کتاب صوتی تاریخ بلوک شرق نشر آوانامه

«تاریخ بلوک شرق» اثری از «دیوید پیتروزا» است. این کتاب درباره‌ی تاریخ تحولات و گسست‌های بلوک شرق اروپا از زمان روی کار آمدن نظام کمونیستی در شوروی تا فروپاشی آن است. این کتاب شامل اطلاعات هولناک و واقعی از تاریخی است که شاید خیلی از ما، از آن غافل هستیم. آزادی و رهایی آسان به دست نمی‌آید و مطالب این کتاب، به خوبی این واقعیت را نشان می‌دهد. تاریخ بلو شرق با ترجمه‌ی «مهدی حقیقت خواه» در سال 85 در انتشارات ققنوس منتشر شده و انتشارات آوانامه نسخه‌ی صوتی آن را با صدای «اکرم پریمون» منتشر کرده است.

مروری بر فصل‌های کتاب تاریخ بلوک شرق

فصل یکم، برقراری کمونیسم در اروپای شرقی: قیام بلشویکی، بلشویک‌ها و منشویک‌ها علیه نیکلای دوم، ظهور لنین، استالینسیم، کمونیسم، ارتش سرخ در برابر ارتش هیتلر.

فصل دوم، زندگی روزمره در نظام کمونیستی: ضعف کمونیسم شوروی، قحطی و بازار سیاه، مراقبت‌های پزشکی، مسکن اشتراکی، سانسور انتقادات، اعتیاد به الکل.

فصل سوم، نخستین نشانه‌های شورش: گسترش مخالفت‌ها، قیام مجارستان، سرکوب مخالفان در سراسر بلوک شرق، بهار پراگ.

فصل چهارم، لهستان؛ شکست هم‌بستگی: آغاز اعتراضات، سوسیالیسم ظاهری، ژان پل دوم، همبستگی کارگران، اقتصاد بیمار، افزایش تنش‌ها، رهبری به نام لخ والسا، تفاهم‌نامه‌ی گدانسک.

فصل پنجم، روی کار آمدن میخائیل گورباچف: آندروپوف و چرنینکو، فعالیت‌های ضدشوروی، سیاست‌های جدید گورباچف، گلاسنوست و پرسترویکا، موانع سر راه گورباچف، توسعه‌ی پیشرفت‌ها.

فصل ششم، لهستان؛ پیروزی همبستگی-مجارستان؛ سوسیالیسم گولاش: سرکوب حزب همبستگی، دخالت غرب، جنبش زیرزمینی لهستان، لخ والسا، دولت غیرکمونیست مجارستان.

فصل هفتم، بقیه بلوک فرو می‌ریزد: ادامه‌ی جنبش‌ها در کشورهای بلوک شرق، فروریزی دیوار برلین، انقلاب مخملی، نابغه‌ی کارپاتی‌ها، پروس بالکان، اتحادیه‌ی یوگسلاوی.

فصل هشتم، فروپاشی اتحاد شوروی: برافتادن و برآمدن یلتسین، کودتا علیه گورباچف، اعلامیه‌ی کودتاگران، بازگشت میخاییل گورباچف، پایان کار نظام شوروی.

فصل نهم، پس از گورباچف: یلتسین و دولت‌های پس از کمونیسم در اروپای شرقی: آغاز گرفتاری‌های جدید در اروپای شرقی، قحطی برا ی شهروندان شوروی سابق، آلبانی، بلغارستان، چکسلواکی، آلمان شرقی، مجارستان، لهستان، رومانی، یوگسلاوی، لیتوانی، اوکراین، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان، روسیه.

درباره کتاب صوتی تاریخ بلوک شرق

کمونیسم شوروی از زمانی که در این منطقه ظهور کرد، تا وقتی که همچنان سرِ پا بود، فناناپذیر به نظر می‌رسید. تمام اقوام و کشورهایی که به امید جدایی از شوروی می‌خواستند اعلام استقلال کنند، به سرعت با توپ و تانک‌های شوروی روبه‌رو می‌شدند. حزب کمونیست تقریبا تمام جنبه‌های زندگی، حتی هنر، را کنترل می‌کرد. پایان کمونیسم به هر شکلی، برای مردم تمام دنیا تقریبا تصورناپذیر و غیرممکن بود. با این حال این نظام در دهه‌ی 1980 میلادی به کلی از هم پاشید. و جالب اینجاست که برخلاف تصور همگان، این اتفاق چندان تلفات مهیبی نداشت. این بار نه مردم، که راس نظام کمونیستی باعث فروپاشی آن شدند. گورباچف، دبیر کل حزب کمونیست شوروی، متوجه شده که کمونیسم دیگر کارآمد نیست و برای بقای آن تغییراتی لازم است.

