کتاب روحانیت و اندیشه‌های چپ در ایران معاصر نشر انتشارات امیرکبیر

نوشته حاضر به بررسی تعامل دو سنت رقیب، مهم و تأثیرگذار اسلامی به نمایندگی روحانیان و چپ مارکسیستی با استفاده از الگو و مفاهیم اساسی کسانی چون مک اینتایر و تیلور که تحت عنوان «جماعت گرایان» از آنان یاد می شود؛ می پردازد. این بررسی به لحاظ تاریخی تأکید خود را بر ظهور ارانی در ایران تا شکل گیری انقلاب اسلامی نهاده است.

با ورود دکتر تقی ارانی ( 1318 - 1282) به ایران، دوره جدیدی از تماس و چالش این دو سنت که به مراتب عمیق تر از قبل بود، آغاز گردید. تلاش علمی ارانی به ویژه با انتشار تئوری های علم و پسیکولوژی و ماهنامه دنيا ( 1314 - 1312 )، در نهایت سویه ای سیاسی داشت و به دنبال استقرار نظام جایگزین سیاسی چپ در ایران بود.

متناسب با شیوه ای که سنت چپ برای دستیابی به قدرت سیاسی جامعه در پیش گرفته بود، سنت روحانیت نیز با فراخوانی منابع و ذخایر علمی خویش، در صدد دفاع برآمد. تلاش برای مقابله با مارکسیسم و چالش روحانیت با آن، سرانجام در چهار حوزه کلامی، فلسفی، اقتصادی و سیاسی تمرکز یافت.

این امر موجب فعال شدن دو جریان اسلامی سیاسی در کشور گردید. پدیده ای که امروزه با عنوان کلی اسلام سیاسی بدان اشاره می شود.

به عبارت دیگر، پیامد رواج مارکسیسم در ایران، از یک سوی به تولید متون دینی سیاسی توسط روحانیون مراکز دینی سنتی انجامید؛ و از سوی دیگر موجب پیدایی جریان چپ اسلامی گردید.

این کتاب به طور ویژه به مورد اول می پردازد و تحلیل رابطه چپ اسلامی با مارکسیسم را به پژوهش های مستقل دیگر وامی نهد.