم با بررسی پراکندگی جغرافیایی علویان، به ثغور شامی و عواصم در فصل بعدی پرداخته است. در فصل پنجم با بررسی ویژگی‌های فرهنگی، قومی و اجتماعی ثغور و عواصم، به مناطق علویان پرداخته تا در فصل پنجم و ششم به تاریخ علویان سوریه از آغاز تا قرن هشتم هجری قمری و سپس از قرن نهم تا عصر حاضر بپردازد. در فصول بعدی «اصول و عقاید» و «بستر تکوین و تحول عقاید علویان سوریه» را بررسی کرده و سرانجام در فصل آخر به بایسته‌های پژوهشی درباره علویان پرداخته است.