در سال 1989 کشورهای اروپای شرقی یکی پس از دیگری از سلطه‌ی شوروی جدا شدند. با وجود این مشکلات اقتصادی مردم شدت گرفت. با این حال زندانیان سیاسی آزاد شدند. هنر و ادبیات از خدمت حکومت خارج شد و حالا مردم می‌توانستند بدون ترس از زندان و گلوله، افکار خود را بیان کنند یا هر کس دین و مذهب خودش را داشته باشد. بزرگ‌ترین دستاورد این مبارزات این بود که بدون جنگ و خونریزی و عمدتا بدون خون‌ریزی به دست آمده بودند.

دیوید پیتروزا در این کتاب توانسته با زبانی ساده و روان روند این انقلاب‌های مردمی را از ابتدا بررسی کند. شنیدن این کتاب صوتی نه فقط برای محققان و دانشجویان، که حتی برای نوجوانانِ علاقه‌مند به تاریخ اروپا و جهان هم جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب صوتی تاریخ بلوک شرق می‌شنویم

شاید مجبور شوم صد هزار نفر را تیرباران کنم.

ولادیمیر ژیرینوفسکی، رهبر ملی‌گرای افراطی «حزب لیبرال دموکرات» در انتخابات دسامبر ۱۹۹۳ در روسیه نزدیک به یک چهارم آرا را از آن خود کرد. تهدیدات و اظهارات نسنجیده او بسیاری را نگران کرد. نمونه‌ای از انديشه‌های او را که خبرگزاری آسوشیتدپرس در پنجم فوریه ۱۹۹۴ گزارش کرده، در این جا نقل می‌کنیم:

«من با تحت فشار قرار دادن کشورهای بالتیک و دیگر ملت‌های کوچک شروع خواهم کرد. اهمیتی نمی‌دهم که سازمان ملل آن‌ها را به رسمیت شناخته باشد. تصمیم ندارم به آن‌ها حمله کنم. زباله‌های رادیواکتیو را در طول مرز لیتوانی دفن می‌کنم و پنکه‌های نیرومندی در آن جا کار می‌گذارم و شبانه آن‌ها را به طرف آن‌ها به کار می‌اندازم و در طول روز پنکه‌ها را خاموش می‌کنم. همه‌ی آن‌ها دچار پرتوزدگی می‌شوند و می‌ميرند. وقتی آن‌ها مردند یا به زانو درآمدند، دست خواهم کشید. من دیکتاتورم. آنچه می‌خواهم انجام دهم بد است، ولی برای روسیه خوب است. اگر من انتخاب شوم، اسلاوها هرچه بخواهند به دست خواهند آورد».

«خیلی واضح می‌گویم: وقتی من به قدرت برسم، دیکتاتوری برقرار خواهد شد. آمریکایی‌ها را در فضا هدف قرار خواهم داد. با ایستگاه‌های فضایی‌مان این سیاره را محاصره خواهم کرد، طوری که آن‌ها از سلاح‌های فضایی ما دچار وحشت شوند. اهمیتی نمی‌دهم که آن‌ها مرا فاشیست یا نازی بنامند. کارگران در لنینگراد به من گفتند: حتی اگر تو پنج آرم صلیب شکسته هم به سینه‌ات بزنی، باز هم همه ما به تو رای خواهیم داد. تو طرح روشنی را وعده می‌دهی. هیچ چیز مثل ترس مردم را به بهتر کار کردن وا نمی‌دارد. من همه‌ی این کارها را با آوردن تانک‌ها به خیابان‌ها انجام خواهم داد. کسانی که باید بازداشت شوند، شبانه و بی‌سروصدا بازداشت خواهند شد. شاید مجبور شوم صد هزار نفر را تیرباران کنم، اما بقیه‌ی سیصد میلیون نفر در آرامش زندگی خواهند کرد. من این حق را دارم که این صد هزار نفر را تیرباران کنم. من به عنوان رئیس جمهور این حق را دارم».