کتاب نوروز و مهرگان در قرون نخستین اسلامی نشر نیمروز

جشن‌ها و ایام شادمانی همواره یکی از دیر پاترین و ماندگارترین مولفه‌های هویتی و اجتماعی یک جامعه محسوب می‌شوند که علی رغم تحولات تاریخی عمیق در میان یک قوم و یا یک ملت، حتی در سخت‌ترین شرایط پایدار می‌مانند. ایرانیان از دیر زمان دارای جشن‌ها و ایام شادمانی فراوانی بودند که برخی از این جشن‌ها همچون نوروز و مهرگان در تمام دوره‌های تاریخی ماندگار بوده است که راز ماندگاری این جشن‌ها علاوه بر برخورداری از خصلت‌های اقتصادی، آیینی و انسان دوستانه خویش در درون ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی پایدار مانده‌اند و در دوره‌های مختلف از جمله قرون نخستین اسلامی همراه با مراسم گوناگون برگزار می‌شد. یکی از عوامل ماندگاری و تداوم نوروز و مهرگان در دوره اسلامی علاوه بر عوامل جغرافیایی و اقلیمی، ماهیت اقتصادی این جشن‌ها و پرداخت خراج و آغاز کشت و زرع و دریافت هدیه بوده است، همچنین عوامل اجتماعی و ترکیب قومی و جمعیتی و برتری فرهنگ ایرانی نسبت به فرهنگ عربی زمینه‌ استمرار این جشن‌ها را در دوره اسلامی فراهم کرد. همچنین خلفای عباسی که حکومت خود را مدیون ایرانیان می‌دانستند از همان آغاز خلافت از تجربه ایرانیان از جمله وزیران، دبیران و دهقانان ایرانی و.......استفاده کرده و کارگزاران ایرانی مشوقین اصلی خلفای عباسی در برگزاری و ماندگاری این جشن‌ها محسوب می‌شدند. که در این اثر به این عوامل اشاره می‌شود. این اثر با هدف حفظ و احیای سنت‌های ایرانی که بخشی از هویت ایرانی محسوب می‌شود تهیه و تدوین گردیده است. در ضمن این اثر در پنج فصل تالیف شده است که در فصل اول به بازتاب اجتماعی نوروز و مهرگان در منابع تاریخی در قرون نخستین اسلامی پرداخته شده است. فصل دوم به نقش عوامل جغرافیایی و اقتصادی در ماندگاری نوروز و مهرگان و فصل سوم به نقش عوامل اجتماعی در ماندگاری نوروز و مهرگان و در فصل چهارم به نقش عوامل سیاسی در ماندگاری نوروز و مهرگان اشاره شده است همچنین در فصل پنجم نیز به نقش دین اسلام در ماندگاری نوروز و مهرگان پرداخته شده است. در این جا جای دارد به مصداق «من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق» از استادان فرهیخته و فرزانه جناب آقای دکتر سید ابوالفضل رضوی، جناب آقای دکتر سپهری و آقای دکتر هژبریان و همچنین دکتر قریشی، دکتر یوسفی‌فر، دکتر قائدان و دکتر خیراندیش و شادروان دکتر آئینه وند و دکتر آقاجری و دکتر مهاجرانی و همچنین سرکار خانم دکتر ژاله آموزگار که با کرامتی چون خورشید، سرزمین دل را روشنی بخشیدند و گلشن سرای علم و دانش را با راهنمایی‌های کارساز و سازنده بارور ساختند، تقدیر و تشکر نمایم. (و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه) حمید اشرفی