کتاب مفهوم و قلمرو استقلال وکلیل و کانون وکلای دادگستری و نظارت موجه دولت برآن با تمرکز بر قوه قضاییه نشر مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه

برای تحقق ارزش­هایی نظیر حاکمیت قانون، حمایت از حقوق و آزادی­های بشری و تحقق عدالت، در نظام‎های حقوقی تمهیدات مختلفی اندیشیده می­شود تا استقلال حِرَف مرتبط با این ارزش­ها خصوصاً استقلال قضایی تأمین شود. استقلال حرفۀ وکالت نیز البته با درجه اهمیت کمتری نسبت به استقلال قضایی، مورد توجه قرار گرفته است. نوشتار حاضر بر تبیین مفهومی استقلال وکیل و کانون وکلای دادگستری و تعیین قلمرو آن تمرکز دارد و با آگاهی از عدم ­جامعیت تحقیقات موجود در ادبیات داخلی درخصوص موضوع مزبور، با پیش­فرض گرفتن وکالت به‌مثابه خدمتی عمومی که نگاهی نو به این حرفه است، می­کوشد تا مفهوم و قلمرو این استقلال و حدود و میزان نقش دولت در تنظیم و نظارت بر حرفه وکالت را به لحاظ مسئولیت آن در تأمین خدمات عمومی مورد بررسی قرار دهد. این هدف با بررسی جامع نظام حقوقی کشورمان درخصوص مفاهیم و نسبت­های پیش­گفته و همچنین در پرتو مطالعه­ تطبیقی محقق خواهد شد و در این مسیر حدود و میزان نقش قوه قضاییه در نظارت بر حرفه وکالت از جهات مختلف، مورد تأکید قرار خواهد گرفت. انتظار می­رود که از رهگذر مطالعه این نوشتار، به­خصوص با تلقی حرفه وکالت به­مثابه یک خدمت عمومی و تبعاً توجه به الزامات حقوقی و مدیریتی این امر، از ادعاهای عمدتاً مطلق­گرایانه و در عین حال ساده­انگارانه درخصوص استقلال کامل حرفه و نهاد وکالت دست شست و مفهوم، مبانی و حدود این استقلال را در ارتباط با وظایفی که دولت (در مفهوم عام خود) در تأمین خدمات عمومی برعهده دارد، در نظر داشت. البته چنین رویکردی به هیچ­وجه مبتنی بر تقلیل ارزش و اهمیت استقلال نهاد وکالت نیست، بلکه آن را در بستری منطقی و مبتنی بر ماهیت و سرشت کارکرد دولت به‌خصوص در نظام حقوقی کشورمان قرار می­دهد. گزاره‎­های پیش‎گفته، تشکیل­دهنده جوهره تحقیق حاضر هستند و درک دقیق آن‎ها در چارچوب نظام حقوقی ایران و سایر نظام­های حقوقی، مستلزم بررسی عمیق بوده که امید است با مطالعه بخش­های مختلف این تحقیق، این مهم حاصل شود. بر این اساس، تحقیق پیش­رو با بحث­های مفهومی و مبنایی از استقلال وکیل و کانون وکلای دادگستری آغاز خواهد شد؛ سپس با تبیین وکالت دادگستری به‌مثابه یک خدمت عمومی و در پرتو آن، به بررسی حدود و قلمرو نقش دولت در تنظیم امور مختلف مربوط به حرفه وکالت و نظارت بر آن می­پردازد و درنهایت، نقش قوه قضاییه در این زمینه را برجسته می­کند.