کتاب سلام بوشهر نشر انتشارات اندیشه طلایی

از حال و احوال بوشهر تا دوره ی نادر شاه و تصمیم او برای ایجاد پایگاه نیروی دریایی در بوشهر: طبق اطلاعات سفرنامه ی " آبه کاره بارتلمی"(او در سال های ۷۴-۱۶۷۲ میلادی ۸۵-۱۰۸۳ به شرق سفر کرده و از جمله بخش هایی از ایران را هم دیده است.) این شهر محل با صفایی است واقع در منطقه ای از خشکی که از سمت غرب به وسیله ی رودخانه ی قابل کشتیرانی برای قایق های بزرگ محصور شده و از سمت دیگر تا جنگل و نخلستان ها زینت داده شده است. از گفته های این سیاح فرانسوی می توان حدس زد بوشهر قبل از دوره ی نادری هم سری توی سرها داشته و بندر معتبری بوده است. برادلی برت نویسنده ی انگلیسی نیز بوشهر را این گونه تعریف می کند:" این شهر برعکس اکثر بنادر که در آنجا کمتر دریا نظر بیننده را جلب می کند، در چنان سطح پایینی واقع شده که گویی همه جای شهر را آب فرا گرفته است. دم به دم که به بوشهر نزدیک می شوی چشم انداز آنجا را مبهم تر و غیر واقعی تر می بینی و چنان درمی یابی که بوشهر میان دریا و شعله ی خورشید جلوه گری می نماید. و در جایی دیگر می نویسد:" منظره ی شهر آمیزه ای از رنگ های سفید، زرد و قهوه ای است، درست به یاقوتی ارغوانی می ماند که در دریایی از نقره کار گذاشته باشند." بوشهر شهری خاموش و جادویی با شکوه و هیبت در میان آب های دریا پدیدار می شود و همان گونه که به شهر نزدیک می شدیم، آنجا را جادویی تر و خاموش تر می یافتیم، حتی جزیره ی قرنطینه هم از طراوت صبحگاهی خرسند و شادمان به نظر می آمد. تنها حجم هایی کامل از رنگ های قهوه ای و زرد و قرمز به طوری شگفت انگیز در آسمان لاجوردی جای گرفته و با اشعه ی آفتاب صبحگاهی تابناک شده اند. برای لحظه ای این شگفتی و درخشش بوشهر موجب بهت و خیرگی شده با تصوری گنگ و غیر واقعی انسان را افسون می کند. اولین دیدار بوشهر آن چنان زیبایی فریبنده ای دارد که زبان از شرح و وصف آن عاجز است. اما همین که انسان چشم باز می کند و با حالتی مصمم و یکنواخت به شهری که هر لحظه آشکارتر می گردد، بنگرد علت زیبایی و رویایی بودن آنجا برایش روشن می گردد. دیوارها صاف و راست و بدون ایوان هستند و تنها دارای روزنه هایی می باشند که به جای پنجره از آنها استفاده می شود اما این روزنه ها که شبیه فرغل برج ها هستند، هر چیزی را که پشتشان قرار گرفته، نمایان نمی سازند حتی در ورودی اصلی خانه ها نیز مقابل دیواری بدون روح و بی نما باز می شود که به گونه ای موثر درون حیاط ها را از نگاه های اجتماعی عابران پوشیده می دارد. سنگفرش گلکاری شده و خنک و اغلب حوض دار و سرشار از طراوت و جنب و جوش زندگی روزانه اند اما همه ی اینها حسودانه از دید بیگانگان پنهان مانده است. نخستین بار که کشتی به لنگرگاه نزدیک می شد، و از برابر ساختمان نمایندگی سیاسی انگلستان در محله ی سبز آباد واقع در شش مایلی شهر بوشهر می گذرد آن گاه عمارت های زیبای تلگراف شرکت هند و اروپ واقع در محله ی ریشهر را پشت سر می گذارد. روزگاری قلعه ی قدیمی پرتغالی ها در ریشهر برپا و برقرار بود اما اکنون تنها آثاری از این قلعه بر جای مانده است. کشتی که بیشتر و بیشتر به شهر نزدیک می شود، عمارت های قونسولگری آلمان و روسیه پدیدار می گردند و بعد عمارت ژنرال قونسولگری انگلستان که مشرف بر دریا واقع شده، نمایان می گردد.