کتاب راهنمای خواندن بنیادگذاری مابعدالطبیعۀ اخلاق کانت نشر ترجمان علوم انسانی

کتاب راهنمای خواندن بنیادگذاری مابعدالطبیعۀ اخلاق کانت نوشته پل گایر به خوانندگان کمک می‌کند تا راه خود را در این اثر درخشان اما متراکم و گاهی گیج‌کننده بیابند.

کانت به‌عنوان فیلسوفی است که به بهترین وجه اندیشه و آرمان‌های روشنگری را نشان می‌دهد. او تحت‌تأثیر فیزیک مدرن نیوتن، کمال‌گرایی خردگرایانه لایب نیتس و ولف، تجربه‌گرایی انتقادی لاک و هیوم، و جشن روسو از آزادی و فردگرایی قرار گرفت، و کار او را می‌توان تا حدی به‌عنوان تلاشی برای ترکیب و تلفیق ایده هی این موارد مختلف دانست. در فلسفه اخلاق، او برداشتی رادیکال و کاملاً جدید از ارزش بی‌قیدوشرط خودمختاری انسانی را توسعه داد که با هر دو مفهوم الهیاتی و سودگرایانه از ارزش اخلاقی مخالف بود. او برای اولین‌بار دیدگاه اخلاقی خود را در زمینه متافیزیک اخلاق در سال (1785) توضیح داد، اثر اصلی فلسفه اخلاق مدرن که به نام خود معرفی کرد. این کتاب ارزشمند در دسته‌بندی کتاب‌های فلسفه قرار گرفته و توسط سید علی تقوی‌نسب ترجمه و انتشارات ترجمان علوم انسانی در سال 1396 آن را منتشر کرده است.

معرفی نویسنده

پل گایر نویسنده آمریکایی در سال 1948 در آمریکا متولد شد. او در سال 2012 به‌عنوان اولین استاد جاناتان نلسون در رشته علوم‌انسانی و فلسفه به آکادمی براون آمد.

گایر در سال 1974 دکترای خود را از هاروارد دریافت کرد و در دانشگاه پیتسبورگ و دانشگاه ایلینویز - شیکاگو تدریس کرد و سپس به دانشگاه پنسیلوانیا رفت و سی‌سال در آنجا تدریس کرد. در پن، او استاد فلورانس آر سی موری در علوم‌انسانی بود. او همچنین استاد مدعو در میشیگان، پرینستون و هاروارد بوده است.

علایق گایر شامل تمام حوزه‌های فلسفه کانت و به طور کلی‌تر فلسفه مدرن، به‌ویژه اخلاق و زیبایی‌شناسی است. او نویسنده سیزده کتاب درباره کانت است، او از سال 1986 تا 2016 ویراستار عمومی آن بود. او همچنین نویسنده کتاب تاریخ زیبایی‌شناسی مدرن در سه جلد (2014) و فیلسوف به معماری (2021) است. کتاب او درباره میراث کانت در فلسفه اخلاق بعدی در آینده نزدیک منتشر خواهد شد. او در حال حاضر با رولف - پیتر هورستمن بر روی تاریخچه ایده آلیسم مدرن کار می‌کند.

گایر رئیس بخش شرقی انجمن فلسفی آمریکا و انجمن زیبایی‌شناسی آمریکا بوده و سال‌ها رئیس هیئت مشاوران انجمن کانت آمریکای شمالی بوده است. او همکار یادبود جان سیمون گوگنهایم، همکار لارنس راکفلر در مرکز ارزش‌های دانشگاه پرینستون و همکار دایملر در آکادمی آمریکایی در برلین بوده است. از جمله افتخارات او، او دارای مدال صدمین سالگرد مدرسه فارغ‌التحصیل هنر و علوم هاروارد و عضویت در آکادمی علوم و هنر آمریکا است.

چرا باید کتاب را بخوانیم؟

گایر با بحث در مورد نظریات کانت درباره مفهوم آزادی در نوشته‌های دیگر، زمینه‌ای را فراهم می‌کند که متوجه می‌شویم از نظر او آزادی نیروی محرکه‌ای در پشت زمینه‌های اساسی است. او در هر بخش از کتاب استدلال‌های کانت و نقاط قوت و ضعف آنها را بیان می‌کند. به‌ویژه او کاربردها و مفاهیم فرمول‌های مختلف فلسفی  را که کانت پیشنهاد می‌کند برای خواننده به هم مرتبط می‌کند. همچنین خوب است ببینیم که استدلال‌های خاص کانت در ادبیات ثانویه اخیر چگونه ارزیابی شده است. کتاب راهنمای خواندن بنیادگذاری مابعدالطبیعۀ اخلاق کانت کتابی است درباره فلسفه اخلاق کانت، اما مسئولیت محقق و نویسنده در قبال خواننده شامل انتقال ارزیابی‌های خودش نیز می‌شود. گایر معتقد است ارزیابی خواننده از این راهنما به ارزیابی قبلی او از دانسته‌های فلسفی او درباره کانت هم‌بستگی دارد.

در بخشی از کتاب راهنمای خواندن بنیانگذاری مابعدالطبیعه اخلاق کانت می‌خوانیم

بنیادگذاری مابعدالطبیعه اخلاقِ ایمانوئل کانت نخستین‌بار در سال ۱۷۸۵ منتشر شد، کتابی که پس از حدود دو قرن همچنان یکی از پرخواننده‌ترین آثار فلسفه غرب است. جایگاه بی‌بدیل بنیادگذاری به دلیل پیش‌کشیدن این ایده چشمگیر است که شأن بی‌همتا و ارزش نامشروط خود آیینی انسان شرط لازم و کافی تحقق اخلاق در هر دو بخشش است، هم بخش کوچک اخلاق که تحققش به عهده قوه قهری دولت است و هم بخش بزرگ‌تر و گسترده‌تر آن که تحققش صرفاً در گروِ نیروی وجدان فردی و اجتماعی است.

کانت این ایده را از دل مفاهیم اراده خوب و وظیفه چنان‌که عقل متعارف آنان را درمی‌یابد - بیرون می‌کشد. به اعتقاد کانت، هر انسان عادی و به هنجاری می‌تواند این مفاهیم را درک کند. کانت سپس می‌کوشد با توسل به مابعدالطبیعه غامض و مناقشه‌برانگیز شاهکار خود، یعنی نقد عقل محض (۱۷۸۱)، این ایده را اثبات کند؛ البته سعی او بر این است که این کار را در کتابی کوتاه به سرانجام برساند و به همین دلیل زبانِ بنیادگذاری بسیار ثقیل و دیرفهم است.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب

نوشتن در مورد فلسفه سخت است؛ تکرار بیش از حد استدلال برای خواننده مبهم خواهد بود و ساده‌سازی بیش از حد خواننده را گمراه می‌کند. گایر در این کتاب به نقطه مناسبی رسیده است، و کتاب را در درک مقدمات بسیار مفید منتقل می‌کند. در صفحاتی از کتاب، گایر تا حدودی مانند کانت می‌نویسد، با جملاتی که 6 تا 8 سطر دارند. بااین‌حال، پس از خواندن خطوط چهارم یا پنجم، کل جمله به مجموعه‌ای از بینش‌ها تبدیل می‌شود که نه‌تنها روشن می‌شود، بلکه نمی‌توانست ساده‌تر نوشته شود.

• انقلاب فلسفی کانت‌ اثر یرمیاهو یوول
• کتاب کانت و فلسفه معاصر اثر لوسين گُلدمن‌
• کتاب جایگاه انسان در اندیشه کانت اثر منوچهر صانعی دره‌بیدی