عملیات روانی
جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک

در طول تاریخ فرماندهان ارشد و رهبران دولت‌ها از عملیات‌روانی بهره‌های بسیاری برده‌اند. امروزه با پیشرفت روزافزون دانش‌های روان‌شناسی، زبان‌شناسی، نظریات روابط بین‌الملل و ارتباطات، عملیات‌روانی به منزله ابزار استراتژیک مهمی قلمداد می‌شود. عملیات‌روانی برای بسیاری از مردم تصور کنترل دولت بر رسانه‌ها را در نزد مخاطبین تداعی می‌کند و این مفهوم خودبخود زمینه‌ساز اخبار کانالیزه شده و سانسور در جامعه می‌باشد. برخی دیگر تصور مخوف­تری از عملیات‌روانی داشته و خاطره جوزف گوبلز وزیر تبلیغات دولت هیتلر را هماره در ذهن دارند. گوبلز تبلیغات و شایعه و دروغ را مهمترین رکن عملیات‌روانی دانسته و بعد شیطانی شهریار ماکیاولی را به تجسم می‌کشید. گوبلز معتقد بود تا جایی که به نفع ماست باید راست بگوییم و جایی که لازم است با تبلیغات و شایعه دروغ را به حقیقت تبدیل می‌کنیم. گروه دیگری شستشوی مغزی، ترور، خشونت سازمان­یافته و سانسور را شاخصه عملیات‌روانی می‌دانند. عملیات‌روانی مدرن در حقیقت همه اینها هست و اینهمه نیست. معنای ضمنی که مردم در مورد عملیات‌روانی در ذهن دارند باعث می‌شود که از پی بردن به کنه و ذات این پدیده باز­بمانند. برخلاف تصور عمومی عملیات‌روانی پدیده ترسناک و مخربی نیست و لازم نیست که از آن بترسیم چه اینکه ما بصورت روزمره با سیگنال‌ها و علائم آن زندگی می‌کنیم. کارهای بسیاری هست که در صورت آشنایی با عملیات‌روانی می‌توانیم در راستای ارزش‌ها و عقاید خود به آنها جامعه عمل بپوشانیم. با کاربرد صحیح فنون و روش‌ها و اصول عملیات‌روانی می­توانیم تصویر مطلوب و مدنظر خود را در ذهن دیگران ایجاد کنیم. بطوریکه اگر زمانی دشمنی قصد حمله به ما را داشت توانایی خود را به او نشان دهیم و به او بفهمانیم که هزینه جنگیدن با ما بیشتر از آن چیزی است که او فکر می­کند. زمانی که کسانی علیه ما توطئه می‌کنند و در صدد تخریب وجهه ما هستند، می­توانیم توطئه آنها را خنثی کنیم. می‌توانیم دوستانمان را حول خود جمع کرده و دشمنانمان را در موضع انفعال قراردهیم. می‌توانیم با این اصول از خونریزی بدون دلیل و ویرانی و فقر و تفرقه جلوگیری کنیم. بنابراین عملیات‌روانی در واقع سلاحی انسان است. امروزه عملیات‌روانی بخش اساسی فعالیت‌های ایدئولوژیک، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به کار رفته توسط دولت‌ها برای حفظ اهداف ملی است. ضرورت کاربرد عملیات‌روانی برای دستیابی به نبرد موفق نیز همانند کاربرد نیروی انسانی و سخت افزار به اثبات رسیده است. با وجود سابقه تاریخی و دیرینه موفقیت عملیات‌روانی، کاربرد آن به عوامل به‌کارگرفته شده و توانایی القای عقیده خاص از طریق عملیات‌روانی به منزله نیروی پشتیبانی کننده از اهداف ملی با کمترین نارسایی، تنها به تشخیص رهبران هوشمند بستگی دارد.