نویسندگان ایرانی و غیر ایرانی، ایران را زادگاه تاریخ و یکی از گاهوارههای تمدن بشری خواندهاند. یکی از امتیازهایی که تاریخ گذشتۀ این سرزمین را نسبت به دیگر ممالک جهان ممتاز گردانیده است، وجود قانون و «آیین داد» در میان فرمانروایان باستانی است که در این بخش از گیتی شهریاری داشتهاند. فرّه و شکوه ایران باستان در پرتو قوانینی بوده که چرخهای عظیم امپراتوریهای کهن ایران را به گردش میآورد است.
دکتر علی اصغر مصطفوی در کتاب «حقوق مدنی و آیین دادرسی در ایران باستان» به شرح قوانین و آیین دادگستری در ایران باستان و در دین زرتشت می پردازد و آن را مورد واکاوی دقیق تاریخی قرار می دهد.
سرفصل های اصلی کتاب به صورت زیر است:
تفسیر چند واژه قضایی
«ادوار حقوقی ایران باستان»
ردپای سوگند و آزمایشهای ایزدی در نخستین قوانین جهان
آیینهای سوگند در ایران باستان
خدایان سوگند و «ور» در ایلام
ردپای سوگند و «ور» در متنهای پهلوی
روایات داراب هرمزدیار
سوگندنامه