کتاب داستایوفسکی و نیچه نشر انتشارات نگاه

اما امروزه همۀ انسان‌های کوچک ترحم را فضیلت می‌ نامند: آنها برای بداقبالی بزرگ، زشتی بزرگ، ناکامی بزرگ، احترامی قائل نیستند! این واپسین سخن فلسفۀ تراژدی است؛ نه برای انتقال همۀ هراس‌ های زندگی به قلمرو چیزدرخود، بیرون از مرزهای احکام ترکیبیِ پیشینی، بلکه برای احترام به آنها! آیا پوزیتیویسم یا ایده‌آلیسم می‌ توانند از این رهگذر پاسخی به «زشتی» بدهند؟ وقتی نیکلای گوگول دستنویس‌ های جلد دوم نفوس مرده را سوزاند مجنونش خواندند؛ وگرنه محال بود ایده‌آل‌ ها را نجات داد. اما گوگول وقتی دستنویس قیمتی‌ اش را سوزاند بیشتر حق داشت تا وقتی که آن را نوشت. این چیزی است که ایده‌آلیست‌ ها هرگز در برابرش مدارا نخواهند کرد؛ آنها به «آثار گوگول» نیاز دارند، ولی کاری به خودِ گوگول، به «بداقبالی بزرگ، زشتی بزرگ و ناکامی بزرگ» او ندارند. پس بگذار قلمروی فلسفه را تا ابد ترک گویند!