کتاب گذری بر گاهشماری، جشنها و اعیاد ایران باستان کتابی است که هر ایرانی که عاشق جشن و شادی است نباید خواندنش را از دست بدهد.
این کتاب که حمید اشرفی نویسندگی آن را به عهده داشته در دو بخش تدوین شده است: در بخش اول تقویم و گاهشماری ایران بررسی شده است. در بخش دوم نیز نویسنده به سراغ جشنها و اعیاد ایرانی مانند مهرگان، نوروز، تیرگان، سده و ... رفته و آنها را معرفی میکند. در مقدمه کتاب به این موضوع اشاره میشود که جشنها بخش مهمی از هویت یک ملت هستند. همچنین از آنجایی که جشنها و اعیاد در زمانهای خاصی برگزار میشوند ارتباط مستقیم با گاهشماری در دوران کهن دارند. ایرانیان با استفاده از تجربه دیگران و تلاش خودشان توانستهاند گاهشماری روشت و دقیق ابداع کنند. آنچه این کتاب را از سایر کتابها متمایز میکند استفاده از منابع تاریخی و ادبی و همچنین منابع محلی معتبر در نگارش آن است. پس از مطالعه این کتاب اطلاعات کاملی درباره تقویم ایران باستان و جشنهای باشکوه آن زمان به دست میآورید.
حمید اشرفی از نویسندگان علاقه مند به فرهنگ بومی و سنتی ایران است. او نویسنده ای توانا است که به مفاهیم ملی و ارزشی ایران توجه ویژهای دارد. کتابهای «نوروز و مهرگان در قرون نخستین اسلامی» و «گذری بر تاریخ تحولات ایران معاصر» از دیگر آثار این نویسنده معاصر هستند که نسخه الکترونیکی آنها در فیدیبو در دسترس دوستداران تاریخ ایران است.
مراسمها و جشنهای گوناگون که به مناسبتهای مختلف در هر کشور برگزار شده یا همچنان برگزار میشود بخشی از هویت و ویژگیهای هر ملت است. در واقع میتوان گفت عقاید و باورهای خاص یک ملت در جشنها متبلور میشود. این جشنها ممکن است بر اساس واقعی بزرگ مانند اتفاقی طبیعی یا سیاسی و حتی اجتماعی به وجود بیایند. اگر به خواندن کتابهای تاریخی مخصوصاً کتابهایی که درباره ایران باستان نوشتهشدهاند علاقهمند هستید از خواندن کتاب گاهشماری، جشنها و اعیاد ایران باستان لذت میبرید. چرا که با مطالعه آن نه تنها با تقویم و مناسبتهای خاص ایران کهن آشنا میشوید؛ بلکه در خصوص اعیاد باستانی و سنتی ایرانیان نیز اطلاعات جامع و کاملی کسب میکنید.
این کتاب با نویسندگی حمید اشرفی توسط انتشارات نیمروز چاپ شده است. همچنین نسخه الکترونیک کتاب گاهشماری، جشنها و اعیاد ایران باستان در دستهبندی تاریخ برای علاقهمندان در فیدیبو قابل دانلود است.
فصول سال نیز در گاهشماری ایرانی با نوع گاهشماری (قمری) - (شمسی) و همچنین با مکان جغرافیایی و ویژگیهای آبوهوایی آن منطقهای که زندگی میکردهاند و با نوع معیشت آنها که یا بر پایهی زندگی شبانی یا کشاورزی است و همچنین مسائل دینی و تأثیرگذاری دیگر فرهنگها و تمدنها بر انواع فصول سال مؤثر بوده است. طبق روایتهای مختلف و همچنین سرودهای اوستا چنین استنباط میشود که آریاییها در دوران اولیه که در شمال دشتهای میان سیحون و جیحون زندگی میکردهاند باتوجهبه سرمای شدید آن منطقه سال را به دو فصل تقسیم کرده بودند یک زمستان دهماهه و دیگری تابستان دوماهه بعد از مهاجرت آریاییها به سمت جنوب و احتمالاً فلات ایران و برخورد با تمدنهای میان رودان ممکن است که سال را به دو فصل تقسیم کرده باشند از کتابهای پهلوی نیز میتوان به این حقیقت دستیافت که سال به دو فصل تقسیم میشد؛ اما در این زمان فصل تابستان هفت ماه و زمستان دارای پنج ماه بوده است.
به دوستداران مطالعه درباره تاریخ مخصوصاً تاریخ کهن و تاریخ ایران باستان کتابهای زیر را نیز پیشنهاد میکنیم: