کتاب پنج جستار در باب فلسفه‌ ی طبیعت و سوژه نشر هورین

آدمی بالطبع می‌خواهد زندگی کند و هرگاه که مانعی باشد وی تلاش بسیاری می‌کند تا آن مانع را بردارد و یا آن را در نظر نگیرد. اگر بتواند وی خرسند خواهد بود و اگرنه افسرده و مرگ‌اندیش. ما خود را به عنوان سوژه بهانه‌ی شناختِ طبیعت قرار داده‌ایم و اگرنه در جهان چه نیازی به شناختِ ماست؟ ما تنها از حیث بهروزی خویش قدم در راه شناخت برمی‌داریم.

البته این هم از مبنایی تکاملی در طبیعت برمی‌خیزد. طبیعت در رابطه‌ی با خودش، با انسان نیز ارتباط دارد و انسان جز پاره ای از طبیعت نیست و تا جایی پیش می‌رویم که بگوییم انسان شی‌ ای است طبیعی و از این جهت در جهان امکان زیستن یافته است.

خودخواهی انسان از دیدِ یک فردِ انسان خاصیتی غریزی از جنس تقلید صدای طوطی یا وفاداری سگ نیست، اما اگر به عنوان یک رفتارشناس، فاصله‌ی خود را با همه‌ی واقعیت‌های غریزی حفظ کنیم به‌ راستی خودخواهی غریزه ای است مختص انسان، تفکر، نطق و آن همه «تاکید بر لوگوس [» چیزی جز سرپوشِ این خودخواهی نیست، انسان بالطبع خودخواه است. در فصلی جداگانه به این نکته خواهیم پرداخت که چرا انسان حتی در اسطوره‌پردازی هایش خودخواه است. در عین حال دوریِ وی از اجتماع افسردگی به بار می‌آورد- چرا؟ - پاسخِ کوتاه، این که این انسان جدا افتاده، انگلی است که میزبان خود را (اجتماع) از دست داده است و این خودخواهی از بطنِ استمرارطلبیِ وی روییده است، یعنی قاعده‌ی «اصل بر قدرت» که نقطه‌ی صفر آن حفظ جان است یا همان صیانتِ ذات  و واپس راندن سایق مرگ.

ما نمی‌توانیم با همین روش پیش‌برویم چرا که کار به چنان درازایی خواهد کشید که مثل آن‌را کمتر خواهید یافت! پس باید به نحوی صوری به مبانی بپردازیم و ماده- ارجاع مادی- را به معنای خاصی که در شرح اصطلاحات خواهیم آورد محدود می‌کنیم و به کار می‌بریم.

ما اصول را استنتاج نمی‌کنیم اما خود را ملزم بدان می‌دانیم که نظام مبتنی بر اصول، خود فراتر از اصول نرود، در جایی هم که از «استنتاج اصول» استفاده می‌کنیم مقصود اصول ثانویه است، اصولی که ناظر به قانون طبیعی اند و نه ناظر به طبیعت که البته این تمایز را لازم است به صورت مستمر پیش چشم داشته باشیم. ما سخت به اصول منطقی و البته صورت‌های موجه آن پای‌بندیم و بخش عمده‌ای از کارما تحلیل احکام و گزاره‌هایی است که تشکیل حکم حملی می‌دهد، این که چرا حملی، بحث مفصلی است که بدان خواهیم پرداخت.

-متن از کتاب-